Κάτυ Σαρκ

Πληροφορίες
Τύπος και κλάση	Yawl
Πλοιοκτήτης	Τζον Γουίλς (1869-1895)
Παραγγελία	1 Φεβρουαρίου 1869
Ναυπηγείο	Σκοτ & Λίντον
Καθέλκυση	22 Νοεμβρίου 1869 Νταμπάρτον Σκωτία
Έξοδα κατασκευής	16.150 Λίρες Αγγλίας
Ένταξη σε υπηρεσία	16 Φεβρουαρίου 1870
Πλοίαρχος	Τζωρτζ Μούντι
Παρθενικό ταξίδι	16 Φεβρουαρίου 1870
Διαδρομή	Λονδίνο -Σανγκάη
Γενικά χαρακτηριστικά
Εκτόπισμα	963 τόνοι
Μήκος	64.6 μέτρα
Πλάτος	10.94 μέτρα
Πρόωση	Ανέμος
Ταχύτητα	17 κόμβοι
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Το Κάτυ Σαρκ (αγγλικά:Cutty Sark) ήταν ένα εμπορικό ιστιοφόρο πλοίο που καθελκύστηκε στο ποταμό Κλάιντ στο Νταμπάρτον της Σκωτίας στις 23 Νοεμβρίου 1869. Ήταν ένα από τα τελευταία και ταχύτερα πλοία που κατασκευάστηκαν προς το τέλος του 19ου αιώνα. Το Κάτυ Σαρκ πήρε το όνομά του από την ηρωίδα, μια νεαρή μάγισσα, που εμφανίζεται στο σατιρικό ποίημα του 1791 «Ταμ Ο Σάντερ» του Ρόμπερτ Μπαρνς.^[1][2]

Το ιστιοφόρο Κάτυ Σαρκ κατασκευάστηκε για να μεταφέρει τσάι από την Κίνα στην Αγγλία. Το τσάι έκανε την εμφάνισή του στην Αγγλία στα τέλη του 1650 και ήταν ιδιαίτερα δημοφιλές στην τοπική αριστοκρατία χάρη στην πριγκίπισσα Κατερίνα, την σύζυγο του βασιλιά Καρόλου του Δευτέρου. Παρά την μεγάλη φορολογία που είχε, το τσάι είχε μπει στην ζωή και στις συνήθειες της μεσαίας τάξης αλλά και των απλών ανθρωπων. Στην Βικτωριανή εποχή το ζητούμενο δεν ήταν πια να μεταφέρεται απλά το τσάι από την Κίνα, αλλά να μεταφέρεται και πιο γρηγορα, και να είναι οσο το πιο δυνατόν φρέσκια η σοδιά. Έτσι οι έμποροι του τσαγιού πίεζαν τους πλοιοκτήτες για γρήγορα δρομολόγια και ανάλογο γρήγορο κέρδος.

Ένας Σκωτσέζος εφοπλιστής, ο Τζον Γουίλς, αποφάσισε να φτιάξει ένα νέο, γρήγορο ιστιοφόρο για να μεταφέρει σύντομα και αποτελεσματικά το τσάι από την Κίνα στην Αγγλία. Απευθύνθηκε τότε σε έναν νέο κατασκευαστή πλοίων, τον Ηρακλή Λίντον. Το Κάτυ Σαρκ, που αποτελεί σπάνια κατασκευή με σκελετό από επεξεργασμένο σίδερο και επένδυση από ξύλο, αποδείχθηκε ανθεκτικότατο ταξιδεύοντας σε όλες τις θάλασσες του κόσμου για 84 συνολικά χρόνια.

Στις 16 Φεβρουαρίου του 1870 το Κάτυ Σαρκ θα κάνει το πρώτο του από τα οκτώ συνολικά ταξίδια του προς την Σαγκάη. Εκείνη την περίοδο ήταν ένα από τα πενήντα εννέα ιστιοφόρα που έκαναν αυτό το δρομολόγιο. Μια χρονιά πριν, το 1869, άνοιξε το κανάλι του Σουέζ και η απόσταση μεταξύ Κίνας και Αγγλίας μειώθηκε κατά 3.300 μίλια και 12 ημέρες. Το 1877 το Κάτυ Σαρκ ήταν πλέον ένα από τα μόλις εννέα ιστιοφόρα που εκτελούσαν το δρομολόγιο.

Με την είσοδο των ατμόπλοιων το Κάτυ Σαρκ δεν θα καταφέρει να παραμείνει ένα από τα γρηγορότερα σκάφη μεταφοράς τσαγιού και ο ιδιοκτήτης του δεν αποκόμισε τα αναμενόμενα κέρδη. Φτάνοντας στην Κίνα τον Απρίλιο του 1878 ο καπετάνιος Τιπτάφτ, νικημένος από τον ατμό, δεν κατάφερε να βρει φορτίο τσαγιού και αναγκάστηκε να μεταφέρει διάφορα εμπορεύματα σε όλο τον κόσμο, όπως π.χ άνθρακα από το Ναγκασάκι στη Σαγκάη, λινάρι από τη Μανίλα στη Νέα Υόρκη, λινάρι, λιπαντικά, τσάι και το αυστραλιανό ταχυδρομείο από την Καλκούτα στην Μελβούρνη.^[2]

Σήμερα το πλοίο βρίσκεται στο Γκρίνουιτς του Λονδίνου και λειτουργεί ως μουσείο.