Władysław Skoczylas
 Władysław Skoczylas (1928) | |
| Data i miejsce urodzenia |
4 kwietnia 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 kwietnia 1934 |
| Narodowość | |
| Alma Mater |
Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Hochschule für Grafik und Buchkunst Leipzig |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Władysław Skoczylas (ur. 4 kwietnia 1883 w Wieliczce, zm. 8 kwietnia 1934 w Warszawie) – polski malarz, grafik, rzeźbiarz i pedagog; uważany za twórcę polskiej szkoły drzeworytu.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie związanej z kopalnią soli w Wieliczce. Ukończył gimnazjum w Bochni[1]. W krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych studiował malarstwo u Teodora Axentowicza i Leona Wyczółkowskiego oraz rzeźbę w pracowni Konstantego Laszczki. W latach 1910–1913 uczył się w Paryżu rzeźby (u Antoine’a Bourdelle’a) i grafiki oraz drzeworytu w Hochschule für Grafik und Buchkunst Leipzig (1913). W 1908 objął posadę nauczyciela rysunków w Zakopiańskiej Szkole Przemysłu Drzewnego. W 1922 objął katedrę grafiki w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, w latach 1929–1930 był jej dyrektorem[2].
W 1914 otrzymał nagrodę w dziale drzeworytu na II Konkursie im. Henryka Grohmana. W 1918 został docentem grafiki i rysunku na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1928, na olimpijskim konkursie sztuki i literatury w Amsterdamie, uzyskał brązowy medal za cykl akwarel: Łucznik II (stojący), Łucznik II (klęczący), Jeleń świętego Huberta i Diana. Współzałożyciel ugrupowań: Stowarzyszenie Artystów Polskich „Rytm” (1922), Stowarzyszenie Polskich Artystów Grafików „Ryt” (1925) oraz Instytut Propagandy Sztuki. W okresie międzywojennym jego prace publikowała między innymi wydawana w Poznaniu „Tęcza”.
Charakterystycznym elementem jego stylu jest tzw. „grzebyk” Skoczylasa – zazębianie się czarnego z białym – który rytmizuje kompozycje. Jeden z największych zbiorów prac tego artysty znajduje się w Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce. Zgromadzono tam ponad 400 drzeworytów, akwarel, rysunków i dokumentów związanych z osobą twórcy.[3]
Władysław Skoczylas został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (aleja zasłużonych-1-15)[4]; autorami nagrobka są Oskar Hansen oraz Elżbieta i Emil Cieślarowie[5].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (pośmiertnie, 10 kwietnia 1934)[6]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[7]
Wybrane dzieła
[edytuj | edytuj kod]- Profil górala, 1911, suchoryt – I nagroda na 1. Konkursie Graficznym im. Henryka Grohmana w Zakopanem
- Kościół dominikanów we Lwowie, 1912, akwaforta
- Dworzyszcze, 1916
- Pochód zbójników, 1916, drzeworyt
- Teka zbójnicka, 1920, zbiór drzeworytów
- Głowa starego górala
- Pochód zbójników, 1916
- Janosik, 14 × 22 cm
- Teka podhalańska, 1921, zbiór drzeworytów
- Walka ze smokiem
- Zaloty, 18,5 × 26,5 cm
- Sztuka
- Owocobranie, 1925, akwarela
Wybrane prace
[edytuj | edytuj kod]-
Demonstracja uliczna, 1905, Muzeum Narodowe w Warszawie -
Portret kobiety, 1907, Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu -
Królewna z żabką, 1908, Muzeum Sztuki w Łodzi -
Kościół w Rabce, ok. 1913 -
Głowa starego górala -
Pochód zbójników, 1916 -
Ondraszek, 1926
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]
Władysław Skoczylas jest patronem ulic w Bochni, Krakowie, Częstochowie, Wrocławiu oraz od 1957 w Warszawie[8]. Na frontowej ścianie budynku przy ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 37, gdzie artysta miał swoją pracownię, umieszczona jest pamiątkowa tablica.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Historia. 1lo.bochnia.pl. [dostęp 2014-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 października 2014)].
- ↑ Poczet Rektorów [online], Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie [dostęp 2021-12-06] (pol.).
- ↑ Władysław Skoczylas [online], muzeum.wieliczka.pl [dostęp 2023-08-03] (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW SKOCZYLAS, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
- ↑ Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 83, poz. 124 „za zasługi na polu pracy artystycznej i pedagogicznej”.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644 „za zasługi na polu sztuki”.
- ↑ ulica Skoczylasa Władysława. [dostęp 2013-03-25].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Woźnicki, Władysław Skoczylas, Warszawa 1925.
- T. Cieślewski syn, Władysław Skoczylas, inicjator i twórca współczesnego drzeworytu w Polsce, Warszawa 1934.
- M. Grońska, Władysław Skoczylas, Warszawa 1966.
- Eadem, Władysław Skoczylas – inicjator nowoczesnego drzeworytu w Polsce, [w:] idem, Nowoczesny drzeworyt polski, Ossolineum 1971, s. 88–106.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Galeria prac Władysława Skoczylasa
- Stanisław Woźnicki. Kreskowy rytm duszy polskiej. Drzeworyty Władysława Skoczylasa. „Zwoje”, czerwiec 1998. ISSN 1496-6115. (pol.).
- Irena Kossowska: Władysław Skoczylas.
- Prace Władysława Skoczylasa w Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. muzeum.wieliczka.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-18)]..
- Grafika i rysunki Władysława Skoczylasa w serwisie Polona.pl.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
