Clitoris
The internal anatomy of the human vulva, with the clitoral hood and labia minora indicated as lines. The clitoris extends from the visible portion to a point below the pubic bone.
Location of (1) clitoral hood and (2) clitoral glans
جزئیات
ساخته از	Genital tubercle
سرخرگ‌ها	Dorsal artery of clitoris, deep artery of clitoris
سیاهرگ‌ها	Superficial dorsal veins of clitoris, deep dorsal vein of clitoris
عصب‌دهی	Dorsal nerve of clitoris

کلیتوریس ( ‎/ˈklɪtərɪs/‎پیوند=|درباره این صدا ‎/ˈklɪtərɪs/‎ یا ‎/klɪˈtɔːrɪs/‎پیوند=|درباره این صدا ‎/klɪˈtɔːrɪs/‎ ) یک اندام جنسی ماده است که در پستانداران ، شترمرغ ها و تعداد محدودی از حیوانات دیگر وجود دارد . در انسان ، قسمت قابل مشاهده است - غائله - در محل اتصال جلوی لبهای کوچک (لبهای داخلی) ، بالاتر از دهانه مجرای ادرار است . برخلاف آلت تناسلی مرد ، همولوگ مردانه (معادل) با کلیتوریس ، معمولاً حاوی قسمت دیستال (یا دهانه) مجرای ادرار نیست و بنابراین برای ادرار استفاده نمی شود. کلیتوریس نیز معمولاً فاقد عملکرد تولید مثل است. در حالی که تعداد کمی از حیوانات از طریق کلیتوریس ادرار می کنند یا از آن برای تولید مثل استفاده می کنند ، کفتار خالدار که دارای یک کلیتور بزرگ است ، ادرار می کند ، جفت می شود و از طریق اندام زایمان می کند. برخی دیگر از پستانداران مانند لمورها و میمون های عنکبوتی نیز دارای کلیتوریس بزرگ هستند.

کلیتوریس حساس ترین منطقه اروژنیک زن انسان است و به طور کلی منبع تشریحی اولیه لذت جنسی زنان انسانی است. در انسان و سایر پستانداران از رویش رویان به نام غده تناسلی ایجاد می شود . در ابتدا تمایز نیافته ، بسته به قرار گرفتن در معرض آندروژن ها (که در اصل هورمون های مردانه هستند) ، غده در طول رشد سیستم تولید مثل به آلت تناسلی یا به حالت کلیتوریس تبدیل می شود. کلیتوریس یک ساختار پیچیده است و اندازه و حساسیت آن می تواند متفاوت باشد. گلنس (سر) کلیتوریس انسان تقریباً به اندازه و شکل یک نخود است و تخمین زده می شود که حدود 8000 انتهای عصب حسی داشته باشد.

بحثهای جنسشناختی ، پزشکی و روانشناختی بر روی کلیتور متمرکز شده است و این موضوع مورد تجزیه و تحلیلها و مطالعات ساخت گرایانه اجتماعی قرار گرفته است . چنین بحث هایی از دقت آناتومیک ، نابرابری جنسیتی ، ختنه دستگاه تناسلی زنان و عوامل ارگاسم و توضیحات فیزیولوژیکی آنها برای نقطه G متغیر است . اگرچه ، در انسان ، تنها هدف شناخته شده کلیتوریس تأمین لذت جنسی است ، این که آیا کلیتوریس وستیجیال است ، یک سازگاری است یا یک عملکرد تولید مثل را دارد ، بحث شده است. برداشت های اجتماعی از کلیتور شامل اهمیت نقش آن در لذت جنسی زن ، پیش فرض هایی درباره اندازه و عمق واقعی آن ، و اعتقادات مختلف در مورد اصلاح دستگاه تناسلی مانند بزرگ شدن کلیتور ، سوراخ شدن کلیتور و کلیتوریدکتومی است . اصلاح دستگاه تناسلی ممکن است به دلایل زیبایی ، پزشکی یا فرهنگی باشد.

