For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for .

| Wikiwand

Laba, bero-bero.

Laba deitzen zaio sumendiek, pizten direnean (erupzioan sartzean), kraterretik kanporatzen duten magmari. Harri urtuz osatutako masa da. Sumendiaren barruan dagoen bitartean, magma deitzen zaio.
Labak 700 eta 1.200 °C arteko tenperatura izaten du sumenditik ateratzen denean.
Kraterretik ateratakoan, laba, pixkanaka, hozten hasten da, eta, hoztearekin batera, gogortzen.

Labak kalteak eragin ditzake, baina ondorio onak ere izaten ditu. Kalteen artean, adibidez, Siziliako Etna sumendian, labak eski-instalazio batzuk kaltetu zituen 2001ean; Kongon, 2002an, Nyiragongo sumendiko labak Goma izeneko hiri baten zati bat suntsitu eta jende asko hil zen. Baina, bestetik, itsasoan dauden sumendietako labak uharte berriak sortzen ditu; horrela sortutakoak dira munduko uharte asko, Kanariar uharteak, adibidez.

Nolakoa da laba?

Laba ez da beti berdina sumendi guztietan. Sumendi batzuetan, nahiko likidoa izaten da, eta azkar samar jaisten da menditik behera (kasu batzuetan, orduko 55 km-ko abiaduran); beste sumendi batzuetako laba, aldiz, oso trinkoa izaten da eta oso gutxi mugitzen da. Desberdintasun horiek labaren osakeragatik eta tenperaturagatik gertatzen dira.

Laba guztiek silize portzentaje handia izaten dute. Hiru laba mota bereizi ohi dira, duten silize kopuruaren arabera. Silizearen ehunekoa %65-75 bitartekoa denean, erriolita deitzen zaio; ehunekoa 50-65 bitartekoa denean, andesita deitzen zaio; eta %50 baino gutxiago duen laba basaltoa da. Basaltoa da motarik ohikoena.

Bestalde, harriaz gain, labak gasa ere izaten du. Batzuetan, gas hori poliki askatzen da edo burbuilatan harrapatuta geratzen da laba gogortzen denean. Burbuila horiek oso txikiak eta ugariak direnean, pumita edo apar harria izenekoa sortzen da, oso harri arina, aspalditik erabiltzen dena gorputza garbitzeko, eta ur gainean flotatzen duena.

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?