پرتو یونیزان
پرتو یونیزان، تابش یون‌ساز یا تابش یوننده[۱] (به انگلیسی: Ionizing radiation) تابشی است که به اندازهٔ کافی انرژی دارد تا الکترون‌ها را از اتم یا مولکول جدا کند یا به بیانی دیگر آن‌ها را یونیزه کند. تابش یونیزان از ذره‌های درون‌اتمی، اتم‌ها یا یون‌هایی با سرعت بسیار بالا (سرعتی نزدیک به سرعت نور) یا موج‌های الکترومغناطیسی با انرژی بسیار بالا مانند گاما و ایکس ساخته‌شده است.
تابش یونیزان در اثر واکنش هسته‌ای - اعم از طبیعی یا مصنوعی - با دمای بسیار بالا (مثلاً در هاله خورشید یا در حالت پلاسما) از طریق تولید ذره‌های پرانرژی در شتاب‌دهنده ذره‌ای یا از طریق فرایندهای طبیعی مانند رعد و برق یا انفجار ابرنواختر پدید می‌آید.
وقتی تابش یونیزان رخ‌می‌دهد می‌تواند ذرات زیراتمی (عموماً الکترون، پروتون، نوترون و گاهی تمام هسته) را از اتم آزاد کند. چنین رویدادی، پیوستگی شیمیایی را دگرگون کرده و یون ایجاد می‌کند. تابش یونیزان را می‌توان به دو گروه مستقیم و غیرمستقیم تقسیم کرد.[۲]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ «تابش یوننده» [فیزیک] هم‌ارزِ «ionizing radiation»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر پنجم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۷۶-۴ (ذیل سرواژهٔ تابش یوننده)
- ↑ MEDICAL IMAGING PHYSICS. Fourth Edition. William R. Hendee, Wiley Publishers. pp.46
پرتو (فیزیک و سلامت) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مقالات اصلی |
| ||||||
| تابش الکترومغناطیسی و سلامتی |
| ||||||
| مقالات وابسته |
| ||||||
مواد و عوامل ایجاد کننده سرطان (مواد سرطان‌زا) | |
|---|---|
| |
| Prominent human carcinogens |
|
| فهرست‌های مرکز جهانی تحقیقات سرطان (IARC) |
|
| |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
حفاظت در برابر تابش | |
|---|---|
| مقاله‌های اصلی |
|
| کمیت‌ها و یکاهای اندازه‌گیری | |
| ابزارها و تکنیک‌های اندازه‌گیری |
|
| تکنیک‌های حفاظت |
|
| سازمان‌ها |
|
| مقررات |
|
| تأثیرات تابش |
|
| کتابخانه‌های ملی | |
|---|---|
| سایر | |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
