For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Kolore karga.

Kolore karga

Partikulen arteko elkarreraginaren azlpena lau funtsezko indarren bidez.

Fisikan kolore karga quarkek eta gluoiek duten propietate bat da, partikula hauen elkarreragin nuklear indartsuarekin lotuta dagoena kromodinamika kuantikoaren (QCD) testuinguruan. Honek badu parekotasuna partikulen karga elektrikoaren kontzeptuarekin, baina QCDaren zailtasun matematikoen ondorioz diferentzia tekniko ugari daude bi kontzeptuen artean. Quarken eta gluoien "kolorea"k ez du ikusmenaren bidez nabari daitekeen kolorearekin inongo zerikusirik, baizik eta izen apetatsu bat dela nukleo atomikoaren tamaina baino distantzia handiagoetara ia nabaritu ere egiten ez den propietate batentzat. "Kolore" hitza, deskribatzen duen propietateak hiru itxura izatetik dator (kolore primarioen parekoak) karga elektromagnetikoaren itxura bakarrarekin gertatzen ez den bezala.

Quarken existentzia 1964an proposatu eta denbora gutxira Oscar W. Greenbergek kolore karga kontzeptua proposatu zuen quarkak beste era batera berdinak ziren egoeran hadroi batzuren barnean nola existitu zitezkeen Pauliren bazterketa printzipioa betetzen zuten aldi berean azaltzeko. Kontzeptua erabilgarria izan zen. Kromodinamika kuantikoa garatzen aritu da 1970eko hamarkadatik eta osagai garrantzitsu bat da partikulen fisikako eredu estandarrean.

Gorria, urdina eta berdea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Quark baten kolore kargak hiru balio ezberdin izan ditzake: "gorria", "berdea" edo "urdina", eta antiquark batek hiru "antikolore" ezberdin izan ditzake, batzuetan "antigorri", "antiberde" eta "antiurdin" deituak (noiz behinka zian, magenta eta horiz irudikatuak). Gluoiak kolore/antikolore pare baten konbinaketak direla ere esan daiteke: adibidez gorri/antiberdea, eta horrek osatzen du bere kolore karga.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Kolore karga
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?