For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Frumatura.

Frumatura

Ido de Kalifornia koturno (Callipepla californica), nome frumatura ido

En biologio, la esprimo frumatura aludas al specioj en kiuj la junuloj estas relative maturaj kaj moviĝeblaj de la momento de naskiĝo aŭ eloviĝo. La kontraŭa evolua strategio estas nomita "altricia" aŭ "malfrumatura" kie la junuloj estas naskitaj aŭ elkovitaj senhelpaj. Ekstreme frumaturaj specioj povas esti nomitaj "supermaturaj". Tiuj tri kategorioj formas kontinuumon, sen apartaj interspacoj inter ili. Frumaturaj specioj estas normale nidifugozaj, signifante ke ili forlasas aŭ povas forlasi la neston tuj post naskiĝo aŭ eloviĝo. Tiele la koncepto de elnestiĝo apenaŭ gravas ĉe tiuj specioj, ĉar tio okazas tuj post eloviĝo.

La interspaco inter frumaturaj kaj altriciaj specioj estas precipe larĝa ĉe birdoj. Frumaturaj birdoj estas naskitaj kun iliaj okuloj malfermaj. Ili estas kovritaj per lanugaj plumoj kiuj tiel baldaŭ kreskas al plenkreskaj plumoj kiam ili elkoviĝas.[1] Tiuj specoj de birdoj ankaŭ povas naĝi kaj kuri multe pli baldaŭ post ilia naskiĝo ol aliaj birdoj, kiel ekzemple kantobirdoj.[1] Tre frumaturaj birdoj povas esti pretaj forlasi la neston en mallonga tempodaŭro sekvante eloviĝo (ekz. 24 horoj). Multaj frumaturaj birdidoj ne estas sendependaj pri temperaturregulado (la kapablo reguligi sian propran korpotemperaturon), kaj ili dependas de la partoprenantaj gepatroj por elkovi ilin kun korpovarmeco por mallonga tempodaŭro. Frumaturaj birdoj trovas sian propran manĝaĵon, foje kun helpo aŭ instrukcioj de la gepatroj. Ekzemploj de frumaturaj birdoj inkludas la hejman kokidon, multajn speciojn de anasoj kaj anseroj, vadbirdoj, raloj kaj la Hoacino. La plej ekstremaj, supermaturaj birdoj estas la megapodoj, kie la ĵus elkovigitaj birdidoj elfosas sin el la nestamaso sen gepatra helpo aŭ asistado, kaj flugas en la unua tago post eloviĝo.

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. 1,0 1,1 Edward S. Brinkley. (2000) Creatures of the Air and Sea. Singapore: Reader's Digest Children's Books, p. 34, 35. ISBN 0-7944-0353-0.
Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo. Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton). Bonvolu aldoni parametron por plibone kategoriigi la paĝon.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Frumatura
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?