Lilialoj
 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||
| ||||||||||||
| lilio Lilium L. | ||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||
La lilialoj (latine Liliales) estas planta ordo el unukotiledonaj angiospermoj. Tiu ordo enhavas 10 familiojn, ĉirkaŭ 70 genrojn kaj preskaŭ 1800 speciojn[1],[2]. Ĝia tipa genro estas lilio[3].
En tiu ordo, oni trovas interalie la lilion, la tulipon, la trilion, aŭ la smilakon.
Taksonomio
[redakti | redakti fonton]Laŭ la 4-a klasifiko de la Angiosperma Filogeneza Grupo (angle Angiosperm Phylogeny Group, mallonge AFG), la lilialoj konsistas el la jenaj dek familioj:
- Alstroemeriaceae
- Campynemataceae
- Kolĥikacoj Colchicaceae
- Corsiaceae
- Liliacoj Liliaceae
- Melantiacoj Melanthiaceae
- Petermanniaceae
- Philesiaceae
- Ripogonaceae
- Smilakacoj Smilacaceae
Laŭ World Flora Online kaj The Plant List (7 maj. 2020)[1],[2], jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj[4]:
- Angiospermae - angiospermoj
- Liliales Perleb - lilialoj
- Alstroemeriaceae Dumort. - alstremeriacoj
- Alstroemeria L. - alstremerio
- Bomarea Mirb. - bomareo
- Drymophila R. Br. - drimofilo
- Luzuriaga Ruiz & Pav. - luzuriago
- Schickendantziella - ŝikendancielo
- Campynemataceae Dumort. - kampinemacoj
- Campynema Labill. - kampinemo
- Campynemanthe Baill. - kampinemanto
- Colchicaceae DC. - kolĥikacoj
- Androcymbium Willd. - androcimbio
- Baeometra Salisb. ex Endl. - beometro
- Burchardia R. Br. - burkardio
- Camptorrhiza Hutch. - kamptorizo
- Colchicum L. - kolĥiko[5]
- Disporum Salisb. - disporo
- Gloriosa L. - gloriozo[6]
- Hexacyrtis Dinter - heksacirtido
- Iphigenia Kunth - ifigenio
- Kuntheria Conran & Clifford - kunterio
- Littonia Hook. - litonio
- Merendera Ramond - merendero
- Ornithoglossum Salisb. - ornitogloso
- Sandersonia Hook. - sandersonio
- Schelhammera R. Br. - ŝelhamero
- Tripladenia D. Don - tripladenio
- Uvularia L. - uvulario
- Wurmbea Thunb. - vurmbeo
- Corsiaceae Becc. - korsiacoj
- Arachnitis Phil. - araknito
- Corsia Becc. - korsio
- Corsiopsis - korsiopso
- Liliaceae Juss. - liliacoj
- Amana Honda - amanao*
- Calochortus Pursh - kalokorto
- Cardiocrinum (Endl.) Lindl. - kardiokrino
- Clintonia Raf. - klintonio
- Erythronium L. - eritronio[7]
- Fritillaria L. - fritilario[8]
- Gagea Salisb. - gageo[9]
- Lilium L. - lilio[3]
- Lloydia Salisb. ex Rchb. - lojdio**
- Medeola L. - medeolo
- Nomocharis Franch. - nomokarito
- Notholirion Wall. ex Boiss. - notolirio
- Oakesiella Small - oaksielo
- Prosartes D. Don - prozarto
- Pseudogaltonia - pseŭdogaltonjo
- Scoliopus Torr. - skoliopodo
- Streptopus Michx. - streptopodo
- Tricyrtis Wall. - tricirtido
- Tulipa L. - tulipo[10]
- Melanthiaceae Batsch ex Borkh. - melantiacoj
- Amianthium A. Gray - amiantio
- Anticlea Kunth - antikleo*
- Chamaelirium Willd. - kamelirio
- Chionographis Maxim. - kionografido
- Helonias L. - helonio
- Heloniopsis A. Gray - heloniopso
- Melanthium - melantio
- Paris L. - pariso[11]
- Pseudotrillium - pseŭdotrilio
- Schoenocaulon A. Gray - skenokaŭlo
- Stenanthium (A. Gray) Kunth - stenantio
- Toxicoscordion - toksikoskordio
- Trillium L. - trilio[12]
- Veratrum L. - veratro[13]
- Xerophyllum Michx. - kserofilo
- Ypsilandra Franch. - ipsilandro
- Zigadenus Michx. - zigadeno
- Petermanniaceae Hutch. - petermaniacoj
- Petermannia F. Muell. - petermanio
- Philesiaceae Dumort. - fileziacoj
- Lapageria Ruiz & Pav. - lapaĝerio
- Philesia Comm. ex Juss. - filezio
- Rhipogonaceae Conran & Clifford - ripogonacoj
- Rhipogonum J.R. Forst. & G. Forst. - ripogono
- Smilacaceae Vent. - smilakacoj
- Alstroemeriaceae Dumort. - alstremeriacoj
- Liliales Perleb - lilialoj
- *genro akceptita en TPL sed ne en WFO, kiu tamen akceptas ĝiajn speciojn.
- **genro akceptita en WFO sed ne en TPL. Tamen laŭ WFO, estas neniu akceptita specio en ĝi.
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Liliales ĉe World Flora Online
- ↑ 2,0 2,1 Angiosperms ĉe The Plant List. Arkivita el la originalo je 2017-04-19. Alirita 2020-05-07.
- ↑ 3,0 3,1 lilio en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ Listo de plantoj baza ĉe Google Sheets
- ↑ kolĉiko en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ gloriozo en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ eritronio en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ fritilario en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ gageo en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ tulipo en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ pariso en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ trilio en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ veratro en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ smilako en PIV ĉe vortaro.net
- Vinnersten, A.; K. Bremer (2001). “Age and biogeography of major clades in Liliales”, American Journal of Botany (en) 88 (9), p. 1695–1703. doi:10.2307/3558415.
- Sen, Sumitra (1975). “Cytotaxonomy of Liliales”, Feddes Repertorium (en) 86 (5), p. 255–305. doi:10.1002/fedr.19750860502.
- Rudall, P.; et al. (2000) “Consider the lilies: systematics of Liliales”, Monocots: Systematics and evolution (Proceedings of the Second International Conference on the Comparative Biology of the Monocotyledons, Sydney, Australia 1998) (angle), p. 347–359.
Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri botaniko.
Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Cover photo is available under {{::mainImage.info.license.name || 'Unknown'}} license.
Credit:
(see original file).