دانش کلیتوریس به طور قابل توجهی تحت تأثیر درک فرهنگی از اندام قرار می گیرد. مطالعات نشان می دهد که دانش موجودیت و آناتومی در مقایسه با سایر اندام های جنسی اندک است و آموزش بیشتر در مورد آن می تواند به کاهش کلاله های اجتماعی مرتبط با بدن زنان و لذت جنسی زنان کمک کند. به عنوان مثال ، اینکه کلیتوریس و ولو به طور کلی از نظر بصری جذاب نیستند ، استمنا female زنانه تابو است یا از مردان انتظار می رود ارگاسم زنان را کنترل و کنترل کنند.

در پستانداران ، تمایز جنسی توسط اسپرمی که حامل کروموزوم X یا Y (نر) است تعیین می شود. کروموزوم Y حاوی یک ژن تعیین کننده جنسیت ( SRY ) است که یک فاکتور رونویسی برای پروتئین TDF (عامل تعیین کننده بیضه) را رمزگذاری می کند و باعث ایجاد تستوسترون و هورمون ضد مولر برای رشد جنین به یک نر می شود. این تمایز حدود هشت یا نه هفته پس از بارداری آغاز می شود. برخی منابع بیان می کنند که تا هفته دوازدهم ادامه دارد ۱۹، در حالی که برخی دیگر اظهار می دارند که این امر تا هفته سیزدهم کاملاً مشهود است و اندام های جنسی تا هفته شانزدهم کاملاً تکامل یافته اند.۲۰

کلیتوریس از رشد فالیک (Primordial phallus) در رویان ایجاد می شود که به آن دندان تناسلی گفته می شود. در ابتدا بدون تمایز ، سل به دو دسته کلیتوریس تبدیل می شود. یا آلت تناسلی مرد در طی توسعه سیستم تولید مثل (Development of the reproductive system)

بستگی به قرار گرفتن در معرض آندروژن دارد (که در درجه اول هورمون های مردانه هستند). کلیتوریس از همان بافت هایی تشکیل می شود که به گلچه و شافت آلت تناسلی بدل می شوند، و این منشا جنینی مشترک باعث می شود که این دو عضو همولوگ باشند (نسخه های مختلف یک ساختار).۲۱

در صورت قرار گرفتن در معرض تستوسترون ، غده تناسلی کشیده می شود و عضو جنسی نر (کیر) ایجاد می کند. با هم آمیختگی چین های دستگاه ادراری - ساختارهای دوکی شکل دراز که به تشکیل شیار مجرای ادرار در قسمت شکم غده تناسلی کمک می کند - سینوس ادراری (Definitive urogenital sinus) به طور کامل بسته می شود و مجرای ادراری اسفنجی (Spongy urethra) را تشکیل می دهد و تورم های لابوسکروتال (Labioscrotal swelling) با به هم پیوستن بیضه را تشکیل می دهند. در غیاب تستوسترون ، غده تناسلی امکان تشکیل کلیتوریس را فراهم می کند. رشد سریع فالوس به تدریج آهسته شده و کلیتوریس تشکیل می شود. سینوس ادراری تناسلی همچنان که دهلیز (Vulval vestibule) واژن وجود دارد ، دو چین و چروک دستگاه ادراری تناسلی لابیا را ایجاد می کند و تورم های لابوسکروتال بزرگتر شده و لابیا ماژور را تشکیل می دهد و دستگاه تناسلی زن را کامل می کند. یک بیماری نادر که می تواند از قرار گرفتن در معرض آندروژن بالاتر از حد متوسط ایجاد شود ، کلیتورومگالی است .۲۲

