ایزوتوپ‌های هیدروژن
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| Standard atomic weight (Ar) |
| |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
.
هیدروژن (۱H به‌طور طبیعی دارای ۳ ایزوتوپ است که گاهی به صورت ۲H, ۱H, و ۳H نشان داده می‌شوند. دوتای اولی (یعنی ۲H, ۱H) پایدار هستند، درحالی که ۳H دارای نیمه-عمر ۱۲٫۳۲ سال است. همچنین از هیدروژن ایزوتوپ‌های سنگین تری نیز وجود دارند که همگی مصنوعی (سنتزی) هستند، و نیمه-عمر آن‌ها کمتر از یک زپتوثانیه (۱۰−۲۱ ثانیه) است، از این میان، ۵H پایدارترین و، ۷H کمترین پایداری را دارد.[۲][۳]
هیدروژن تنها عنصری است که ایزوتوپ‌های آن نام‌های متفاوتی به صورت عامیانه دارند: ایزوتوپ ۲H (یا هیدروژن-۲) معادل دوتریوم[۴] و ایزوتوپ ۳H (یا هیدروژن-۳) معادل تریتیوم است.[۵] نمادهای D و T گاهی برای اشاره به دوتریوم و تریتیوم استفاده می‌شوند. آیوپاک نمادهای D و T را قبول کرده‌است، اما پیشنهاد کرده‌است که به جای آن از «نمادهای استاندارد» (۲H و ۳H) استفاده شود، به جهت جلوگیری از سردرگمی در طبقه‌بندی حروف در فرمول شیمیایی,[۶] هیدروژن معمولی بدون نوترون گاهی، پروتیوم نامیده می‌شود.[۷] (در طول مطالعات اولیه رادیواکتیو به برخی از ایزوتوپ‌های رادیواکتیو سنگین نام‌های دیگری داده شد، اما چنین نام‌هایی امروزه به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد)
جدول ایزوتوپ‌ها
[ویرایش]| نماد | Z(p) | N(n) | جرم ایزوتوپ (u) | نیمه عمر | حالت واپاشی[۸] | ایزوتوپ دختر[n ۱] | اسپین هسته‌ای | representative isotopic composition (mole fraction)[n ۲] |
range of natural variation (mole fraction) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1H | ۱ | ۰ | ۱٫۰۰۷۸۲۵۰۳۲۰۷(۱۰) | پایدار[n ۳][n ۴] | 1⁄2+ | ۰٫۹۹۹۸۸۵(۷۰) | ۰٫۹۹۹۸۱۶–۰٫۹۹۹۹۷۴ | ||
| 2H[n ۵] | ۱ | ۱ | ۲٫۰۱۴۱۰۱۷۷۷۸(۴) | پایدار | 1+ | ۰٫۰۰۰۱۱۵(۷۰)[n ۶] | ۰٫۰۰۰۰۲۶–۰٫۰۰۰۱۸۴ | ||
| 3H[n ۷] | ۱ | ۲ | ۳٫۰۱۶۰۴۹۲۷۷۷(۲۵) | ۱۲٫۳۲(۲) y | β- | 3 He |
1⁄2+ | Trace[n ۸] | |
| 4 H |
۱ | ۳ | ۴٫۰۲۷۸۱(۱۱) | ۱٫۳۹(۱۰)×۱۰−۲۲ s [۴٫۶(۹) MeV] |
n | 3 H |
2− | ||
| 5 H |
۱ | ۴ | ۵٫۰۳۵۳۱(۱۱) | >۹٫۱×۱۰−۲۲ s ? | n | 4 H |
(1⁄2+) | ||
| 6 H |
۱ | ۵ | ۶٫۰۴۴۹۴(۲۸) | ۲٫۹۰(۷۰)×۱۰−۲۲ s [۱٫۶(۴) MeV] |
3n | 3 H |
2−# | ||
| 4n | 2 H | ||||||||
| 7 H |
۱ | ۶ | ۷٫۰۵۲۷۵(۱۰۸)# | ۲٫۳(۶)×۱۰−۲۳ s# | 4n | 3 H |
1⁄2+# | ||
- ↑ ایزوتوپ‌های پر رنگ شده پایدار هستند
- ↑ اشاره به مقدار در آب.
- ↑ بیشتر از ۶٫۶×۱۰۳۳ yr. فروپاشی پروتون را نگاه کنید.
- ↑ این و هلیم-۳ تنها هسته‌های پایدار با پروتون بیشتر از نوترون هستند.
- ↑ تولید شده در طول هسته‌زایی مه‌بانگ
- ↑ مخزن هیدروژن دارای 2
H با فراوانی ۳٫۲×۱۰−۵ (کسر مول) است. - ↑ در طول نئوکلوسنتز بیگ بنگ تولید شده‌است، اما نه اولیه، به این دلیل که همه این اتم‌ها از آن زمان به بعد به هلیم-۳ تجزیه شده‌اند
- ↑ Cosmogenic
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ Meija, J.; et al. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". شیمی محض و کاربردی(نشریه). 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305.
