Domingo Faustino Sarmiento
| Domingo Faustino Sarmiento | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||
1875eko maiatzaren 29a - 1879ko abuztuaren 28a Barrutia: San Juan probintzia
1868ko urriaren 12a - 1874ko urriaren 12a ← Bartolomé Mitre - Nicolás Avellaneda (en)  →
1863ko abenduaren 4a - 1868
| |||||||||
| Bizitza | |||||||||
| Jaiotza | San Juan, 1811ko otsailaren 14a | ||||||||
| Herrialdea |  Argentina | ||||||||
| Heriotza | Asuncion, 1888ko irailaren 11 (77 urte) | ||||||||
| Hobiratze lekua | La Recoleta hilerria | ||||||||
| Heriotza modua | berezko heriotza: congestive heart failure (en) | ||||||||
| Familia | |||||||||
| Ama | Paula Zoila Albarracín Irrazábal de Sarmiento | ||||||||
| Ezkontidea(k) | Benita Martínez Pastoriza (en) | ||||||||
| Seme-alabak | ikusi
| ||||||||
| Anai-arrebak | ikusi
| ||||||||
| Hezkuntza | |||||||||
| Hizkuntzak | gaztelania | ||||||||
| Jarduerak | |||||||||
| Jarduerak | politikaria, idazlea, kazetaria, militarra, diplomazialaria eta historialaria | ||||||||
| Lantokia(k) | Buenos Aires | ||||||||
| Lan nabarmenak | ikusi
| ||||||||
| Zerbitzu militarra | |||||||||
| Adar militarra | Kolonbiako Armada Nazionala | ||||||||
| Gradua | dibisio-jeneral | ||||||||
| Sinesmenak eta ideologia | |||||||||
| Alderdi politikoa | Alderdi Unitarioa | ||||||||
  | |||||||||
 | |||||||||
Domingo Faustino Sarmiento (San Juan, Río de la Platako Probintzia Batuak, 1811ko otsailaren 15a - Asuncion, Paraguai, 1888ko irailaren 11) argentinar idazle eta politikaria izan zen. 1868-1874 bitartean Argentinako presidentea izan zen.
Bizitza
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Juan Manuel de Rosasen kontra aritzeagatik Txilera erbesteratu behar izan zuen. 1855ean, Argentinara itzuli eta, besteak beste, diputatu (1860), gobernadore (1862-1864), eta errepublikako lehendakari (1868-1874) izendatu zuten.
Lehendakari izan zen garaian hezkuntzaz arduratu zen bereziki, eta Europako eta Estatu Batuetako irakaskuntza-ereduetan oinarrituriko berrikuntzak egin zituen. Horrezaz gainera, ekonomia eta garraioak indartu eta Argentinako lehen errolda egin zen haren agintaldian.
Sarmientoren idazlanak, haren politika-jarduera bezala, ideia liberaletan oinarrituak dira, eta garai hartako Argentinako bizimoduaren deskribapen bikainengatik dira batez ere aintzat hartuak. Haren lanetako batzuk Facundo: Civilización y Barbarie (1845), Viajes (1849), Recuerdos de provincia (1850) eta La vida de Dominguito (1886) dira.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Domingo Faustino Sarmiento  |
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q254041
Multimedia: Domingo Faustino Sarmiento / Q254041
| Maiatzeko Iraultza eta Argentinako Independentzia Gerrako garaia Asamblea del Año XIII arte (1810–1814) |
|  |
|---|---|---|
| Rio de la Platako Probintzia Batuetako zuzendari gorena (1814–1820) |
| |
| República Unitaria – Lehen gobernu presidentziala (1826–1827) |
| |
| Pacto Federal eta Confederación Argentina (1827–1862) |
| |
| Organización Nacional – Argentina (1862–1880) |
| |
| 80ko belaunaldia – Oligarka Errepublika (1880–1916) |
| |
| Lehenengo Unión Cívica Radical, Sáenz Peña Legearen ondoren (1916–1930) |
| |
| Hamarkada zitala (1930–1943) |
| |
| 1943ko estatu kolpea – Diktadura militarrak (1943–1946) |
| |
| Lehenengo peronismoa (1946–1955) | ||
| Revolución Libertadora – Diktadura militarrak (1955–1958) |
| |
| Gobernu zibil hauskorrak - Peronismoaren proskripzioa (1958–1966) |
| |
| Argentinako Iraultza – Diktadura militarrak (1966–1973) |
| |
| Perónen itzulera (1973–1976) |
| |
| Proceso de reorganización nacional – Diktadura militarrak (1976–1983) | ||
| Demokraziara itzultzea (1983–gaur arte) | ||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