کلیتوریس شامل اجزای خارجی و داخلی است که شامل گلنس یا بدنه که از دو ساختار نعوظ معروف به corpora cavernosa (Corpus cavernosum of clitoris) تشکیل شده است ) و دو کورا (Crus of clitoris) یا پایه تشکیل شده است. دارای یک پوشش است که توسط لب های کوچک (لب های داخلی) تشکیل می شود. همچنین دارای پپیاز دهلیزی یا کلیتورال است . frenulum clitoris frenulum در زیر سطح گلنس است و توسط دو قسمت داخلی لبهای کوچک ایجاد می شود. ممکن است از بدن کلیتورال به عنوان شافت (یا شافت داخلی) یاد شود ، در حالی که ممکن است از طول کلیتوریس بین گلنس و بدنه نیز به عنوان شافت (shaft) یاد شود. شافت از گلنس پشتیبانی می کند و شکل آن از طریق پوشش کلیتورال قابل مشاهده و احساس است. ۲۴

تحقیقات نشان می دهد که بافت کلیتورال به دیواره جلویی واژن گسترش می یابد. سنایلی و همکارانش بیان کردند که: «ارزیابی بافت‌شناسی کلیتوریس ، به خصوص جسم های غارنوس (cavernosa) ، ناقص است زیرا برای سالهای متمادی کلیتوریس یک ارگان ابتدایی و بدون کارکرد به شمار می رفت.» باسکین و همکارانش مردانگی (Virilization) کلیتوریس را پس از کالبد شکافی بررسی کردند و با استفاده از نرم افزار تصویربرداری پس از رنگ آمیزی کروم ماسون (Masson's trichrome stain) ، نمونه های تشریح شده سریال را کنار هم قرار دادند. که نشان داد اعصاب کلیتوریس کل بدنه کلیتورال را احاطه کرده است.۲۶

کلیتوریس ، پیازهای دهلیزی ، لبهای کوچک و مجرای ادرار

شامل دو نوع متمایز بافتی عروقی از نظر بافت شناسی (بافت مربوط به رگ‌های خونی) ، که اولین آن به صورت ترابکولا است ، که توسط اعصاب جسم غاری عصب کشی می شود. بافت ترابکول دار ظاهری اسفنجی (Spongy tissue) دارد که همراه با خون ، فضای بزرگ و فراخ شونده عروقی کلیتوریس و پیاز را پر می کند و در زیر اپیتلیوم نواحی عروقی ماهیچه صاف قرار دارد .[27] همانطور که توسط تحقیقات یانگ و همکاران نشان داده شده است ، همچنین ممکن است لومن مجرای ادرار (فضای باز داخلی یا حفره مجرای ادرار) ، که توسط بافت اسفنجی احاطه شده است ، دارای بافتی باشد که "از بافت عروقی کلیتوریس و پیاز کاملاً متمایز باشد ، و در مشاهدات ماکروسکوپی ، از بافت تیره "كليتوريس و پيازها" کم رنگ‌تر است. [28] نوع دوم بافت عروقی غیر نعوظی است که ممکن است از رگهای خونی تشکیل شده باشد که در یک ماتریس فیبری پراکنده شده اند و فقط مقدار کمی ماهیچه صاف دارند.۲۷

گلنس دارای عصب محیطی بالایی است ، در نوک بدنه کلیتورال به عنوان یک کلاهک عروقی فیبروئید وجود دارد[27] و معمولاً به اندازه و شکل یک نخود است ، اگرچه گاهی خیلی بزرگتر یا کوچکتر است. تخمین زده می شود که گلنس کلیتورال یا کلیتوریس کامل حدود 8000 انتهای عصب حسی (Sensory nerve) داشته باشد.[3] اختلاف نظر در مورد اینکه آیا گلنس از بافت نعوظ یا غیر نعوظ تشکیل شده است وجود دارد. اگرچه بدلیل برانگیختگی جنسی ، بدنه کلیتورال با خون متراکم می شود ، اما در این حالت گلنس کلیتورال شق (Clitoral erection) می شود ، اما برخی از منابع ، گلنس کلیتورال و لبه های کوچک را از بافت غیر نعوظ تشکیل می دهند که به ویژه در مورد گلنس اتفاق می افتد.[15-27] آنها بیان می کنند که گلنس کلیتورال و لبه‌های کوچک رگ‌های خونی دارند که در یک ماتریس رشته‌ای پراکنده شده‌اند و فقط مقدار کمی ماهیچه صاف دارند ، یا اینکه گلنس کلیتورال "دارای یک ساختار خط میانی، عصبی متراکم و بدون نعوظ است". [15]