- ↑ Y. B. Gurov; et al. (2004). "Spectroscopy of superheavy hydrogen isotopes in stopped-pion absorption by nuclei". Physics of Atomic Nuclei. 68 (3): 491–497. Bibcode:2005PAN....68..491G. doi:10.1134/1.1891200.
((cite journal)): Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(help) - ↑ A. A. Korsheninnikov; et al. (2003). "Experimental Evidence for the Existence of 7H and for a Specific Structure of 8He". فیزیکال ریویو لترز. 90 (8): 082501. Bibcode:2003PhRvL..90h2501K. doi:10.1103/PhysRevLett.90.082501. PMID 12633420.
((cite journal)): Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(help) - ↑ IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "دوتریوم".
- ↑ IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "tritium".
- ↑ آیوپاک (2005). Nomenclature of Inorganic Chemistry (IUPAC Recommendations 2005). Cambridge (UK): انجمن سلطنتی شیمی–آیوپاک. شابک ۰−۸۵۴۰۴−۴۳۸−۸. p. 48. Electronic version.
- ↑ IUPAC, Compendium of Chemical Terminology, 2nd ed. (the "Gold Book") (1997). Online corrected version: (2006–) "protium".
- ↑ http://www.nucleonica.net/unc.aspx
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Isotopes of hydrogen». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۶ آذر ۱۳۹۲.
پیوند به بیرون
[ویرایش]
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ایزوتوپ‌های هیدروژن موجود است.
- B. Dumé (7 March 2003). "Hydrogen-7 makes its debut". Physics World.
| ایزوتوپ‌های عناصر شیمیایی | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ H |
۲ He | ||||||||||||||||
| ۳ Li |
۴ Be |
۵ B |
۶ C |
۷ N |
۸ O |
۹ F |
۱۰ Ne | ||||||||||
| ۱۱ Na |
۱۲ Mg |
۱۳ Al |
۱۴ Si |
۱۵ P |
۱۶ S |
۱۷ Cl |
۱۸ Ar | ||||||||||
| ۱۹ K |
۲۰ Ca |
۲۱ Sc |
۲۲ Ti |
۲۳ V |
۲۴ Cr |
۲۵ Mn |
۲۶ Fe |
۲۷ Co |
۲۸ Ni |
۲۹ Cu |
۳۰ Zn |
۳۱ Ga |
۳۲ Ge |
۳۳ As |
۳۴ Se |
۳۵ Br |
۳۶ Kr |
| ۳۷ Rb |
۳۸ Sr |
۳۹ Y |
۴۰ Zr |
۴۱ Nb |
۴۲ Mo |
۴۳ Tc |
۴۴ Ru |
۴۵ Rh |
۴۶ Pd |
۴۷ Ag |
۴۸ Cd |
۴۹ In |
۵۰ Sn |
۵۱ Sb |
۵۲ Te |
۵۳ I |
۵۴ Xe |
| ۵۵ Cs |
۵۶ Ba |
* | ۷۲ Hf |
۷۳ Ta |
۷۴ W |
۷۵ Re |
۷۶ Os |
۷۷ Ir |
۷۸ Pt |
۷۹ Au |
۸۰ Hg |
۸۱ Tl |
۸۲ Pb |
۸۳ Bi |
۸۴ Po |
۸۵ At |
۸۶ Rn |
| ۸۷ Fr |
۸۸ Ra |
** | ۱۰۴ Rf |
۱۰۵ Db |
۱۰۶ Sg |
۱۰۷ Bh |
۱۰۸ Hs |
۱۰۹ Mt |
۱۱۰ Ds |
۱۱۱ Rg |
۱۱۲ Cn |
۱۱۳ Nh |
۱۱۴ Fl |
۱۱۵ Mc |
۱۱۶ Lv |
۱۱۷ Ts |
۱۱۸ Og |
| * | ۵۷ La |
۵۸ Ce |
۵۹ Pr |
۶۰ Nd |
۶۱ Pm |
۶۲ Sm |
۶۳ Eu |
۶۴ Gd |
۶۵ Tb |
۶۶ Dy |
۶۷ Ho |
۶۸ Er |
۶۹ Tm |
۷۰ Yb |
۷۱ Lu | ||
| ** | ۸۹ Ac |
۹۰ Th |
۹۱ Pa |
۹۲ U |
۹۳ Np |
۹۴ Pu |
۹۵ Am |
۹۶ Cm |
۹۷ Bk |
۹۸ Cf |
۹۹ Es |
۱۰۰ Fm |
۱۰۱ Md |
۱۰۲ No |
۱۰۳ Lr | ||
| |||||||||||||||||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
