For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Möngke.

Möngke

Möngke

Mongolen Inperioako Khagan

1251ko uztailaren 1a - 1259ko abuztuaren 11
Güyük - Kublai Khan
Enperadore

Bizitza
JaiotzaMongolen Inperioa1209ko urtarrilaren 11
HerrialdeaMongolen Inperioa
HeriotzaDiaoyu Fortress (en) Itzuli1259ko abuztuaren 11 (50 urte)
Hobiratze lekuaBurkhan Khaldun (en) Itzuli
Familia
AitaTolui
AmaSorghaghtani Beki
Ezkontidea(k)Qutuqtai Khatun (en) Itzuli
Huolicha (en) Itzuli
Oghul-Khoimish (en) Itzuli
Chubei (en) Itzuli
Yesuder Khatun (en) Itzuli
Qutai qatun (en) Itzuli
Seme-alabak
Anai-arrebak
LeinuaBorjigin (en) Itzuli
Jarduerak
JarduerakKhana

Möngke (mongolieraz: ᠮᠥᠩᠬᠡ / Мөнх Mönkh;[1] txinera tradizionalez: 蒙哥; pinyinez: Ménggē; 1209ko urtarrilaren 111259ko abuztuaren 11) mongolen khagana izan zen, Genghis Khan Mongolen Inperioaren sortzailearen biloba. Kumandar eta alanoen aurkako kanpainetan, Errusiako mongol inbasioan[2] eta Europa ekialdekoan parte hartzeagatik ezaguna da.

1248ko udan, kanpainaren amaiera goiztiarra baino lehen,Güyük hirugarren khaganen heriotzagatik Möngke Mongoliara itzuli zen. Inperioa gobernatu nahi zuten Gengis Kanen ondorengoen fakzioen aurrean, Möngkek Batu Khanen laguntzari esker irabazi zuen, eta 1251n khagan aukeratu zuten.

Möngke, khan bezala, hegoaldeko Txinako Song dinastiaren aurkako gerrara bideratu zen. 1254an Yunnango Dali hiria konkistatu eta Indotxina inbaditu zuen, mongolek Txina iparraldetik, mendebaldetik eta hegoaldetik inbaditu ahal izan zutelarik. Hamarkadaren amaieran agintea pertsonalki hartu ondoren, iparraldeko frontean zehar gotortutako hiri asko harrapatu zituen, Txinaren konkista nabarmen erraztuz. Bere anaia Hulagu Asiako hego-mendebaldera ere bidali zuen, Mongolen Inperioa Egiptoko ateraino zabaltzeko. Bere agintaldian ez zion garrantzi handirik eman Europaren konkistari, Inperioa nahiko lanpetuta baitzegoen Txinan eta Egipton borrokan, baina Möngkek Baturekin zuen adiskidetasunak Inperioaren batasunari eutsi zion.

Gaur egungo Chongqingetik gertuko gudu batean hil zen, 1259ko abuztuaren 11n. Bere heriotzaren kausari buruzko bertsio ezberdinak daude. Batek setio batean arkulari txinatar baten geziak zaurituta hil zela dio. Beste kronikari batzuek diotenez, disenteria izurrite baten ondorioz hil zen, edo are koleraren ondorioz.[3][4][5] Nolanahi ere, haren heriotzak Hulagu Sirian eta Egipton kanpaina bertan behera uztera behartu zuen, eta, aldi berean, Mongolen Inperioaren batasuna suntsitu zuen gerra zibila eragin zuen. Bera izan zen guduan hil zen khagan bakarra.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. (Mongolieraz) Мөнх хаан. in: mongoltoli.mn..
  2. Lawrence N. Langer Historical dictionary of medieval Russia, p. 131
  3. George Lane Daily life in the Mongol empire, p. 9.
  4. John Man Kublai Khan, p. 98.
  5. Jack Weatherford Genghis Khan and the making of the modern world, p. 188

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Möngke
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?