Balearoj

Balearoj
katalune 'Illes Balears'
aŭtonoma komunumo, insularo
Flago	Blazono
insularo [+]
	Oficiala nomo: Illes Balears; Islas Baleares; Balearaj Insuloj
Ŝtato	Hispanio
Regiono	Balearoj
Akvejo	Mediteraneo
Kelkaj urboj	Alcúdia
Situo	Majorkurbo
- alteco	13 msnm
Ĉefurbo	Palma de Majorko
- koordinatoj	40° N, 3° O (mapo)39.5666666666672.65
Plej alta punkto	Puig Major [+]
Akvokolektejo	4 991,66 km² (499 166 ha) [+]
Areo	4,99 km² (499,2 ha)
Loĝantaro	1 149 460 loĝantoj (2019)
Denseco	230
Aŭtonomeco	1-a de marto 1983
Ĉefulo	; (ekde )
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
ISO 3166-2:ES	ES-IB
	Balearoj (Hispanio)
	Situo de Majorkurbo enkadre de Hispanio
Balearoj (Tero)
	Situo de Balearoj enkadre de Hispanio
	Balearoj (Balearoj)
	Balearoj (Balearoj)
	Balearoj
	Vikimedia Komunejo: Balearic Islands
	Retpaĝaro: Registaro de Balearoj
	v • d • r

La Balearaj Insuloj (katalune Illes Balears, hispane Islas Baleares) estas insularo kuŝanta ĉe la okcidenta flanko de la Mediteranea maro. Politike apartenantaj al la Hispana Ŝtato kiel aŭtonoma komunumo estas tamen agnoskataj kiel diferencigita etna komunumo. La regiono, kiu konsistas el la insuloj Majorko (Mallorca), Minorko (Menorca), Ibizo (Eivissa/Ibiza), Formentero (Formentera) kaj Cabrera, situas fronte al Valencio kaj Katalunio kaj ĝia loĝantaro (1.094.972 homoj) estas la 7,7% de la tuta loĝantaro ĉe la katalunlingvio. La ĉefurbo estas Palma de Majorko.

Etimologio

La nomo de la insuloj devenas de la antikva greka Βαλλιαρεῖς, kaj laŭ tiu nomo estis konataj dum la Antikva epoko. Grekaj kaj romiaj aŭtoroj devenigis la nomon de la fakto, ke inter la loĝantaro troviĝis lertegajn ĵetantojn (βαλεαρεῖς [baleareis], el βάλλω [bállo]), eĉ se Strabono konsideris, ke la vera deveno estis fenica. Fakte, la radiko bal- havas fenican originon; eble la insuloj estis konsekritaj al la dio Baal; tiumaniere, la simileco inter la greka radiko ΒΑΛ (vd. βάλλω), kaj la okupo de la loĝantaro, eble estis la fundamento por la greka nomo. Ke ilia nomo ne estis origine greka, oni tamen deduktis ĉar grekoj ne kutimis nomi la insularon βαλεαρεῖς sed Γυμνησίαι[Gymnesiae] (fakte nur la ĉefaj insuloj, Minorko kaj Majorko) dum kartaganoj kaj romianoj preferis la nomo Balearoj por Minorko kaj Majorko. Ibizo kaj Formentero estis de ĉiuj nomitaj Pitiusoj.

Insuloj

			Majorko
			Minorko
			Ibizo
			Formentero
			Cabrera

Kulturo

La kuirarto de la Balearaj Insuloj havas multajn kontaktojn kun la kataluna kaj valencia kuirartoj. Ĝi havas pure mediteraneajn karakterizaĵojn. La Balearaj Insuloj estis konkeritaj plurfoje dum ĝia historio de araboj, francoj kaj angloj, kiuj lasis siajn kuirartajn influojn. Menciindas diri ke inter la insuloj ankaŭ ekzistas lokaj diferencoj.