Οι Ναζιστικές Μονάδες Ειδικής Δράσης, Τάγματα Θανάτου ή, στα γερμανικά, τα Einsatzgruppen (Άινζατσγκρουπεν) ήταν παραστρατιωτικές οργανώσεις υπό τον έλεγχο των Ες-Ες πριν και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Κύριο καθήκον τους ήταν, σύμφωνα με τα λόγια του Διοικητή των Ες-Ες Έριχ φον ντεμ Μπαχ-Ζελέφσκι (Erich von dem Bach-Zelewski), «ο αφανισμός των Εβραίων, των Τσιγγάνων και των πολιτικών κομισάριων».

Κάθε Einsatzgruppe υποδιαιρείτο σε μικρότερα τμήματα, τα Einsatzkommandos ή Sonderkommandos και κάθε μικρότερο τμήμα σε ομάδες που αποκαλούνταν Teilkommandos. Δημιουργήθηκαν τέσσερα Einsatzgruppen, χαρακτηριζόμενα με τα γράμματα A, B, C και D. Υπολογίζεται ότι σε όλα τα Einsatzgruppen συμμετείχαν 3.000 άτομα.^[1]

Οι ομάδες αυτές στελεχώθηκαν από αξιωματικούς των αστυνομικών δυνάμεων της Γκεστάπο (Gestapo, προερχόμενο από το Geheime Staatspolizei, «Κρατική Μυστική Αστυνομία»), της Κρίπο (Kripo, «Αστυνομία Δίωξης Εγκλήματος»), της Ζίχερχαϊτσντινστ (Sicherheitsdienst, «Υπηρεσία Ασφαλείας») και της Βάφεν Ες-Ες (Waffen-SS, «Ένοπλη Ες-Ες»). Αυτά τα τάγματα θανάτου ακολούθησαν τη Βέρμαχτ (Wehrmacht, «ένοπλες δυνάμεις» —κατά λέξη, «αμυντικές δυνάμεις»— του ναζιστικού Γερμανικού Στρατού) καθώς προήλαυνε προς τα ανατολικά στα εδάφη της Ανατολικής Ευρώπης και της Σοβιετικής Ένωσης. Στις κατεχόμενες περιοχές, τα Άινζατσγκρούπεν εκμεταλλεύονταν το ανθρώπινο δυναμικό των ντόπιων πληθυσμών όταν χρειάζονταν πρόσθετη ασφάλεια ή άλλο προσωπικό. Η δράση αυτών των οργανωμένων ομάδων επεκτεινόταν μέσω του διαθέσιμου ανθρώπινου δυναμικού των διαφόρων τμημάτων των Ες-Ες και του γερμανικού κράτους.

Σύμφωνα με τα αρχεία τους, οι επιχειρήσεις των Άινζατσγκρούπεν ήταν υπεύθυνες για τη θανάτωση ενός εκατομμυρίου και πλέον ανθρώπων, σχεδόν αποκλειστικά πολιτών, χωρίς δικαστική ακρόαση και αργότερα χωρίς καν οποιαδήποτε επίφαση νομιμότητας (δεν διαβάζονταν οι ποινές σύμφωνα με τη στρατιωτική ή την ποινική νομοθεσία), αρχίζοντας από την πολωνική ιντελιγκέντσια και προχωρώντας με ταχείς ρυθμούς ως το 1941 στη στοχοποίηση των Εβραίων της Ανατολικής Ευρώπης. Ο ιστορικός Ραούλ Χίλμπεργκ (Raul Hilberg) εκτιμά ότι μεταξύ των ετών 1941 και 1945 τα Άινζατσγκρούπεν δολοφόνησαν περισσότερους από 1,4 εκατομμύρια Εβραίους σε υπαίθριες εκτελέσεις.

• Γκεστάπο
• Ες-Ες
• Δίκη των Einsatzgruppen (Η.Π.Α. εναντίον Ότο Όλεντορφ κ. ά.)

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Einsatzgruppen στο Wikimedia Commons