For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Klitomako (filosofoa).

Klitomako (filosofoa)

Klitomako (filosofoa)
scholarch of the Platonic Academy (en) Itzuli

K.a. 129 - K.a. 110
Karneades - Philo of Larissa (en) Itzuli
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak𐤏𐤆𐤓𐤁𐤏𐤋
JaiotzaKartago, K.a. 187
HerrialdeaAntzinako Kartago
Antzinako Atenas
HeriotzaAntzinako Atenas, K.a. 110 (76/77 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzakantzinako greziera
punikoa
Irakaslea(k)Karneades
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakfilosofoa
MugimenduaPlatonismoa

Klitomako edo Kleitomako (grezieraz: Κλειτόμαχος, Kleitómakhos; K.a. 187/6-110/9[1]) kartagotar filosofoa izan zen, Atenasera joan zena K.a. 163/162 inguruan[oh 1][2][3], eta Karneades maisu izan zuen. Akademiaren zuzendari bihurtu zen K.a. 127/6 inguruan. Bere irakaslearen antzera, eszeptiko akademikoa zen. Ez da ezer iraun bere idazlanetatik, Karneadesen ikuspegiak ezagutzera ematera zuzenduak, baina Zizeronek, ordea, zenbait obra egiteko erabili zituen.

Klitomako Kartagon jaio zen K.a. 187/6an, Hasdrubal izenarekin (grezieraz: Ἀσδρούβας, Hasdroúbas; punikoeraz[4]: 𐤏𐤆𐤓𐤁𐤏𐤋, ʿAzrubaʿal, Baalen Laguntza). K.a. 163/2an iritsi zen Atenasera, 24 urte inguru zituela[3]. Han, Akademia Berriko sortzailearekin, Karneades filosofoarekin, lotu zen eta haren gidaritzapean eskola honetako dizipulurik aipagarrienetarikoa izatera iritsi zen; baina aldi berean estoikoen eta peripatetikoen filosofia ere ikasi zuen. Kristo aurreko 127/6. urtean, Karneades hil eta bi urtera, Akademiaren benetako buru bihurtu zen. Atenasen irakasten jarraitu zuen K.a. 111 arte[oh 2][5]. K.a. 110/09 hil zenean, Filon Larisakoak ordezkatu zuen.

Bere lanetatik, 400 liburu inguru[6], izenburu gutxi batzuk baino ez dira gordetzen. Idazteko bere helburu nagusia Karneades maisuaren filosofia ezagutaraztea izan zen, bere iritzietatik ez baitzen inoiz desadostasunik eman. Klitomako Atenasen bizi izan zen hil arte; baina bere jaioterriarekiko maitasun handiari eutsi zion, beraz, erromatarrek Kartago K.a. 146an menperatu eta suntsitu zutenean, zorigaiztoko herrikideak kontsolatzeko obra bat idatzi zuen. Idazki hau, Zizeronek berak irakurri zuena, Karneadesen diskurtso batetik atera zen, eta horren helburua zen filosofiak hondamen handienetan ere kontsolamendu ematen zuela erakustea[7]. Zizeronek asko estimatzen zuen lan hau[8], De Natura Deorum, De Divinatione eta De Fatoren zatiak oinarritzat hartu zituen Akordioaren etenaz izenarekin[oh 3] izendatzen zuen Klitomakoren lan batean oinarrituta[9].

Klitomakok ziurrenik filosofiaren historia tratatu zuen eskola filosofikoei buruzko lanean: Pentsamendu eskoletan (grezieraz: περί αἱρέσεων)[10].

Jakina da Klitomakok bi lan erromatar ospetsuei eskaini zizkiela, Gaio Luzilio poetari eta Luzio Marzio Zensorino kontsulari[11], horrek adierazten du bere lana Erroman ezaguna eta estimatua zela.

  1. Tiziano Dorandik (1999), ordea, Atenasera joan zenean berrogeigarren urtea bete zuela idatzi zuen, baina hori ez da fidagarria Woldemar Görler-en arabera (1994).
  2. Krasok urte hartan haren irakaskuntzak jarritu zituen.
  3. (latinez: De Sustinendis Offensionibus)

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. DORANDI (1999): 49 or.
  2. GÖRLER (1994): 898–914 or.
  3. a b DORANDI (1999), 33 or.
  4. HUSS (1985), 566 or.
  5. Zizeron: de Oratore, I. 11.
  6. LAERZIO (1999), 33 or.
  7. Zizeron: Tusculanae Quaestione, III. 22.
  8. Zizeron: Academica, II. 6, 31.
  9. Zizeron: Academica, II. 31.
  10. LAERZIO (1999), 92 or.
  11. Zieron: Academica, II. 32.

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Klitomako (filosofoa)
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?