Oviraptor
| Oviraptor | |
|---|---|
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Filuma | Chordata |
| Klasea | Reptilia |
| Ordena | Saurischia |
| Generoa | Oviraptor Osborn, 1924
|
| Datu orokorrak | |
| Elikadura iturri nagusia | orojalea |
| Luzera | 2 m |
Oviraptor (literalki arrautza lapurra) Goi Kretazeoan Asian bizi izan zen dinosauro Oviraptoridae familiako genero bat da. Lehen fosilak Mongoliako Djadokhta Formaziotik jaso ziren 1923an, Roy Chapman Andrewsek zuzendutako espedizio paleontologiko batean, eta hurrengo urtean Henry Fairfield Osbornek izendatu zituen Oviraptor philoceratops mota eta generoa. Generoaren izenak arrautzak lapurtzeko ohituren hasierako ideiari egiten dio erreferentzia, eta izen espezifikoak iritzi hori indartu nahi zuen, Ceratopsiaren arrautzak jateko nolabaiteko lehentasuna dutela adieraziz. Generoari espezie asko aipatu esleitu arren, holotipotzat hartzen den eskeleto partzial bakar batetik bakarrik ezagutzen da Oviraptor, baita hamabost bat arrautzako habia batetik eta gazte baten zenbait zati txikitatik ere.
Oviraptor lumaz estalitako oviraptorido bat zen, 1,6-2 m luze eta 33-40 kg bitartekoa. Behe-baraila zabala zuen, ziurrenik gandorra izango zuen burezur batekin. Goiko eta beheko barailek ez zuten hortzik, eta moko hezurtsu bat garatu zuten, elikaduran erabiltzen zutena, beheko barailen morfologia sendoarekin batera. Besoak ondo garatuta zeuden eta luzatuta, eta atzapar okertuekin bukatzen zuten hiru hatzetan. Familiako beste batzuek bezala, Oviraptorrek ere atzeko hanka luzeak zituen lau behatzekin, lehena murriztua. Buztana ez zen oso luzea izango, eta luma handiak zituen pigostilo batean amaitzen zen.
Oviraptorren hasierako harremanak ez ziren oso ezagunak eta jatorrizko deskribatzaileak, Henry Osbornek, Ornithomimidae familian sartu zuen. Hala ere, Rinchen Barsboldek egindako azterketek erakutsi zuten Oviraptor familia banandu bat justifikatzeko bezain desberdina zela, Oviraptoridae sortuz. Lehen aldiz deskribatu zenean, Oviraptor dinosauro arrautzen lapur gisa interpretatu zen, arrautzak jaten zituen izaki bat, holotipoak dinosauroen habiekin aurkitu zelako. Hala ere, familiako kide ugari aurkitu dira habia egiteko jarreretan, eta horrek frogatu du espezimen hori habia zaintzen zuela eta ez zela arrautzak lapurtzeaz elikatzen. Gainera, gazte txiki edo txita baten gorpuzkiak aurkitu dituzte espezimen holotipoarekin batera, eta horrek are gehiago laguntzen du guraso-zaintzaren hipotesia.
Taxonomia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Hona hemen Fantik 2012an proposaturiko kladograma.[1]
| Oviraptoridae |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ Fanti F, Currie PJ, Badamgarav D. (2012). «New Specimens of Nemegtomaia from the Baruungoyot and Nemegt Formations (Late Cretaceous) of Mongolia» PLoS ONE 7 (2): e31330. doi:..
Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