در توصیفات دیگر گلنس ادعا می شود که این بافت از بافت نعوظ تشکیل شده است و بافت نعوظ درون لبه‌های کوچک وجود دارد.[29] گلنس ممکن است دارای فضاهای عروقی غده ای باشد که به اندازه فضای بدنه کلیتورال برجسته نیستند ، این فضاها بیشتر توسط ماهیچه صاف از بدنه و کورورا (crura) جدا می شوند.[28] بافت چربی در لبه‌های کوچک وجود ندارد ، اما ممکن است این عضو از بافت همبند متراکم (Dense connective tissue)، بافت نعوظ و الیاف الاستیک تشکیل شده باشد. [29]

بدن کلیتورال ساختاری چنگالک دارد که شامل استخوان های غارنوس است - یک جفت نواحی نعوظ مانند اسفنج مانند که حاوی بیشتر خون در کلیتور در هنگام نعوظ کلیتور است. دو استخوان تشکیل دهنده بدنه کلیتورال توسط تونیکا آلبوژینا ضخیم فیبرو الاستیک احاطه شده است ، به معنای واقعی کلمه به معنی "پوشش سفید" ، بافت همبند است. این ناحیه ها به طور ناقص از خط میانی با یک تیغه پکتینی فرم رشته ای جدا می شوند - یک نوار ترکیبی از بافت پیوندی که بین جسم های غاری گسترش می یابد.

بدن کلیتورال قبل از تغییر جهت و انشعاب تا چندین سانتی متر امتداد دارد و در نتیجه یک شکل "V" معکوس ایجاد می شود که به صورت یک جفت کرورا ("پا") گسترش می یابد. کوررا قسمت های نزدیک بازوهای چنگالک است. انتهای گلنس در ناحیه کلیتوریس ، نوک بدن از قدامی از استخوان شرمگاه خم می شود. هر پا (شکل منحصر به فرد کوررا) به رموس ایسکویال مربوطه متصل است. همراه اسفنج مجرای ادرار (Urethral sponge)، اسفنج پرینه (Perineal sponge)، شبکه ای از اعصاب و عروق خونی ، رباط تعلیقی کلیتوریس (Suspensory ligament of the clitoris) ، ماهیچه و دیافراگم لگنی است .

هیچ ارتباط مشخصی بین اندازه کلیتورال گلنس یا کلیتوریس به طور کلی ، و سن ، قد ، وزن ، استفاده از روش پیشگیری از بارداری هورمونی یا بعد از یائسگی وجود ندارد ، اگرچه ممکن است زنانی که زایمان کرده اند اندازه کلیتورال به طور قابل توجهی بزرگتری داشته باشند

اندازه گیری های سانتی متر (سانتی متر) و میلی متر (میلی متر) از کلیتوریس تغییرات در اندازه آن را نشان می دهد.

گفته می شود که کلیتورال گلنس‌ به طور معمول از 2 میلی متر تا 1 سانتی متر متغیر است و معمولاً در هر دو صفحه عرضی و طولی 4 تا 5 میلی متر تخمین زده می شود.

مطالعه ای در سال 1992 به این نتیجه رسید که کل طول کلیتورال ، شامل گلنس و بدن ، ۱۶٫۰ ± ۴٫۳ میلیمتر (۰٫۶۳ ± ۰٫۱۷ اینچ) است. در مورد سایر مطالعات ، محققانی از بیمارستان زنان و زایمان الیزابت گارت اندرسون در لندن ، لبه و سایر ساختارهای دستگاه تناسلی 50 زن را از سن 18 تا 50 سالگی ، با میانگین سنی 35.6 سال ، از سال 2003 تا 2004 اندازه گیری کردند ، که دامنه ان 3-10 میلی متر و به طور میانگین 5.5 میلی متر بودند.

