1969ko Euskal Herriko Itzulia
Datu orokorrak
Lasterketa	9. Euskal Herriko Itzulia
Datak	apirilak 16 – 1969.eko apirilak 20
Herrialdea	Espainia
Irteera-lekua	Eibar
Helduera-lekua	Eibar
Emaitzak
Txapelduna	Jacques Anquetil (BiC)
Txapeldunordea	Francisco Gabika (Fagor)
Hirugarrena	Mariano Díaz (Fagor)
Puntukako sailkapena	Txomin Perurena (Fagor)
Eskalatzailerik onena	Raymond Poulidor (Mercier-BP-Hutchinson)
◀1935	1970▶
Dokumentazioa

1969ko Euskal Herriko Itzulia txirrindularitza lasterketa honen 9. edizioa izan zen. 1969ko apirilak 16 eta 20 artean ospatu zen. 891 kilometro egin ziren 5 etapatan banatuta.

Edizio honetan bi talde espainiarrek (KAS eta Fagor) eta bi talde frantsesek (Bic eta Mercier) parte hartu zuten, 39 parte-hartzailerekin orotara, horietatik proba 36k amaitu zutelarik.

Garailea Jacques Anquetil handia izan zen, profesional bezala bere azken garaipen handia lortu zuena 35 urterekin, erretiratu zen urtean.

Azkenik, 1936ko edizioa bertan behera utzi behar izan zen Espainiako Gerra Zibilaren ondorioz, hasieran atzeratzea pentsatu bazen ere, gertatzen ari ziren gertakariekin bertan behera uztea beste erremediorik ez zen geratu.

Gerra Zibila amaitu ondoren eta beronen emaitza kontuan hartuta, txirrindularitza proben egutegitik kendu zen Euskal Herriko Itzulia. Berau jarraitzeko saiakera ugari egon bazen ere, Donostiatik zein Bilbotik, batek ere ez zuen arrakastarik izan.

Denbora horretan beste proba batzuk egon ziren, Iparraldeko Zirkuitua eta Bilboko Udala Sari Nagusia kasu, Euskal Herriko Itzuliaren izpiritua bizirik mantentzen zutena, proba hauek Euskadiko mugetatik kanpo irteten baitziren.

Dena dela, 1952an sortu zen Eibarko Bizikleta, berau benetako Euskal Herriko Itzuli bat bazelarik, bertako etapetan penintsulako euskal lurralde osoa zeharkatzen baitzen. Baina hori bai, behin 1960ko hamarkadaren amaiera iritsitakoan, uneko txirrindularirik hoberenen kontratazioa eta lasterketaren beraren antolakuntzak antolatzaileek aurre egiterik izan ez zuten gehiegizko kostua suposatzen zuten.

Beraz, konponbiderik egokiena gainontzeko Euskal Herriko enpresa eta erakundeak tartean sartzea zen, arazo ekonomiko horiek gainditzeko, eta, Manuel Serdanen ekimenez, "Eibarko Bizikleta" 1969an "Euskal Herriko Itzulia-Eibarko Bizikleta" deitzera pasa zen. Donostiako La Voz de España egunkariak ekimena babestu zuen eta babesle nagusi bilakatu zen. Elkarte honek lau urte iraun zuen, 1973 arte. Bi proben palmaresa ez konprometitzeko, urte hauek Euskal Herriko Itzuliari dagozkion urtetzat hartzen dira.

Behin betiko, aurreko ediziotik hogeita hamalau urte pasa ondoren, Euskal Herriko Itzulia birsortu zen, Eibarko Bizikletarekin elkartuta lehen aipaturiko arrazoiak medio. Parte hartu zuten taldeak lau baino ez ziren izan, espainiar taldeetako bat zen Karpyrekin akordio ekonomiko batera ez baitzen iritsi, eta, gainera, herbeheretar taldea zen Willem II azken orduko baja izan zen. Hala, beraz, KAS eta Fagor talde euskaldunek eta Bic eta Mercier talde frantsesak izan ziren proban parte hartu zutenak.

Sailkapen orokorra Txirrindularia Herrialdea Taldea Denbora 1. Jacques Anquetil Frantzia BiC 25 o 22 min 05 s 2. Francisco Gabika Euskal Herria Fagor + 32 s 3. Mariano Díaz Espainia Fagor + 40 s 4. Gregorio San Miguel Euskal Herria Kas-Kaskol + 1 min 06 s 5. Eduard Castelló i Vilanova Espainia Kas-Kaskol + 2 min 57 s 6. Luis Ocaña Espainia Fagor + 3 min 59 s 7. Raymond Poulidor Frantzia Mercier-BP-Hutchinson + 4 min 08 s 8. Joaquim Galera Espainia Fagor + 4 min 19 s 9. Txomin Perurena Euskal Herria Fagor + 6 min 59 s 10. Eusebio Vélez Euskal Herria Fagor + 8 min 32 s 11. Michael Wright Erresuma Batua BiC + 10 min 10 s 12. Carlos Etxeberria Euskal Herria Kas-Kaskol + 10 min 43 s 13. José Pérez-Francés Espainia BiC + 11 min 42 s 14. Andrés Gandarias Albizu Euskal Herria Kas-Kaskol + 11 min 44 s 15. Luis Zubero Euskal Herria Kas-Kaskol + 12 min 37 s 16. Antonio Gómez del Moral Espainia Kas-Kaskol + 12 min 45 s 17. Aurelio González Euskal Herria Kas-Kaskol + 12 min 45 s 18. José Manuel López Espainia Fagor + 14 min 07 s 19. José Antonio Momeñe Euskal Herria Fagor + 14 min 07 s 20. Santiago Lazkano Euskal Herria Kas-Kaskol + 15 min 57 s

• 1969ko Euskal Herriko Itzuliko sailkapenak
• 1969ko Euskal Herriko Itzulia