For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Alderantzizko funtzio.

Alderantzizko funtzio

f funtzio bat eta bere alderantzizko f-1 funtzioa. Ikusten den bezala, f funtzioaren iturburu-multzoa f-1 alderantzizko funtzioaren irudi-multzoa da eta alderantziz f funtzioaren irudi-multzoarekin.

Matematikan, f(x) funtzio baten alderantzizko funtzioa, f-1(x) izendatzen dena, B irudi-multzo bateko edozein elementuri A iturburu-multzoko elementu bat, eta bakarra, esleitzen dion arau orokorra da. Hau da, f(x) funtzioari aurreirudi bat emanda irudi bat eskuratzen bada, f-1(x) alderantzizko funtzioak irudi hori emanda aurreirudia itzuliko du, hasierako baliora itzuliz. Alderantzizko funtzio oro bijektiboa da. Beraz, bijektiboak ez diren funtzioek ez dute alderantzizko funtziorik izango. Matematikoki adierazita, ondokoa betetzen duen funtzioa da:

eta

Alderantzizko funtzioa kalkulatzeko metodoak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aldagaien alderantzikapena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alderantzizko funtzioa kalkulatzeko metodorik sinpleena izan ohi da. F(x) funtzioaren aldagai aske eta menpekoa trukatzean datza, eta ondoren menpeko aldagaia bakantzea eskatzen du metodoak. Jarraian adibidea:

baldin bada,

non y eta x aldagaiak trukatu egin diren eta bertatik alderantzizko funtzioa ondorioztatzen den:

Metodo honek muga nabarmenak ditu funtzio konplexuagoetan.

F(x) funtzio batek alderantzizko funtzio bat baldin badu, alderantzizko funtzio hori bakarra izango da.

Funtzio bat eta bere alderantzizkoaren artean simetria dago. Hain zuzen, jatorrizko funtzioaren eta bere alderantzizkoaren arteko konposaketak identitate funtzioa emango du (y elementuak iruditzat ematen dituena), eta berdin alderantzizko funtzioaren eta haren jatorrizkoaren arteko konposaketan (kasu honetan ordea, x elementuak emango dira iruditzat). Matematikoki:

Konposaketaren alderantzizkoa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izan bitez g(x) eta f(x) bi funtzio bijektibo, eta bi funtzio horien konposaketa, orduan, ondorengo propietatea betetzen da:

Bere buruarekiko alderantzizkotasuna

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

X multzo bat bada, orduan X multzoko identitate funtzioaren alderantzizkoa identitate funtzioaren berdina da:

Orokortasuna emanda, motako funtzioaren alderantzizkoa jatorrizkoaren berdina da, baldin eta soilik baldin konposaketa identitate funtzioaren berdina bada. Funtzio mota horiei inboluzio deritze.

Adibide batzuk

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Alderantzizko funtzio
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?