For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Adberbio.

Adberbio

Adberbioa gramatika-kategorietako bat da: aditzak —edo perpaus osoak— adierazten duenari buruzko informazio osagarria ematen duen hitz edo hitz-multzoa da.

Perpausaren zatietako bat dira. Hizkuntzalari modernoek adierazi dutenez, termino hori "komodin" kategoria modukotzat erabili izan da. Kategoria hori portaera sintaktiko desberdinak dituzten hitzak sailkatzeko erabiltzen da, eta ez dute zertan oso antzekoak izan, salbu eta eskuragarri dauden beste kategorietako batean ere sartzen ez badira (substantiboa, adjektiboa, preposizioa, etab.)[1].

Euskaraz, irizpide morfologikoetan oinarriturik, bi sailetan banatzen dira: batetik, adizlagunak (deklinabide-atzizki bidez eratuak, hala nola mendi-an, aita-rentzat, edo postposizio bidez eratuak, hala nola mahai azpian); eta, bestetik, aditzondoak (atzizkirik eta postposiziorik gabe eratuak, hala nola gaur edo berandu).

Aldaezintasuna zalantzan

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hainbat hizkuntzatako gramatiketan azpimarratu izan da adberbioen ezaugarri nagusia dela aldaezintasuna[2]. Gaztelaniazko siempre adberbioa ez da formaz aldatzen, baina euskaraz halakorik egon daitekeen arren (ere partikula adibidez: *erek, *ereko, *eretik... bezalakoak ez baitaude), zenbait kasutan deklina daitezke (betiko, bihartik), eta baita mugatzaileak hartu ere ('laguna urrutian bizi da'). Hala ere, adberbioek ez dute kasu-marka gramatikalik hartzen (*atzok), baina bai leku-denborazkoak (atzotik) batzuetan; batzuek —ez guztiek— gradu markak har ditzakete (beranduegi, goizago baina *atzoegi). Argumentu horiek erakusten dute euskal adberbioa, guztiz aldaezina ez bada ere, badituela eranskinak hartzeko mugak, izenkiek ez bezala.

Funtzioak aditzetatik haratago

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Adberbioen definizio estandarretan aditzaren osagarri diren arren, aditzaz gain ('lasterka etorri'), adjektiboak ('aski ederra') eta beste adberbio batzuk ere ('arras ongi') zehaztu ditzakete euskaraz[2].

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. (Ingelesez) Payne, Thomas E.; Payne, Thomas Edward. (1997-10-09). Describing Morphosyntax: A Guide for Field Linguists. Cambridge University Press ISBN 978-0-521-58805-8. (Noiz kontsultatua: 2022-11-26).
  2. a b «Adberbioa [Sareko Euskal Gramatika»] www.ehu.eus (Noiz kontsultatua: 2019-06-04).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Adberbio
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?