For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Radisimetrio.

Radisimetrio

oknombra turnsimetria kahelo en la Stugarta Zoologia-botanika Ĝardeno Wilhelma
radisimetrio: meduzaj simetriaksoj paralele al la bildebeno, simetrio tial apenaŭ videbla
radisimetrio: koralaj skeletoj; simetriakso vertikale al la bildebeno, la unuopaj skeletoj tial en la bildo radisimetriaj

La radisimetrio (aŭ rotacisimetrio) estas formo de simetrio, ĉe kiu la rotacio aŭ speguliĝo de la objekto je certa angulo ĉirkaŭ rekto (rotaciakso aŭ simetriakso) rezultas, ke la objekto post speguliĝo aŭ rotacio kongruas kun si mem. Tiu akso iras tra la surfaca aŭ volumena gravitocentro de la objekto. Oni parolas de n-nombra radia aŭ rotacisimetrio, se rotacio de la objekto je 360°/n kongruas kun si mem. Ekzemple egallateraj trianguloj estas trinombre radisimetriaj kaj posedas simetriakson vertikale al la triangula ebeno kiu kongruas post rotacio de 120° kaj 240° .

Kelkaj objektoj kongruas post ajna angulo kun si mem, ekzemple cirklo, la globuso, kaj la cilindro aŭ la konuso. Tiun oni nomas rotacisimetrio. Se eblas rotacio je ajna angulo kaj ajna akso, tiel, ke la objekto ĉiam kongruas kun si mem, tiam oni nomas tion radisimetrio.

Ĉe la dudimensia projektado (bildo aŭ desegno) la radisimetrio restas, se la simetria akso staras vertikale sur la projekcia ebeno, tio do nur dependas de la rigardangulo (vidu la bildojn de meduzo kaj korala skeleto).

Ekzemploj por rotacisimetrio troviĝas interalie en la teĥniko (malta kruco, dentrado, ankro de elektromotorojn), en arto (kapiteloj) kaj la morfologio de vivaĵoj.

En biologio radisimetrio estas tri- aŭ plurnombra rotacisimetrio.

Radisimetriaj estas multaj kniduloj kaj la plej multaj ekinodermoj (pentasimetrio; kvinnombra). De la radisimetrio oni distingas la dusimetrion (2 simetriaj ebenoj; ktenoforoj), kaj la dulateran simetrion (unu simetria ebeno; duflankuloj).

En la botaniko radisimetrio estas relative ofte fenomono ĉe floroj. Jen kelkaj ekzemploj:

  • 3 simetriaj ebenoj: Hydrocharis morsus-ranae
  • 4 simetriaj ebenoj: Potentilla erecta)
  • 5 simetriaj ebenoj: kampanuloj
  • 6 simetriaj ebenoj: Colchicum autumnale.

Oni parolas pri aktinomorfaj floroj kontraŭe al dusimetriaj floroj (korfloro, brasikacoj), kiuj havas 2 simetriajn ebenojn, kaj pri zigomorfaj aŭ dorsiventraj floroj (orkidoj, lamiacoj), kiuj nur havas unu simetrian ebenon.

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Radisimetrio
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?