تحقیقات دیگر نشان می دهد که طول کلیتورال می تواند 5-7 سانتی متر و کلیتورال و کورا می توانند با هم 10 سانتی متر طول داشته باشند.

کلاهک کلیتورال در جلوی محل تلاقی لبه بزرگ، جایی که لبه های لب بزرگ (لب های بیرونی) در پایه تپه شرمگاهی قرار می گیرند. بخشی از آن با هم آمیختگی قسمت فوقانی چینهای خارجی لبهای کوچک (لبهای داخلی) تشکیل می شود و گلنس و شافت خارجی را می پوشاند. در اینکه چه مقدار از گلنس از کاپوت بیرون زده و چه مقدار تحت پوشش آن است ، تنوع قابل توجهی وجود دارد.[37] از كاملاً پوشیده تا كاملاً در معرض دید[35] ، و بافت لبهای مینور نیز پایه گلنس را پوشانده است.[38]

پیازهای دهلیزی به دلیل شباهت ترابکولر بیشتر از دهلیز با کلیتوریس شباهت دارند و بافت نعوظ درون کلیتوریس و پیازها و عدم وجود بافت ترابکولار در سایر اندام های تناسلی با طبیعت ترابکولار بافت نعوظ اجازه می دهد تا در هنگام برانگیختگی جنسی پرتراکم گسترش و بسط یابد.[27-38] به طور معمول پیازهای دهلیزی به صورت خوابیده در نزدیکی کورورا در دو طرف دهانه واژن توصیف می شوند. در داخل ، آنها در زیر لب بزرگ هستند. وقتی از خون متراکم می شود ، دهانه واژن را باز می کنند و باعث می شوند که واژن به سمت بیرون منبسط شود.[27] در ارزیابی یانگ و همکاران از آناتومی پیازها ، نتیجه گرفتند که این پیازها بیش از حد مجرای ادرار دیستال قوس دارند ، و آنچه را که می توان به طور مناسب" مجرای ادرار پیازی "در زنان نامید ، مشخص می کند."[28]

کلیتوریس و آلت نری به طور کلی دارای یک ساختار تشریحی یکسان هستند، اگرچه قسمت دیستال (یا دهانه) مجرای ادرار در کلیتوریس انسان و بیشتر حیوانات وجود ندارد. این ایده که مردان دارای کلیتوریس هستند ، در سال 1987 توسط محقق جوزفین لواندس سویلی (Josephine Lowndes Sevely) مطرح شد ،که این نظریه را مطرح کرد که تنه غاری آلت نری (Corpus cavernosum penis) ، یک جفت نواحی اسفنج مانند از بافت نعوظ که حاوی بیشتر خون در آلت نری در هنگام نعوظ آلت تناسلی است همتای واقعی کلیتوریس است. وی استدلال کرد که "کلیتوریس نر" مستقیماً در زیر لبه سرنره قرار دارد ، جایی که لگام (چین‌خوردگی ختنهگاه) قرار دارد و پیشنهاد کرد که این ناحیه "Lownde's crown" نامیده شود. نظریه و پیشنهاد او ، گرچه در ادبیات تشریحی تأیید شده است ، اما در کتاب های تشریحی محقق نشد. [39] متون تشریحی جدید نشان می دهد که کلیتوریس کلاهکی را نشان می دهد که معادل پوست ختنه آلت نری است ، که غدد را می پوشاند. همچنین دارای یک شافت است که به گلنس متصل است. تنه غاری آلت نری با جسم غاری کلیتوریدیس (غار ماده) همسان یا هم ساختار هستند ، پیاز آلت نری (Bulb of penis) با پیازهای دهلیزی زیر لبه کوچک، بیضه با لبه‌های بزرگ همسان است و مجرای ادرار آلت نری و بخشی از پوست آلت نری با لبه‌های کوچک همسان است.[۴۰]

