Οι φάσκες (λατινικά: fasces, ή δέσμες των ραβδούχων, fasces lictorii) είναι αρχαίο ρωμαϊκό έμβλημα εξουσίας, συμβολιζόταν από δέσμες ράβδων που είναι το σύμβολο των κυρίως αρχόντων της Ρωμαϊκής Πολιτείας. Προς δήλωση του βαθμού εξουσίας ο αριθμός των δεσμών των ράβδων μεταβαλλόταν κατ’ άρχοντα, και συγκεκριμένα, 24 δέσμες ράβδων κρατούσε ο Δικτάτωρ, ενώ 12 ο βασιλιάς και καθένας από τους υπάτους, 2 οι στρατηγοί στην πόλη σε περίοδο ειρήνης και 6 στον πόλεμο. Έξι επίσης κρατούσαν και οι αρχιστράτηγοι (αντιπραίτορες) της Ρώμης. Τις δεσμίδες αυτές κουβαλούσαν οι ραβδούχοι οι οποίοι συνόδευαν τους αξιωματούχους για προστασία. Το σύμβολο αυτό χρησιμοποιήθηκε και από τους Ετρούσκους. Το σύμβολο αυτό βρίσκεται σε οικόσημο της οικογένειας LATIN ή LININUS που είναι εντοιχισμένο στους τοίχους του Πανεπιστημίου της Πάντοβα.

Στη νεώτερη εποχή χρησιμοποιήθηκε και χρησιμοποιείται σαν μέρος των συμβόλων διαφόρων κρατών και οργανισμών για να συμβολίσει τον ρεπουπλικανισμό.^[1] Από το 1821 εικονίζεται στο θυρεό και τη σημαία του κράτους Gran Colombia της Λατινικής Αμερικής, η οποία από το 1903 διασπάστηκε σε μικρότερα κράτη. Από το 1830 υπάρχει στον θυρεό του Εκουαδόρ. Επίσης χρησιμοποιείται από την Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ.

Στον 20ό αιώνα έγινε περισσότερο γνωστό ως σύμβολο του φασιστικού κόμματος και στη συνέχεια της Φασιστικής Ιταλίας, για να δώσει ιστορικό υπόβαθρο στην ιδεολογία του "φασισμού"^[2]. Σήμερα η δημόσια χρήση των δεσμίδων των ραβδούχων στην Ιταλία απαγορεύεται^[3].

• Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Τόμος IΣΤ΄, Εκδοτικός Οργανισμός « Ο ΦΟΙΝΙΞ» Φειδίου 6 – Αθήνα, Έκδοση 2α
• Σύγχρονη ιστορία του ευρωπαϊκού μαχητικού αντιφασισμού, Βαλέριο Τζεντίλι, 24γράμματα, Αθήνα 2020