For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Frigiar txano.

Frigiar txano

Artikulu honek erreferentziak behar ditu. Hemen erreferentzia egiaztagarriak gehituz lagun dezakezu.
Frigiar txanoa, Frantziako Iraultzan erabilitakoa.

Frigiar txanoa burujantzi antzeko bat da, gutxi gora-behera kono forma duen txanoa, baina muturra kurbaturik, ohi, artile edo feltroz egina.

Janzki honek, historia bitxi bat izan du. Ustez, bere jatorria, egungo Turkian antzina existitu zen Frigia lurraldean du. Aro Helenistikoko artean, ekialdetarren janzki bereizgarri bezala agertzen da. Mitra jainkoaren bereizgarrietako bat da, balizko jatorri irandarra duen mitraismokoa.

Erromatar garaian, frigiar txanoa (pileus deitua), libertoen bereizgarria zen. Sinbolikoki, Julio Zesarren hiltzaileek ere erabili zuten. Beharbada arrazoi honegatik, Estatu Batuetako Independentziaren Gerran eta Frantziar Iraultzan, askatasunaren ikurtzat hartu zen.

Ravenako San Apolinar Berria elizako bizantziar mosaiko batean, Jesus gurtzera doazen Errege Magoek, frigiar txano bana daramate.

Aro modernoan

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Askatasuna, herriaren gidari, Eugène Delacroix frantziar margolariarena.

XIX. mendean, frigiar txanoa, behin betiko, askatasunaren eta errepublikanismoaren ikurtzat agertzen da. Askatasunaren alegoriak darama, Eugène Delacroixk 1830ean margotutako margolan ospetsuan. Marianne, Frantziar errepublikaren pertsonifikazioak ere, frigiar txanoa bat darama. XIX. eta XX. mendeetan, zenbait errepublikatan ikur bezala erabilia izan da.

Gaur egun, askatasunaren ikurtzat, Amerikako zenbait nazioren armarrietan agertzen da, Argentina, Bolivia, Kolonbia, Kuba, Haiti, Nikaragua, El Salvador eta Paraguai kasu, baita probintzia eta hiri askotako egungo armarrietan ere.

Kataluniako barretinak, bere jatorria, frigiar txanoan izan dezakeela pentsatu izan da, bere forma, ia berbera baita.

Bizarzurik daraman txanoa ere (350ean hil zen Asi Txikiko Lizia lurraldeko Mirako gotzain izan zen San Nikolas Barikoan oinarritutako pertsonaia), frigiar txanotik eratorritakoa izan liteke, beste egile batzuen arabera, Bizarzuriren txanoa, gotzainaren mitratik datorren bitartean.

Baina, inongo zalantzarik gabe, pottokiek daramaten txanoa, frigiarra da.

Irudi galeria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]


Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Frigiar txano
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?