Με το όνομα Μεγαπένθης είναι γνωστά τα παρακάτω δύο διαφορετικά πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας:

1. Νόθος γιος του Μενελάου από κάποια Γέτιδα δούλα. Υποτίθεται ότι πήρε το όνομά του από το πένθος για την αρπαγή της Ωραίας Ελένης. Από άλλους αναφέρεται ως μητέρα του Μεγαπένθη η Πιερίδα από την Αιτωλία, ή και η Ανδρομάχη. Ο Μεγαπένθης, ως νόθος δεν διαδέχθηκε τον πατέρα του στον θρόνο. Σύμφωνα με μία, ροδιακή μάλλον, παράδοση, ο Μεγαπένθης και ο επίσης νόθος αδελφός του Νικόστρατος εξανάγκασαν την Ωραία Ελένη να καταφύγει στη Ρόδο, κοντά στην Πολυξώ, σύζυγο του Τληπολέμου. Και οι δύο αδελφοί απεικονίζονταν έφιπποι επάνω στον Θρόνο των Αμυκλών. Αυτός ο Μεγαπένθης αναφέρεται στην Οδύσσεια του Ομήρου (ραψωδία δ, στ.11, και ραψωδία ο, στ. 100).
2. Γιος του βασιλιά της Τίρυνθας Προίτου και της Σθενέβοιας, πατέρας του Άργου και παππούς του Αναξαγόρα, ή πατέρας του Αναξαγόρα και της Ιφιάνειρας. Ο Μεγαπένθης είχε τρεις αρκετά μεγαλύτερές του αδελφές, τις Προιτίδες. Αφού ο Μεγαπένθης ενηλικιώθηκε, ο πατέρας του, σε μεγάλη πια ηλικία, παραιτήθηκε υπέρ αυτού από τον θρόνο. Στο μεταξύ, ο Ακρίσιος είχε σκοτωθεί κατά λάθος από τον εγγονό του, τον Περσέα. Ο Περσέας, που αισθανόταν άσχημα με ένα βασίλειο κληρονομημένο από πρόσωπο που είχε σκοτωθεί από το χέρι του, πρότεινε στον νέο βασιλέα Μεγαπένθη να ανταλλάξουν βασίλεια. Το βασίλειο μοιράσθηκε σε τρία ίσα μέρη, του Αναξαγόρα (γιου του Μεγαπένθη), του Βίαντα και του Μελάμποδα. Με αυτό τον τρόπο, οι απόγονοι του Προίτου βρέθηκαν τελικώς να βασιλεύουν στο Άργος. Από αυτούς προήλθαν τα τρία βασιλικά γένη του Άργους: οι Αναξαγορίδες, οι Μελαμποδίδες και οι Βιαντίδες.

• Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Χάρη Πάτση, τόμος 17 (1972)
• Κρουσίου: Λεξικόν Ομηρικόν, διασκευή από την έκτη γερμανική έκδ. υπό Ι. Πανταζίδου, έκδοση «Βιβλιεκδοτικά καταστήματα Αναστασίου Δ. Φέξη», Αθήνα 1901