For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for .

| Wikiwand

Espainiako Errepublikako Konstituzioaren azala.

Konstituzioa herrialde edo estatu batek nola funtzionatu behar duen arautzen duen oinarrizko lege-testua da. Konstituzioak esan dezake zeintzuk diren gobernu-erakundeak, zer egin dezaketen edo zer egin behar duten, bereziki Gobernuak eta Parlamentuak. Gainera, konstituzio askok herritarren eskubideak ere ezartzen dituzte. Gobernuak erabakitzen dituen legeek beti egon behar dute Konstituzioak dioenaren barruan, ezin dira joan haren aurka. Hori bai, Konstituzioa zuzendu edo aldatu egin daiteke, baina hori, oro har, lege arrunt bat onartzea baino zailagoa da.

Munduko leku askotan, eta bereziki Europan, hainbat mende luzez, errege edo erreginek gobernatzen zituzten herrialdeak. Herriak ez zuen eskubiderik, eta ez zuen ahotsik ezta botorik ere gobernatzeko moduan. Hori Ingalaterran hasi zen aldatzen XIII. mendean: 1215ean, herrialde horretako lurjabeak haserre zeuden erregearekin. Bat eginik, zenbait eskubide bermatzen zizkien agiri bat sinatzera behartu zuten erregea. Dokumentu horri Karta Magna deitu zitzaion.

XVII eta XVIII. mendeetan, John Locke eta Jean-Jacques Rousseau izeneko pentsalari batzuek "kontratu soziala" delako ideia bati buruz idatzi zuten. Ideia horrek dio jendeak uko egiten diola nahi duena egiteko duen askatasunari gobernu egonkor baten babesa edukitzearen truke. Pentsalari horiek eragin handia izan zuten Estatu Batuetako Konstituzioaren idazketan, 1787an. Horixe da konstituzio idatzirik zaharrena, eta beste herrialde askoren eredua izan zen. Gaur egun ia herrialde guztiek dituzte konstituzio idatziak. Askok konstituzio bat baino gehiago izan dituzte haien historian.

Europaren kasuan, lehen konstituzioak 1800 ingurukoak dira; estatuan erregeak hain botere handia ez zuela ziurtatzera zuzenduta zeuden. Baina denbora asko igaro zen Europako estatuak demokratikoak izan baino lehen, hau da, agintea herriaren ordezkarien esku egon arte, eta ez bakarrik errege absolutuen esku.

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 ๐ŸŽ‰! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?