Helena Blavatskij
Persona informo
Naskonomo	Елена Петровна Ган
Naskiĝo	31-an de julio 1831 (1831-07-31) en Dnipro, Jekaterinoslava gubernio,  Rusia Imperio
Morto	26-an de aprilo 1891 (1891-04-26) (59-jaraĝa) en Londono
Mortis pro	Naturaj kialoj vd
Mortis per	Gripo vd
Religio	teozofio vd
Etno	Rusoj vd
Lingvoj	angla • rusa vd
Ŝtataneco	Usono (1878–) Rusia Imperio vd
Familio
Patro	Peter Hahn (en) vd
Patrino	Elena Andreyevna Fadeyeva (en) vd
Gefratoj	Vera Zhelikhovsky (en) vd
Profesio
Okupo	filozofo okultisto redaktisto ĵurnalisto verkisto teozofo vd
Verkado
Verkoj	La Sekreta Doktrino vd
Honorigoj Honorigoj (1888)  Subba Row Medal (en) vd
Membrecoj Membrecoj Teozofia Societo vd
vd	Fonto: Vikidatumoj
v • d • r

Helena Petrovna BLAVATSKIJ; denaske Helena von Hahn; post la unua edziniĝo ruse Елена Петровна Блаватская, post la dua edziniĝo Helena Betanelly (naskiĝis la 12-an de aŭgusto 1831 en Jekaterinoslav, mortis la 8-an de majo 1891 en Londono) estis verkisto kaj religia filozofo pri teozofio.

Blavatskij naskiĝis en la Rusa Imperio en nobela familio. Kiam ŝi havis 17 jarojn, ŝi edziniĝis kun grava, sed multe pli maljuna viro, Nikifor Blavatsky – nur por iĝi sendependa de sia familio. Ŝi fakte ne loĝis kun li. Malgraŭ ŝia deziro de sendependeco ŝia patro financis multajn el ŝiaj vojaĝoj – kaj ŝi vojaĝis multe, precipe pro spirita serĉado. Inter 1849 kaj 1973 Blavatskij vojaĝis jenen:

• 1849-1850 – Turkio, Grekio, Egiptio, Francio;
• 1851 – Unuiĝinta Reĝlando (Londono);
• 1852 – Kanado, Usono, Meksiko, Okcidentaj Indioj, Cejlono, Hindio;
• 1853 – Ŝi provis eniri Tibeton, sed ne sukcesis; Javo, Unuiĝinta Reĝlando (Anglio);
• 1854 – Usono (kie ŝi transpasis la Rokan Montaron);
• 1855-1857 – Japanio, Hindio (kie ŝi vojaĝis multe), Kaŝmiro, Ladako, Tibeto kaj Birmo;
• 1858 – Francio, Germanio, Rusio;
• 1858-1865 – Restado kaj vojaĝoj en la Rusa Imperio, vojaĝoj kun indiĝenaj triboj en Kaŭkazio;
• 1866-1867 – Balkana duoninsulo, Egiptio, Sirio, Italio;
• 1868 – Hindio kaj Tibeto;
• 1870 – Grekio;
• 1871-1872 – Egiptio, Sirio, Palestino, Libano;
• 1873 – Francio, Usono (Novjorko).

En 1875 ŝi fondis en Novjorko kune kun interalie kolonelo Henry Steel Olcott la Teozofian Societon (angle Theosophical Society). Tri jarojn poste ambaŭ forveturis al Hindio, kie ili establis la sidejon de la Teozofia Societo, unue en Bombajo kaj poste en Adyar, kvartalo de Madraso. En 1880 ili vojaĝis tra Cejlono, kie ambaŭ formale iĝis budhistoj. En 1884 ŝi iris al Francio, Germanio kaj Londono kaj reiris al Hindio. La sekvan jaron ŝi forlasis Hindion definitive kaj sin establis en Germanio, kie ŝi komencis skribi sian ĉefan verkon, La Sekreta Doktrino. En 1886 ŝi transloĝiĝis al Belgio, kaj de 1887 ĝis sia morto ŝi loĝis en Londono.

Siajn precipajn verkojn ŝi skribis en la angla lingvo. Blavatskij kaj ŝiaj verkoj influis la kreadon de rusa komponisto-pianisto Aleksandr Skrjabin kaj la ideojn kaj verkojn de multaj aliaj homoj. Estas ŝi, kiu portis la orientajn filozofion kaj religion en la okcidentan mondon.

• Iriso malvualita (Isis Unveiled, 1877)
• La sekreta instruo (The Secret Doctrine, 1888)
• La voĉo de la silento (The Voice of the Silence, 1889)
• La ŝlosilo al teozofio (The Key to Theosophy, 1889)
• Kolektita verkaro en 15 volumoj, eldonita de Boris de Cirkof (Collected Writings)

Sylvia Cranston. (1993) H.P.B.: The Extraordinary Life & Influence of Helena Blavatsky Founder of the Modern Theosophical Movement. Novjorko: TarcherPerigee. ISBN 0874776880.

• "Sekreta instruo" de Helena Blavatskij en germana traduko komplete en la reto: volumo I (PDF, 3,6 Mb)^{[rompita ligilo]} kaj volumo II (PDF, 4,8 Mb)^{[rompita ligilo]}
• retejo "Sekreta instruo" (germanlingva)
• arkivo de la Studa Centro Blavatskij (anglalingva, kun fotogalerio)
• retejo "Blavatsky Net" (same anglalingva)
• Liberpensuloj