Οδοιπόρος επάνω από τη θάλασσα της ομίχλης
Ονομασία	Οδοιπόρος επάνω από τη θάλασσα της ομίχλης
Δημιουργός	Q104884
Έτος δημιουργίας	1818
Είδος	Ελαιογραφία σε καμβά
Ύψος	98,4
Πλάτος	74,8
Πόλη	Αμβούργο
Μουσείο	Αίθουσα Τέχνης Αμβούργου
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Οδοιπόρος επάνω από τη θάλασσα της ομίχλης (γερμ. Wanderer über dem Nebelmeer) είναι έργο ζωγραφικής και αυτοπροσωπογραφία του ρομαντικού Γερμανού ζωγράφου Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ. Φιλοτεχνήθηκε το 1818 και σήμερα βρίσκεται στην Αίθουσα Τέχνης του Αμβούργου.

Αυτό το πολύ γνωστό και ιδιαίτερα ρομαντικό αριστούργημα περιγράφεται από τον συγγραφέα John Lewis Gaddis ως ζωγραφικό έργο που αφήνει στον θεατή μια αντιφατική εντύπωση και ταυτόχρονα συμπληρώνει την μαγεία πάνω από ένα τοπίο και την ασημαντότητα του ατόμου μέσα σε αυτό.^[1]

Ο πίνακας είναι ελαιογραφία σε καμβά με διαστάσεις 98,4 cm × 74,8 cm. Παρουσιάζει έναν οδοιπόρο σε οπίσθια άποψη. Έχει φτάσει επάνω σε έναν ανεμοδαρμένο βράχο στην κορυφή μιας οροσειράς. Ο Οδοιπόρος φοράει ένα βαρύ παλτό, στηρίζει στο δεξί του χέρι ένα μπαστούνι και αναπαύεται μέσα στο τοπίο άγριας φύσης, ατενίζοντας τον ορίζοντα. Ο άνεμος του ανακατεύει τα μαλλιά. Μπροστά στον στιβαρό αυτό βράχο ανοίγεται ένας βαθύς γκρεμός, πλημμυρισμένος από μια θάλασσα πυκνής ομίχλης που καλύπτει όλη τη γη. Λίγοι βράχοι ξεμυτίζουν εδώ και εκεί, ενώ λίγες, ακόμα ψηλότερες βουνοκορφές οδηγούν το βλέμμα στον γαλάζιο αίθριο ουρανό, λίγο πριν ξημερώσει ο ήλιος. Το τοπίο είναι εμπνευσμένο από διάφορα ορεινά τοπία της Βοημίας και της Σαξονίας, τα οποία ο Φρίντιχ πιο πριν είχε σκιτσάρει στα ταξίδια του. Η οπίσθια άποψη του οδοιπόρου, καθώς και η χαρακτηριστική φορεσιά, το παραδοσιακό ένδυμα των Γερμανών του 19ου αιώνα είναι χαρακτηριστικά γνωρίσματα των έργων του Φρίντριχ.

Ο Φρίντριχ υπογραμμίζει συχνά την ασημαντότητα του ανθρώπου μπροστά στην απεραντοσύνη της φύσης, αποδίδοντας τις φιγούρες με μικρές διαστάσεις, καθιστώντας τες σύμβολα της βαθιάς αίσθησης μοναξιάς του ατόμου και της προσπάθειας του να ενωθεί αρμονικά με τον Θεό. Ο θεατής μπορεί εύκολα να ταυτιστεί μ΄αυτές τις μυστηριώδεις μορφές και να γίνει ο ίδιος πρωταγωνιστής του πίνακα, προβάλλοντας τα δικά του μύχια συναισθήματα επάνω στα πνευματικά και συμβολικά τοπία του Φρίντριχ.

Η ομίχλη που τυλίγει το βραχώδες τοπίο εντείνει τη μυστηριακή, απειλητική ατμόσφαιρα του πίνακα και η μορφή στον πίνακα απορροφημένη στην ενατένιση του αχανούς τοπίου μοιάζει να έχει συνειδητοποιήσει τη δική του ανεπάρκεια: στην ουσία, δεν είναι παρά ένας θεατής.

Ο πίνακας είναι αλληγορική εικόνα για το ταραχώδες παρελθόν και το άγνωστο μέλλον. Ο Φρίντριχ ζωγράφισε τον πίνακα αυτό στο κατώφλι μια νέας εποχής, από τις πιο ταραχώδεις, αλλά και σημαντικότερες και ενδοξότερες εποχές της Ευρώπης. Ο Ναπολέων έχει ήδη ξεκινήσει και κάνει το πέρασμά του μέσα από την Ευρώπη.

Είναι ξημερώματα, όταν ο Οδοιπόρος μετά από μια νυχτερινή πορεία έχει φτάσει στο ψηλότερο σημείο, καταφέρνοντας ίσως τον στόχο της οδοιπορίας του. Η πυκνή ομίχλη δημιουργεί μια αόριστη αίσθηση του τοπίου. Το βλέμμα στρέφεται στους επόμενους στόχους, τις κορυφογραμμές που βρίσκονται πιο μπροστά και φτάνουν μέχρι τον ορίζοντα. Εκεί, κάτω από τον αίσιο πρωινό ουρανό, το τοπίο χωρίζεται δεξιά και αριστερά. Στο κέντρο όμως του πίνακα, και σε μεγαλύτερο μέγεθος από όλα τα υπόλοιπα επί μέρους στοιχεία του τοπίου βρίσκεται ο Οδοιπόρος. Είναι ένας άνθρωπος απλός, ένας πολίτης που βάδισε μέσα στη σκοτεινή νύχτα του μεσαίωνα για να κατακτήσει την κορυφή του βουνού, και βρίσκεται τώρα εκεί, έτοιμος να αντιμετωπίσει όλες τις υψηλότερες αποστολές που του επιφυλάσσει το μέλλον.

• Επιμέρους σκίτσα του πίνακα