Ιφιγένεια εν Ταύροις
| Ιφιγένεια εν Ταύροις Ἰφιγένεια ἐν Ταύροις | |
|---|---|
 Η Ιφιγένεια σε ακουαρέλα | |
| Συγγραφέας | Ευριπίδης |
| Πρωτότυπος τίτλος | Ἰφιγένεια ἐν Ταύροις |
| Τοποθεσία πρώτης παράστασης | Αρχαία Αθήνα |
| Χορός | Ελληνίδες κοπέλες αιχμάλωτες, βάγιες της Ιφιγένειας στο ναό. |
| Ρόλοι | Ιφιγένεια, Ορέστης, Πυλάδης, Αθηνά και Toant |
| Σκηνικό | Ταυρίδα μιά περιοχή της Σκυθίας βόρεια της Μαύρης Θάλασσας. |
| Γλώσσα πρωτότυπου | αρχαία ελληνικά |
| Είδος | Τραγωδία |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Κρατικό Μουσείο της Έσσης, (Ντάρμσταντ)
Η Ιφιγένεια εν Ταύροις είναι τραγωδία του Ευριπίδη, συνέχεια της Ιφιγένειας εν Αυλίδι, που διδάχθηκε ωστόσο πριν από αυτή (414-413 π.Χ.). Πραγματεύεται το προσφιλές στην ελληνική αρχαιότητα θέμα της σωτηρίας δύο ανθρώπων που τους συνδέουν συγγενικοί δεσμοί, υπό αντίξοες συνθήκες.
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο ναό της Αρτέμιδος στην Ταυρίδα γίνονται ανθρωποθυσίες. Ειδικά θυσιάζουν στη θεά τους Έλληνες που συλλαμβάνουν στη χώρα και η Ιφιγένεια, ως ιέρεια, κάνει τον εξαγνισμό των θυμάτων πριν τη σφαγή.
Η Ιφιγένεια έχει δει κακό όνειρο τη νύχτα, ότι πέθανε στο Άργος ο αδελφός της Ορέστης και έχει βγει τώρα το πρωί στον αέρα και στο φως να το διηγηθεί και έτσι να το ακυρώσει.
Φτάνει στο μεταξύ ο Ορέστης με τον Πυλάδη και κατά το χρησμό και την εντολή του Απόλλων/Φοίβος πρέπει να πάρει από το ναό το άγαλμα της θεάς και να το φέρει στην Αθήνα· έτσι θα λυτρωθεί από τη μανία των Ερινύων που τον κυνηγάνε σαν μητροκτόνο. Αλλά οι δύο ήρωες συλλαμβάνονται από βάρβαρους ως ιερόσυλοι, που σύμφωνα με δικούς τους νόμους και καθώς ο βασιλιάς της Ταυρίδας, Θόας, μισούσε τους ξένους και τους Έλληνες, έπρεπε να θυσιαστούν. Προτού λοιπόν θανατωθούν ως θυσία προς τη Θεά Αρτέμιδα, οδηγούνται για εξαγνισμό, στο ναό της Θεάς, από την ιέρεια του ναού. Όμως ιέρεια του Ναού της Θεάς τυγχάνει να είναι η αδελφή του Ορέστη η Ιφιγένεια με την οποία αναγνωρίζονται. Έτσι με τέχνασμα αυτής οι ήρωες και μαζί τους η Ιφιγένεια καταφέρνουν με την βοήθεια της Θεάς Αθηνάς να αποδράσουν αποκομίζοντας και το ιερό ξόανο της Θεάς.
Προτέρημα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο θρήνος της Ιφιγένειας με την αναφορά του στη σχέση Ύβρις- Άτη της γενιάς της και με την παραφορά για την προσωπική της τύχη και την ένταση που προκαλεί το όνειρο σε συνδυασμό και με του χορού τη σύμπραξη είναι από τα πιο λυρικά και ωραιότερα μέρη της τραγωδίας ή ακόμα και άλλων τραγωδιών. (στροφές 205-235 και 392-465)
νῦν δ᾽ ἀξείνου πόντου ξείνα
δυσχόρτους οἴκους ναίω,
ἄγαμος ἄτεκνος ἄπολις ἄφιλος,
οὐ τὰν Ἄργει μέλπουσ᾽ Ἥραν
οὐδ᾽ ἱστοῖς ἐν καλλιφθόγγοις
κερκίδι Παλλάδος Ἀτθίδος εἰκὼ
<καὶ> Τιτάνων ποικίλλουσ᾽, ἀλλ᾽
αἱμόρραντον δυσφόρμιγγα
ξείνων αἱμάσσουσ᾽ ἄταν βωμούς,
οἰκτράν τ᾽ αἰαζόντων αὐδὰν
οἰκτρόν τ᾽ ἐκβαλλόντων δάκρυον.
