Συντεταγμένες: 40°30′29″N 23°40′46″E / 40.5080°N 23.6794°E / 40.5080; 23.6794

Νεοχώρι
Νεοχώρι Νεοχώρι
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Δήμος	Αριστοτέλη
Γεωγραφία
Νομός	Χαλκιδικής
Υψόμετρο	570
Πληθυσμός
Μόνιμος	696
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασία	Yenikoy
δεδομένα

Το Νεοχώρι είναι ένα από τα μαντεμοχώρια της Χαλκιδικής, που είχαν ως αποκλειστική ασχολία την εξόρυξη μεταλλευμάτων με ειδικά προνόμια και καθεστώς από την Μεγάλη Πύλη του Σουλτάνου και αρμόδιο το Μαντέμ Αγά, με έδρα το Μαχαλά (Στάγειρα). Ανήκει στον Δήμο Αριστοτέλη. Στο Νεοχώρι λειτουργεί Νηπιαγωγείο και τριθέσιο Δημοτικό σχολείο, ενώ υπάρχει Πολιτιστικός Σύλλογος και Σύλλογος Γυναικών. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την παραγωγή φασολιών.

Από αρχαιολογικής πλευράς υπάρχουν υπολείμματα τειχισμάτων στο Καστέλι και στον Αϊ Λιά χωρίς όμως να έχουν ερευνηθεί συστηματικά ως τώρα.

Ιδρύθηκε πιθανώς κατά την Τουρκοκρατία, πριν το 1519. Ονομάστηκε Yenikoy (τουρκ. Νεοχώρι), σε αντιδιαστολή με το γειτονικό Παλαιοχώρι. Το χωριό συνεχίζει να υφίσταται με το ίδιο όνομα (Yenikoy) ή το σλάβικο του αντίστοιχο (Νοβοσέλο) στα νεότερα χρόνια. Το σημερινό του αντίστοιχο (Νεοχώρι) αντικατέστησε σταδιακά τα άλλα στα τέλη του 19ου αι. Οι κάτοικοι του Νεοχωρίου συμμετείχαν στην Επανάσταση του 1821. Σπουδαίος αγωνιστής της επανάστασης ήταν ο Δημήτριος Λάμπρου^[1][2].

Η γερμανική εισβολή που ακολούθησε όσο κι αν προσπάθησε να φανεί ανώδυνη στους κατοίκους, δεν μπόρεσε να αποκρύψει το μίσος των συμμάχων της Βουλγάρων, οι οποίοι το 1944 πυρπόλησαν οικίες στο Νεοχώρι, σε αντίποινα κάποιας ενέδρας αντιστασιακών σε βουλγαρικό απόσπασμα.

Η δεκαετία του 1940 ολοκληρώθηκε με τον Εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος ταλαιπώρησε την τοπική κοινωνία με τις ιδεολογικές αντιπαλότητες, την τρομοκρατία και την απώλεια προσώπων. Έτσι τη δεκαετία του 1950 έγινε μια νέα αρχή.

Από πλευράς εθίμων και παράδοσης υπάρχουν τα δύο πανηγύρια του Αϊ-Λιά και του Αγίου Αθανασίου (2 Μαΐου) στο ομώνυμο παρεκκλήσι και τα οποία συνοδεύονται από πλούσιες καλλιτεχνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις (συναυλίες, χορούς, θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, εκθέσεις ζωγραφικής, χειροτεχνίας με έργα Νεοχωριτών καλλιτεχνών).

Άλλα έθιμα είναι ο αγιασμός των υδάτων τα Θεοφάνια, το καρναβάλι του Νεοχωρίου, η περιφορά του επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή στο χωριό, οι φωτιές του Αϊ-Γιάννη το καλοκαίρι κ.α.

Η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου είναι κτισμένη επί του προϋπάρχοντος ναΐσκου του Προφήτη Ηλία. Για αυτό το λόγο το μεγαλύτερο πανηγύρι γίνεται στις 20 Ιουλίου, προς τιμήν του Αγίου, στον οποίο είναι αφιερωμένο και το εκκλησάκι στον ομώνυμο λόφο (βορειοανατολικά του οικισμού).

Οι υπόλοιπες εκκλησίες και παρεκκλήσια είναι ο Άγιος Αθανάσιος (ανατολικά στα όρια με τα Στάγειρα), ο Άγιος Δημήτριος (ανατολικά στην είσοδο του χωριού), η Αγία Αναστασία (δυτικά στην άλλη είσοδο του χωριού), οι Άγιοι Ανάργυροι (πάνω στην εθνική οδό), η Αγία Μαρίνα (βόρεια, κοντά στο γεφύρι) και ο Άγιος Νικόλαος (στη διασταύρωση για Βαρβάρα). Επίσης στο χωριό υπάρχει και μία Ελευθέρα Αποστολική Εκκλησία Πεντηκοστής.

• Ιστοσελίδα του Δημοτικού Σχολείου Αρχειοθετήθηκε 2007-08-13 στο Wayback Machine.
• Δήμος Αρναίας