For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Ĵiloo.

Ĵiloo

Ĵiloo en bazaro en San-Paŭlo.

La Ĵiloo (antaŭe Solanum gilo, hodiaŭ konsiderata kiel grupo de kulturvarioj de Solanum aethiopicum) estas la frukto de la herbeca ĵiloujo, vaste kultivata en Brazilo. La frukto havas karakterizan maldolĉan guston. Ĝi devenas el Okcidenta Afriko.

Karakterizaĵoj

[redakti | redakti fonton]

Ĝi estas la frukto de la jiloeiro, kiu povas atingi inter unu kaj 1,5 metroj da alteco. La branĉoj estas verdaj, cilindraj kaj longformaj, kun longformaj folioj, kovritaj per haroj, ĉefe sur la suba surfaco. La floroj estas blankaj, aranĝitaj de du ĝis tri, en malgrandaj grapoloj kun mallonga pedunklo. La frukto povas esti longforma, aŭ preskaŭ sfera, depende de la vario, kiam prezentas helan ruĝon aŭ malhelverdan koloron kaj kun maso de dek kvar ĝis dek sep gramoj.

Etimologio

[redakti | redakti fonton]

La portugala "Jiló" originas de la kibunda termino 'njilo'.[1]

Ĵiloo estis alportita al Brazilo el okcidenta Afriko dum la sklavkomerco. Ĝi ankoraŭ kreskas en okcidenta Afriko, kie ĝi foje estas nomata "ĝardenaj ovoj."[2]

Vaste kultivita en Brazilo, ĝi estas kutime kuirita kiel legomo. La frukto fariĝas oranĝruĝa kiam maturiĝas, sed kutime estas plukita kaj kuirita dum ĝi estas verda.[2]

Varioj, gusto kaj uzo

[redakti | redakti fonton]

Iuj varioj kiel 'Morro redondo', povas havi amaran guston, kiu estas ĝia altira gusto. Alia 'Black Stream' havas nigrajn tigojn kaj ruĝajn aŭ oranĝajn fruktojn; ĝi kreskas en Francio kiel ornamaĵo, kaj povas esti sekigita por vintraj dekoracioj.[2]

Nutraj valoroj

[redakti | redakti fonton]

Ĵiloo enhavas karbonhidratojn (3 ĝis 6%), proteinojn (1,4%), mineralojn kiel kalcio, fosforo kaj fero kaj vitaminojn B5 kaj C.

La vitamino C enhavo en la ĵiloo perdiĝas dum kuirado.[2]

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. FERREIRA, A. B. H. Novo Dicionário da Língua Portuguesa. Segunda edição. Rio de Janeiro: Nova Fronteira, 1986. p.988
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Rinaldi, Maria Madalena kaj Marcelo Pinheiro Gonçalves, 2008, Características físico-químicas, nutricionais e vida útil de jiló. Universidade Estadual de Goiás.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Ĵiloo
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?