نایژک
مقطعی از نایژک اولیه.
شناسه‌ها
MeSH	D055745
TA98	A06.5.02.026
TA2	3282
TH	H3.05.02.0.00005
FMA	7410

نایژَک (به انگلیسی: bronchi) قسمتی از دستگاه تنفسی بوده که بین نایژه و کیسه هوایی قرار گرفته‌است. نایژک ساختاری ارتجاعی، همبند دارد. نایژک منشعب از نایژه‌ها بوده و فاقد غضروف و غده مخاطی در دیواره‌است.

نای به دو شاخه راست و چپ تقسیم می‌شود که این شاخه‌ها نایژه (برونش) نامیده می‌شود. نایژه راست ۲/۵ سانتی‌متر طول دارد و وارد ریه راست می‌شود. نایژه چپ ۵ سانتی‌متر طول دارد و وارد ریه چپ می‌شود. نایژه‌ها در داخل ریه‌ها به شاخه‌های کوچکتری به نام نایژک (برونشیول) تقسیم می‌شوند. شش راست از ۳ قطعه (لوب) و شش چپ از ۲ قطعه (لوب) تشکیل شده‌است. نایژک‌ها در ریه‌ها به حفره‌های هوایی کوچکی به نام کیسه هوایی (یا آلوئول) ختم می‌شوند.

التهاب نایژک (برونشیولیت) در کودکان زیر دو سال و شیرخواران شایع تر است و یکی از شایعترین علل بستری نوزادان است. شایعترین عامل التهاب نایژک ویروسها (به خصوص ویروس سنسیشیال تنفسی) هستند ولی عواملی مانند باکتریها، قارچها و سایر علل نیز می‌تواند باعث نایژک شوند. اغلب التهاب نایژک تنها نیست بلکه با التهاب سایر بخش‌های ریه مانند پنومونی، برونشیت و... نیز همراه است لذا علائم و درمانی مشابه پنومونی دارد.

در مواردی که عامل بیماریزا ویروس باشد درمان آنتی بیوتیکی ضرورت ندارد و فقط علائم بیماری مانند تب و خس خس سینه درمان می‌شوند. تجویز مایعات کافی، ساکشن مجاری هوایی فوقانی، دادن مایعات کافی و تجویز اکسیژن نیز گاهی لازمند.

برونکودیلاتورها، کورتیکواستروئیدها و ریباویرین توسط برخی پزشکان متخصص تجویز می‌شوند، اما شواهد اندکی برای حمایت از استفاده از این داروها وجود دارد.

• گایتون فیزیولوژی پزشکی. تهران
• واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان وادب فارسی

دستگاه تنفسی برونشیولیت