جسم نازک آلت تناسلی مرد در امتداد زیر شاخه آلت تناسلی رانده می شود و مجرای ادرار را می پوشاند و در انتهای آن منبسط می شود و به شکل گلوله در می آید. این تا حدی به نعوظ کمک می کند ، که در درجه اول توسط دو جسم غاری ایجاد می شود که قسمت عمده ای از شافت را تشکیل می دهد. مانند کاورنوزای ماده ، غار نر نر خون را خیس کرده و هنگام تحریک جنسی قائم می شود.[44]

/

بدن نازک آلت تناسلی مرد در امتداد زیر شاخه آلت تناسلی مرد ، مجرای ادرار را پوشانده است ،

و در انتها منبسط می شود و گلنها را تشکیل می دهد.

این تا حدی به نعوظ کمک می کند ، که در درجه اول توسط دو جسم غار ایجاد می شود که قسمت عمده ای از شافت را تشکیل می دهد.

مانند کاورنوزای ماده ، غار نر نر خون را خیس کرده و هنگام تحریک جنسی قائم می شود

/

استخوان های حفره ای نر با رسیدن به سر اسفنجیوزون بریده می شوند. [44]

با توجه به شکل Y غارنوس - تاج ، بدن و پاها - بدن ساختار بیشتری را در مردان تشکیل می دهد و پاها لجبازتر هستند. غارنوزا به طور معمول در مردان طولانی تر و ضخیم تر از زنان است. [28-45]

/

با توجه به فرم Y غارنوزا - تاج ، بدن و پاها - بدن بیشتر ساختار مردان را تشکیل می دهد ،

و پاها ریشه دار هستند.

غارنوزا به طور معمول در مردان طولانی تر و ضخیم تر از زنان است./

کلیتوریس دارای انتهای عصبی فراوانی است و حساس ترین منطقه اروژنیک ماده انسانی و به طور کلی منبع تشریحی اولیه لذت جنسی زنان انسانی است. در صورت تحریک جنسی ، ممکن است تحریک جنسی زنان را تحریک کند . تحریک جنسی ، از جمله برانگیختگی ، ممکن است در اثر تحریک ذهنی ، پیش بازی با یک شریک جنسی یا استمنا ایجاد شود و منجر به ارگاسم شود . موثرترین تحریک جنسی ارگان معمولاً به صورت دستی یا خوراکی ( cunnilingus ) است که غالباً تحت عنوان تحریک مستقیم کلیتور شناخته می شود. در مواردی که شامل نفوذ جنسی است ، این فعالیت ها همچنین ممکن است به عنوان تحریک اضافی یا کمکی انسداد شناخته شوند.

آمارهای کلی نشان می دهد که 70 تا 80 درصد زنان برای رسیدن به ارگاسم به تحریک مستقیم کلیتورال (مالش مداوم دستی ، دهانی) نیاز دارند. تحریک غیر مستقیم کلیتورال (مثلاً از طریق نفوذ واژن) نیز ممکن است برای ارگاسم زن کافی باشد. ناحیه نزدیک ورودی واژن (یک سوم پایینی) تقریباً 90 درصد انتهای عصب واژن را شامل می شود و مناطقی در دیواره جلویی واژن و بین محل اتصال بالای لب مینور و مجرای ادرار وجود دارد که به ویژه حساس هستند ، اما لذت شدید جنسی ، از جمله ارگاسم ، فقط ناشی از تحریک واژن است. در غیر این صورت وجود ندارد زیرا انتهای عصبی واژن به میزان قابل توجهی کمتر از کلیتوریس است.

• پمپ کلیتورال
• کلیتوریا
• سیر تحول جنسی انسان