პოლონეთის ეროვნული ბიბლიოთეკა (პოლ. Biblioteka Narodowa) — პოლონეთის ცენტრალური ბიბლიოთეკაა, რომელიც ექვემდებარება უშუალოდ კულტურული მემკვიდრეობის სამინისტროს. ბიბლიოთეკა იღებს პოლონეთში გამოსული ყველა სახის პუბლიკაციის სავალდებულო ეგზემპლარს (2 ასლად), ამას გარდა, იღებს ე. წ. „Polonica”-ს ანუ პოლონეთის საზღვრებს გარეთ გამოცემულ წიგნებს, რომლებიც პოლონეთს ეხება ან/და რომელთა ავტორებიც პოლონელები არიან. ბიბლიოთეკა ახორციელებს საგამომცემლო საქმიანობასაც, გამოსცემს წიგნებს და სამეცნიერო ჟურნალებს: „Polish Libraries“, „Rocznik Biblioteki Narodowej“ და „Notes Konserwatorski“. 2007 წლიდან ბიბლიოთეკის დირექტორის თანამდებობას იკავებს ტომაშ მაკოვსკი.

პოლონეთის ეროვნული ბიბლიოთეკის ისტორია იწყება XVIII საუკუნეში ზალუსკების ბიბლიოთეკის შექმნით. პარლამენტის მიერ მიღებული რეზოლუციით 1780 წლიდან ზალუსკების ბიბლიოთეკა სავალდებულო ეგზემპლარის მიღების უფლება დაუმტკიცა.

პოლონეთის მეორე დანაწილების შემდეგ ზალუსკების ბიბლიოთეკის ფონდები ქვეყანას წაერთვა, იგი რუსეთის იმპერიამ მიიტაცა და სანქტ-პეტერბურგში 1795 წელს დაფუძნებული რუსეთის ეროვნულ ბიბლიოთეკის ფონდებში იქნა შეტანილი.

1918 წელს პოლონეთის დამოუკიდებლობის აღდგენის შემდეგ დაიწყო მზადება ეროვნული ბიბლიოთეკის აღსადგენად. თანამედროვე ეროვნული ბიბლიოთეკა აღდგენილ იქნა 1928 წელს პოლონეთის პრეზიდენტის დეკრეტის ძალით, რის შემდეგაც მალევე დაიწყო ფონდების სწრაფი შევსება. თავიდან ბიბლიოთეკას სათავო შენობა არ გააჩნდა და, შესაბამისად, ფონდები უამრავ ცალკეულ საცავში იყო დაცული. ვარშავის რირიტეტების ფონდები კი ინახებოდა კომპაქტურად კრაშინსკის ბიბლიოთეკაში.

სრულიად ახალი სათავო შენობის აგება იგეგმებოდა ვარშავის ერთ-ერთ უდიდეს მწვანე სივრცეში, პოლე მოკოტოვსკეზე (მოკოტოვის ველი) მაგრამ მეორე მსოფლიო ომმა მშენებლობის პროცესი შეაჩერა.

1944 წელს ვარშავაში გერმანელი ოკუპანტის წინააღმდეგ დაწყებული აჯანყების შემდეგ, რეპრესიების ფარგლებში, ნაცისტებმა ეროვნული ბიბლიოთეკის რარიტეტების ფონდები დაწვეს. ასე განადგურდა 80 000 ძველებური ნაბეჭდი წიგნი, 26 000 ხელნაწერი, 2 500 ინკუნაბულა, 100 000 ნახატი და გრავიურა, სანოტო და თეატრალური მასალების 50000 ერთეული. რაოდენობრივი შეფასებით, იმდროინდელი ვარშავის ბიბლიოთეკებში დაცული 6- მილიონტომიანი ფონდებიდან 3,6 მლნ. ტომი განადგურდა მეორე მსოფლიო ომის დროს.

1962-1976 წლებში ეროვნული ბიბლიოთეკის სათავო შენობა სწორედ იქ აიგო, სადაც ომის დაწყებამდე იყო დაგეგმილი.

ამჟამად ეროვნული ბიბლიოთეკის ფონდები ერთ-ერთი ყველაზე მრავალრიცხოვანი ფონდებია პოლონეთში. 2016 წელს ბიბლიოთეკის საცავებში ინახებოდა 8 500 000 ერთეული, მათ შორის - 1801 წლამდე გამოცემული 162 000-ზე მეტი ნაბეჭდი წიგნი და სხვა მასალები, 26 000-ზე მეტი ხელნაწერი (მათ შორის 7 000 სამუსიკო ხელნაწერი), სამუსიკო მასალის 120 000-ზე მეტი ნაბეჭდი ერთეული და 485 000 გრავიურა. ფონდებში ინახება აგრეთვე ფოტო და სხვა იკონოგრაფიული მასალები, ხმოვანი და ელექტრონული გამოცემები, 130 000-ზე მეტი რუკა და ატლასი, 2 000 000-ზე მეტი ეფემერა, 2 000 000 თანამედროვე წიგნი და 1 000 000-ზე მეტი დასათაურებული მასალა XIX-XXI საუკუნეებში გამოცემული პერიოდიკისა.

• პოლონეთის ეროვნული ბიბლიოთეკა