Υδρογραφικό χαρακτηρίζεται το πλοίο εκείνο που κύριο αντικείμενο έχει την Υδρογραφική έρευνα, εφοδιασμένο με κατάλληλα επιστημονικά όργανα και προσωπικό. Τα πλοία αυτά ανήκουν κυρίως στις Υδρογραφικές υπηρεσίες των ναυτικών χωρών, καθώς επίσης και σε κρατικά ή ιδιωτικά ινστιτούτα «κέντρα» θαλάσσιας έρευνας. Όταν η δραστηριότητα αυτών των πλοίων επεκτείνεται σε ανοικτές θάλασσες χαρακτηρίζονται «ωκεανογραφικά» τα οποία είναι εξοπλισμένα με περισσότερα όργανα, βαθυσκάφη, καθώς και με ελικοδρόμιο.

Στην Ελλάδα, ωκεανογραφικά - ερευνητικά πλοία, σκάφη και βαθυσκάφη, διαθέτει η Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού^[1], το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.)^[2], το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝ.ΑΛ.Ε)^[3] και το Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών της Σχολής Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου^[4].

Και οι δύο αυτοί τύποι πλοίων ανήκουν γενικά στη κατηγορία των βοηθητικών πλοίων και ειδικότερα των επιστημονικών ερευνών. Ένα από τα ιστορικά υδρογραφικά πλοία που επιχείρησαν τον περίπλου της Γης ήταν το ρωσικό Βίτιαζ (ιστιοφόρο).
Τα υδρογραφικά - ωκεανογραφικά πλοία μπορούν να αναλαμβάνουν υδρογραφικές, ωκεανογραφικές, περιβαλλοντικές, αλιευτικές - ιχθυολογικές, ναυτικές υποβρύχιες έρευνες ή και έρευνες στις αρκτικές περιοχές. Στα αποτελέσματα των ερευνών που αναλαμβάνουν περιλαμβάνεται η συλλογή ωκεανογραφικών δεδομένων (φυσικές παράμετροι όπως κύματα, ρεύματα, χημικές παράμετροι όπως δείγματα νερού για ανάλυση της συγκέντρωσης οξυγόνου, αλάτων, ανάλυση pH κτλ), η κατασκευή ναυτικών χαρτών, η κατασκευή βαθυμετρικών χαρτών, η αποτύπωση υποθαλασσίων ρηγμάτων, ηφαιστείων και κατολισθήσεων, η καταγραφή σεισμικής δραστηριότητας στον θαλάσσιο πυθμένα, ο εντοπισμός υποθαλάσσιων ορυκτών πόρων, η χαρτογράφηση θαλάσσιων προσταευόμενων περιοχών και ειδών που διαβιούν σε αυτές (όπως θαλάσσια θηλαστικά), ο εντοπισμός υποβρυχίων και υποβρυχίων ναρκών, χαρτογράφηση θαλάσσιου πυθμένα για πόντιση υποθαλάσσιων αγωγών ή υποθαλάσσιων καλωδίων.

Παλαιότερα υδρογραφικά του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικου είναι:

• Βέγας (Υδρογραφικό) / Ναρκαλιευτικό / 2078, Α-478
• Πλειάς Ι (Υδρογραφικό) / Βοηθητικό / 78

Ο σημερινός Ωκεανογραφικός στόλος της Ελλάδας περιλαμβάνει:

• τρία υδρογραφικά - ωκεανογραφικά πλοία: Υ/Γ-ΩΚ «Ναυτίλος», Υ/Γ-ΩΚ «Πυθέας», Υ/Γ «Στράβων» και την Υδρογραφική «Άκατο-14» της Υδρογραφικής Υπηρεσίας (Υ.Υ.) του Πολεμικού Ναυτικού (Π.Ν.)
• δύο ερευνητικά πλοία: το Ω/Κ «ΑΙΓΑΙΟ» και το Ερευνητικό Αλιευτικό πλοίο «ΦΙΛΙΑ», ένα διθέσιο υποβρύχιο, το βαθυσκάφος «ΘΕΤΙΣ» και τέσσερα υποβρύχια τηλεκατευθυνόμενα ρομπότ από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.)
• το Ερευνητικό / Εκπαιδευτικό σκάφος "Ε/Σ Αμφιτρίτη" του Τμήματος Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών της Σχολής Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου.

• Ωκεανογραφία
• Ιχθυολογία
• Αλιεία