καὶ νῦν κείνων μέν μοι λάθα,
τὸν δ᾽ Ἄργει δμαθέντα κλαίω
σύγγονον, ὃν ἔλιπον ἐπιμαστίδιον,
ἔτι βρέφος, ἔτι νέον, ἔτι θάλος
ἐν χερσὶν ματρὸς πρὸς στέρνοις τ᾽
Ἄργει σκηπτοῦχον Ὀρέσταν. [1]
«Ξένη τώρα στ΄άξενα του Πόντου τ΄αγριόμερα χωρίς πατρίδα, απάντρευτη χωρίς παιδιά και φίλους απ΄ όλους ξεχασμένη! Ούτε την Ήρα τραγουδώ ούτε της Αθηνάς και των Τιτάνων τις μορφές στον αργαλειό υφαίνω! Τώρα την αιματόλουστη την όλο κλάματα σφαγή των ξένων ευλογώ που μαύρο δάκρυ χύνουνε σαν τους φορώ στεφάνια. Αχ! Ορέστη μου που βρέφος τότε σ΄άφησα στο βυζί της μάνας τρυφερό βλαστάρι που ήταν να γίνεις βασιλιάς στο Άργος για σένα κλαίω».
Θεολογική σκέψη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η άποψη αυτή του Ευριπίδη που προϋποθέτει «κάθαρση» παραδοσιακών μύθων που περιείχαν απάνθρωπες συμπεριφορές θεών και αναίρεση της αντίληψης για το φθόνο των θεών (η οποία κυριαρχεί στον Όμηρο και τον Ηρόδοτο)[2] δείχνει τη σημαντική πρόοδο που σημείωσε η θεολογική σκέψη των Ελλήνων και που επιγραμματικά διατυπώνεται για πρώτη φορά από τον Ευριπίδη στην Ιφιγένεια εν Ταύροις[3]
Παραστασιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από την έρευνα της παραστασιογραφίας της τραγωδίας του Ευριπίδη Ιφιγένεια εν Ταύροις, η πρώτη παράσταση που εντοπίζεται είναι ερασιτεχνική και δόθηκε κατά τις θερινές εξετάσεις του 1869 στο Παρθεναγωγείο Ληξουρίου όπου «η διευθύντρια Ζηνοβία Ζαλούχου έκαμεν επίδειξιν των μαθητριών της και της εργασίας της με θεατρική διδασκαλίαν».[4][5]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ιφιγένεια εν Ταύροις 218-231
- ↑ Αναστάσιος Αρβανιτάκης, Σέβας και Φόβος των Θεών, Θεσσαλονίκη 1984
- ↑ «Η θεϊκή επενέργεια και παρέμβαση». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2012.
- ↑ Νικόλαος Λάσκαρης, τ. 2, σ. 101 εκδ. Μ. Βασιλείου, Αθήναι 1939
- ↑ Σπύρος Ευαγγελάτος, Ιστορία του Θεάτρου εν Κεφαλληνία 1600-1900, σ.215, 1970, Βιβλιοθήκη Σ.Ν. Σαριπόλου
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ιφιγένεια εν Ταύροις, Ο.Ε.Δ.Β. Ε΄ Γυμνασίου, 1963
- Ευριπίδου Ιφιγένεια εν Ταύροις, εκδ. Πατάκη
- Ιφιγένεια εν Ταύροις, εκδ. Κέδρος
- Ιφιγένεια εν Ταύροις, εκδ. ΚΑΚΤΟΣ
- Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε, Iphigenia in Tauris μτφ. Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, εκδ. Δωδώνη
- Ιφιγένεια εν Ταύροις, εκδ. ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, 1993 ISBN 960-205-252-x
- Ιφιγένεια εν Ταύροις, εκδ. ΖΗΤΡΟΣ ISBN 960-8437-8-03
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Σωζόμενες Τραγωδίες |  | |
|---|---|---|
| Σωζόμενες αποσπασματικώς |
| |
| Σωζόμενα σατυρικά δράματα | ||
| Μη σωζόμενες τραγωδίες | Τήλεφος και Άλκηστις
| |
| Δείτε επίσης | ||
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
