Harri artifiziala harria imitatzen duen eraikuntza-materiala da.

Material artifizialen erabileraren lehen datuak 1138koak dira Carcassonako zitadelan usatu baitziren^[1]. Errenazimentuan asko zabaldu zen, dekorazio plastiko-arkitektoniko erresistenteagoak eta ekonomikoagoak sortzeko. Ohikoa izan zen adreiluzko oinarri baten gainean ("armazoia") modelatutako harria imitatuz egindako iztukuak erabiltzea; Barrokoan oso erabilia izan zen, eta karezko morteroekin egiten zen.

XIX. mendearen amaieran, porlanezko morteroek benetako gorakada izan zuten arkitekturan, eta harria bera baino erabiliagoak izatera iritsi ziren, adibidez, eraikin zibilen dekorazioan, batez ere azalera handiak estaltzen dituzten harlanduen kasuan. Abantaila hauek zituen, besteak beste: elementu irten gehiago sortzeko aukera, morteroa prozesatzean koloreztatzeko aukera (eta zabaldu ondoren ez margotzeko aukera, denbora aurreztuz eta etorkizuneko iraunkortasuna hobetuz), degradazioarekiko erresistentzia handiagoa eta, batez ere,harri-materialak baino kostu txikiagoa.

Egun harri artifiziala edo harri fabrikatua gainazal solido bat sortzeko itsasgarri batez lotutako harri birrinduz osatutako materialari esaten zaio eskuarki. Itsasgarria, normalean, erretxina polimerikoa da, bertsio berriago batzuetan zementu-nahastea usatzen delarik. Kategoria honetan kokatzen dira kuartzo artifiziala, hormigoi polimerikoa eta marmol-harri fabrikatua^[2][3][4][5].

Material horien aplikazioa erabilitako jatorrizko harriaren araberakoa izaten da da. Marmol artifizialaren kasuan, barneko zorua eta paretak dira aplikaziorik arruntenak; kuartzozko produktua, berriz, batez ere sukaldeko gainetarako erabiltzen da, laminatuen edo granitoaren alternatiba gisa. Erlazionatutako materialen artean geopolimeroak aipa daitezke. Terrazzoaren kasuan ez bezala, materiala bloke edo lauzetan egina dago fabrikan, bertan moztua eta leundua, eta, azkenik, obran muntatatzen da.

Erabilera batzuetan, karri artifizialaren baliatzeak ekartzen du harria moztu eta leundu egin behar dela insitu, hots, kolokatu behar den tokian bertan, sukaldeetako gainak jartzeko esaterako. Horrek hautsa harrotzen du eta silikosi kasuak agertzen direla ikusi da, materialak silize-proportzio oso altua baitauka^[6]. Horren ondorioz, 2024ko uztailaren 1etik Australian debekatu egin da harri artifizialezko sukalde-gainak fabrikatzea eta kolokatzea^[7].