For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for .

| Wikiwand

Amazoniako euri-oihan tropikala.

Oihan, jungla edo euri-oihan tropikalak Lurreko tropikoen artean eta Ekuatoretik hurbil dauden baso trinkoak dira. Ipar eta hegoaldeko 23 °ra arteko latitudeetan aurkitzen dira, gehienak itsas mailetik hurbileko behe-lurretan (altuera txikietan, beraz), baina altuera handiagoko mendi tropikaletako maldetan ere badaude.

Oihan tropikalen hedadura

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oihan tropikalak munduko hiru eskualdetan daude: Amazonian (Hego Amerika), Kongon (Afrika) eta Malaysian (Insulindia edo Malaysiar artxipielagoa eta Ginea Berria).

Munduko oihan tropikalen hedadura.

Oihan tropikalen ezaugarriak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oihan hauetan klima tropikala dago eta euri asko egiten du; hala ere, badira oihan oso hezeak (euri-oihanak), oso euritsuak, eta oihan tropikal lehorrak ere. Leku hauek Oihan tropikalek dibertsitate biologiko handia dute; hau da, animalia eta landare kopuru oso handia. Izan ere, Lurrean bizi diren landare eta animalia espezieen erdia baino gehiago oihan tropikaletan topatzen dira. Kontuan izan behar da oihan tropikalek Lurraren azalerako %6 besterik ez dutela okupatzen.

Hostozabal motako landaredia dute eta normalean, goiko aldea itxita eta beheko aldean biodibertsitate handia dute. Horrez gain, landaretza hainbat "geruza" edo "maila" daudela esan dezakegu: alde batetik, goiko mailetan, 30 metroko altuera edo gehiago izan dezaketen zuhaitzak daude. Bestalde, lurrean goroldio eta iratzea dago, eta nekez heltzen zaie eguzki-argia. Arrazoi horrexegatik baita ere, onddo ugari daude. Bestalde, liana asko daude. Baldintza horiek ohikoak dira Lurreko ingurune intertropikal bero eta euritsuetan, edo beste era batera esanda, klima beroetan.

Zergatik dira hain euritsuak?

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Esan dugun bezala, oihan tropikalak Ekuatore inguruan daude. Leku hauetan, eguzki-izpiak zuzen-zuzen jasotzen dituzte, Lurreko beste lekuetan baino zuzenago. Gainera, milioika zuhaitz eta landare daude; landaretza zabal hori euri ugariari esker sortzen da; eta, bestalde, hostoetatik hezetasun handia askatzen dute. Horregatik, bioma edo naturgune hauek oso aire hezea izaten dute, ur-lurrunez betea.

Eguzki-izpien indarraren eraginez, airea oso azkar berotzen da; aire bero eta hezea zerurantz igotzen da eta han hozten. Hozten denean, lurruna hodeiak sortzen joaten da, eta, zenbat eta gorago igo, orduan gehiago hozten da. Orduan, hodeietako lurruna bildu edo kondentsatu egiten da eta likido bihurtzen da; horrela sortzen da euria.

Beraz, leku honetako hezetasun handiagatik eta giro beroagatik dira oso euritsuak leku hauek. Eta bi baldintza horiek oso garrantzitsuak dira bizitzarako; horregatik dute leku hauen bioaniztasun handia.

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?