Pied-noir
| Pieds-noirs | |
|---|---|
Espainiar pied-noir baten lehen jaunartze, Sidi-Bel-Abbès XX. mendearen hasiera. | |
| Biztanleak guztira | |
| Lehen 1,4 milioi (biztanleriaren %13a) | |
| Biztanleria nabarmena duten eskualdeak | |
| Aljer, Oran, Konstantina | |
| Hizkuntza | |
| Frantses, Gaztelania, Okzitaniera, Katalan | |
| Erlijioa | |
| Katolizismo • Judaismo • Protestantismo • Ateismo | |
| Zerikusia duten beste giza taldeak |
Pied-noir (pjenwaʁ ahoskatua, “oin beltz”) direlakoak, pluralez pieds-noirs, europar jatorriko kolonoak izan ziren, frantziar agintaldian (1830-1962 bitartean) Aljeria Frantsesan, Marokoko Protektoratu Frantsesan edo Tunisiako Protektoratu Frantsesan bizi izan zirenak. Deskolonizazio garaian, hau da, 1956 eta 1962 artean, egotziak izan ziren herrialde horietatik. Iparraldeko Afrikako juduei ere, 1870ean frantziar herritartasuna lortu baitzuten, pied-noir deitzen zieten.
1830eko ekainaren 18tik independentziara arte, Aljeria administratiboki Frantziako eskualde bat izan zen. Bertan bizi ziren europarrak aljeriar edo colons (kolono) ziren; musulmanei, berriz arabiar, musulman edo indigena esaten zieten. Hitza 1962an, Aljeriako Independentzia Gerra bukatu eta berehala, sortu zen. 1960ko erroldaren arabera, Aljerian 1.050.000 ez-musulman (gehienak katolikoak baina baita 130.000 judu ere) bizi ziren, biztanleriaren %10a zena.[1] Gerran zehar, pieds-noirsek frantziarren alde egin zuten, Nazio Askatasunerako Frontea (FLN) edo Mouvement National Algérien (MNA) nazionalistak borrokatuz. Gatazkak Frantziako Laugarren Errepublika-ren erorialdia eta europarren exodo masiboa eragin zituen: 800.000 pieds-noirs Frantzia kontinentalera joan ziren baina 200.000 inguruk geratzea erabaki zuten. 1965ean hauek 100.000 besterik ez ziren eta hamarkadaren amaieran 50.000 baino ez.[2] Frantziara alde egin zutenek ezkertiar alderdiek bultzaturiko ostrazismoa jasan eta Errepublikaren amaieraren errua bota zieten. Beraz, alienazio bikoitza jasan zuten: alde batetik aberrian eta bestetik bere adopzio-lurrean.[3]
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Cook, Bernard A.. (2001). Europe since 1945: an encyclopedia. New York: Garland, 398 or. ISBN 0-8153-4057-5..
- ↑ «"Pieds-noirs": ceux qui ont choisi de rester» La Dépêche du Midi 2012/03/10.
- ↑ Naylor, Phillip Chiviges. (2000). France and Algeria: A History of Decolonization and Transformation. University Press of Florida, 9–23, 14 or. ISBN 0-8130-3096-X..
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q466237
|
Artikulu hau antropologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
