Joanes bereterra
Ezaugarriak
Sexua	gizonezkoa
Baliokideak	Etiopiako enperadorea

Joanes bereterra^[1] (latinez: Presbyter Johannes) XII. eta XVII. mendeen arteko kroniketan eta elezaharretan agertzen zen balizko patriarka eta errege kristaua izan zen. Kondaira hauen arabera, bere nestoriotar erresuma musulmanen eta ekialdeko paganoen artean zegoen. Gainera, Joanes Errege Magoen ondorengo zuzena zen eta bere erresuman izaki fantastiko eta hainbat mirari zeuden.

Hasieran, Joanesen erresuma Indiakoa zela uste zen. Garai hartan, uste zen kristauek lur horiek ebanjelizatzea lortu zutela, eta John izeneko apaiz batek gobernatzen zuela. Ziurrenik, Tomas Apostoluaren bidaiak, Thomas's Actes bezalako obretan dokumentatuak kondairarako oinarri gisa balio izan zuten. Leku ezberdinetan kokatu zuten Joanesen erresuma. Mongolia eta gero, erregea Asia erdialdean kokatu zuten. Azkenean, Portugalgo esploratzaileak ziur zeuden Etiopian aurkitu zutela. Bizantzioko enperadoreak eta aita santuak figura misteriotsu horren hainbat mezu jaso zituzten, berak deskribatzen baitzuen bere jaien handitasuna eta aberastasuna.

Joanesen Erresumaren bilaketa, bilaketa objektibo bat bihurtu zen, eta horrek belaunaldiko abenturazaleen irudimena piztu zuen. Europako kristauentzat Elizaren unibertsaltasunaren sinboloa zen, kultura eta geografia gainditzen zituen gizateria guztia barneratzeko, etnien eta erlijioen arteko tentsioen artean ikuspegi hori gertaera oso ezohikoa bihurtu zen. Zenbait tradizio kristauren arabera, Ebanjelioan "Ekialdeko morroi gisa" agertzen direnak Joanesen erreinu berberetatik zetozen eta Asiako urruneko herrialde honetan Grial Santua zegoen.

Joanesen kondairak Behe Erdi Aroko esplorazio bidaietan eragina izan zuen. XV. mendean portugaldarrek Afrikan Etiopiako erreinu kristauarekin harremanetan jarri zirenean, erreinu hori topatu zutela pentsatu zuten, Etiopiako negus edo negus negusti (erregeen errege) Joanes mitikoa zela pentsatu zuten. Beste kondaira batzuk Joanes Juan Apostoluarekin identifikatzen dute. Joanes Ebanjelioaren 21. kapituluan oinarrituta, Juan Apostolua ez zela sekula hil eta Erdi Aroan bizirik jarraitzen zuela.

• Villarubia Mauso, Pablo (2007). El fantástico reino del Preste Juan. Aguilar.