Fausto Elhuyar
| Fausto Elhuyar | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Fausto Fermín de Elhuyar |
| Jaiotza | Logroño, 1755eko urriaren 11 |
| Herrialdea |  Espainia |
| Heriotza | Madril, 1833ko otsailaren 6a (77 urte) |
| Familia | |
| Anai-arrebak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | kimikaria, mineralogoa, discoverer (en)  eta ingeniaria |
| Kidetza | Euskalerriaren Adiskideen Elkartea |
Fausto Fermín Elhuyar Zubize[1] (Logroño, 1755eko urriaren 11 – Madril, 1833ko otsailaren 6a) jatorri euskalduneko kimikaria zen; Joan Jose anaiarekin batera, wolfram elementu kimikoa lehen aldiz isolatu zuelako da ezaguna.
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Gurasoak lapurtarrak zituen. Joan Jose anaiarekin batera, tungstenoa edo wolframioa isolatu zuen lehen kimikaria izan zen. Zientzia-ikasketak (mineralogia eta kimika) Parisen egin zituen 1770-1776 urteetan. Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko kidea zen garai hartan. 1778. urtean, Alemaniako Freiburg-era jo zuen, mineralogian gehiago sakontzearren. Bergarako Errege Mintegian jardun zuen ondoren (1781-1785). Anaiek bertan isolatu zuten wolframa, azido wolframikoaren erredukzioaren bidez (1783) eta urte hartantxe, Somorrostroko burdin meatzeei buruzko txosten bat aurkeztu zuen Fausto Elhuyarrek. Anaiak bezala, mineralen azterketan egin nahi zuen lan eta, Bergara utzita, Hungaria, Saxonia eta Austriara jo zuen, Born baroiaren metodo berriak ikastera (1785). Gero, Espainia Berriko (Mexiko) meatzetako zuzendari izendatu zuten (1788). 1821. urtera arte jardun zuen han. Meatzetako ustiaketak antolatu eta eskola bat sortu zuen. Aldi berean, logia masoi bat sortu zuen lurralde haietan. Mexikoko independentziaren aldeko gatazkak hasi zirenean, Espainiara itzuli zen eta hainbat administrazio-kargu bete zituen. Espainiako meatzeetako zuzendari nagusia izan zen eta Madrilgo Escuela de Minas ikastegia sortu zuen.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/30 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Fausto Elhuyarren urteurrena
- Elhuyar anaiak
- Faustoren itzala. Fito Rodriguez Bornaetxea-ren eleberria (2004)
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q182745
Multimedia: Fausto Elhuyar / Q182745
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
