For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Πλάτων (κρατήρας).

Πλάτων (κρατήρας)

Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Για τη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: ((χωρίς παραπομπές|24|09|2024))
Πλάτων (κρατήρας)
Συντεταγμένες51°37′N 9°23′W / 51.62°N 9.38°W / 51.62; -9.38Συντεταγμένες: 51°37′N 9°23′W / 51.62°N 9.38°W / 51.62; -9.38
ΕπωνύμιοΠλάτων
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τον κρατήρα

Ο Πλάτων (Plato) είναι ένας μεγάλος κρατήρας στη Σελήνη, πλημμυρισμένος με στερεοποιημένη λάβα, ώστε μόνο μέρος των τοιχωμάτων του να είναι ευδιάκριτο. Η διάμετρός του είναι 109 χιλιόμετρα. Βρίσκεται στο βόρειο ημισφαίριο και στην ορατή από τη Γη πλευρά της Σελήνης, σε σεληνογραφικές συντεταγμένες 51,6° βόρειο πλάτος και 9,3° δυτικό μήκος. Πήρε το όνομά του προς τιμή του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου Πλάτωνος.

Ο Πλάτων βρίσκεται στη βορειοανατολική ακτή της Θάλασσας των Βροχών, στο δυτικό άκρο της οροσειράς των Σεληνιακών Άλπεων. Προς βορρά κείται η πλατιά Θάλασσα του Ψύχους. Ανατολικά του Πλάτωνος ανάμεσα στα βουνά των Άλπεων, υπάρχουν αρκετές ρηγματώσεις του εδάφους που αποκαλούνται συλλογικά «Ρήγματα του Πλάτωνος» (Rimae Plato).

Η ηλικία του Πλάτωνος εκτιμάται σε 3,84 δισεκατομμύρια χρόνια, δημιουργήθηκε δηλαδή μόλις λίγο αργότερα από τη Θάλασσα των Βροχών. Τα χείλη του είναι ακανόνιστα, με κακοτράχαλες κορυφές ύψους 2 χλμ. που ρίχνουν ευδιάκριτες σκιές στον πυθμένα του κρατήρα όταν ο ήλιος είναι χαμηλά. Κάποια τμήματα των εσωτερικών τοιχωμάτων δείχνουν σημάδια παλαιών καταρρεύσεων, με πλέον αξιοσημείωτη την περίπτωση μιας μεγάλης τριγωνικής κατολισθήσεως κατά μήκος της δυτικής πλευράς. Tο χείλος του Πλάτωνος είναι στην πραγματικότητα κυκλικό, αλλά παρατηρούμενο από τη Γη εμφανίζεται ελλειπτικό εξαιτίας της προοπτικής.

Ο επίπεδος πυθμένας του Πλάτωνος, με μέσο βάθος 1.000 μέτρα κάτω από το χείλος, είναι σκουρόχρωμος, πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζεται σκοτεινός σε σχέση με τη γύρω περιοχή. Μάλιστα ο αστρονόμος Εβέλιος είχε ονομάσει τον Πλάτωνα «η Μείζων Μαύρη Λίμνη». Ο πυθμένας του Πλάτωνος δεν έχει αξιόλογους νεότερους κρατήρες.

Ο Πλάτων έχει αποκτήσει για την εμφάνιση παροδικών σεληνιακών φαινομένων, όπως λάμψεις φωτός, ασυνήθιστα χρωματικά σύνολα και θόλωση κατά περιοχές σαν από αχλύ. Οι ανωμαλίες αυτές είναι πιθανώς το αποτέλεσμα των οπτικών συνθηκών παρατηρήσεως σε συνδυασμό με τις διαφορετικές γωνίες φωτισμού από το ηλιακό φως.

Δευτερεύοντες κρατήρες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο κρατήρας Πλάτων (κέντρο) σε φωτογραφία της Σελήνης με τηλεσκόπιο

Ο Πλάτων περιβάλλεται από πολλούς μικρότερους κρατήρες, οι περισσότεροι από τους οποίους δημιουργήθηκαν μάλλον από την ίδια πρόσκρουση. Καθώς συνηθίζεται, αυτοί οι κρατήρες-δορυφόροι ονομάζονται με το όνομα του κύριου κρατήρα ακολουθούμενο από ένα κεφαλαίο γράμμα του λατινικού αλφαβήτου. Υπάρχουν έτσι οι κρατήρες:

Ονομασία Σεληνογρ.πλάτος Σεληνογρ. μήκος Διάμετρος (χλμ.)
Πλάτων B 53,0° Β 17,2° Δ 13
Πλάτων C 53,2° Β 19,4° Δ 10
Πλάτων D 49,6° Β 14,5° Δ 10
Πλάτων E 49,7° Β 16,2° Δ 7
Πλάτων F 51,7° Β 17,4° Δ 7
Πλάτων G 52,1° Β 6,3° Δ 8
Πλάτων H 55,1° Β 2,0° Δ 11
Πλάτων J 49,0° Β 4,6° Δ 8
Πλάτων K 46,8° Β 3,3° Δ 6
Πλάτων KA 46,8° Β 3,6° Δ 6
Πλάτων L 51,6° Β 4,3° Δ 10
Πλάτων M 53,1° Β 15,4° Δ 8
Πλάτων O 52,3° Β 15,4° Δ 9
Πλάτων P 51,5° Β 15,2° Δ 8
Πλάτων Q 54,5° Β 4,8° Δ 8
Πλάτων R 53,8° Β 18,3° Δ 6
Πλάτων S 53,8° Β 14,9° Δ 6
Πλάτων T 54,5° Β 11,2° Δ 8
Πλάτων U 49,6° Β 7,4° Δ 6
Πλάτων V 55,8° Β 7,4° Δ 6
Πλάτων W 57,2° Β 17,8° Δ 4
Πλάτων X 50,1° Β 13,8° Δ 5
Πλάτων Y 53,1° Β 16,3° Δ 10

Ο κρατήρας Πλάτων A μετονομάσθηκε από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση σε Μπλις.

Ο Πλάτων στη λογοτεχνία και τον πολιτισμό

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κρατήρας Πλάτων είναι η τοποθεσία ενός αστεροσκοπείου στο μυθιστόρημα του Άρθουρ Κλαρκ Earthlight (1955). Στον Πλάτωνα βρίσκεται η «Σεληνόβαση Α» στην τηλεοπτική σειρά επιστημονικής φαντασίας Διάστημα 1999.

Επίσης, από τον Πλάτωνα κατάγονται οι Μάθιου και Μαρία Looney, πρωταγωνιστές της σειράς παιδικών βιβλίων Looney του Τζερόουμ Μπήτυ, οι ιστορίες της οποίας διαδραματίζονται στη Σελήνη.


  • Andersson, L.E.; Whitaker, E.A. (1982): NASA Catalogue of Lunar Nomenclature. NASA RP-1097.
  • Price, Fred W. (1988): The Moon Observer's Handbook. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-33500-3.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Commons logo Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα   Πλάτων (κρατήρας)


{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Πλάτων (κρατήρας)
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?