Οι δεξτρίνες είναι γενικός όρος για μια ομάδα υδατανθράκων χαμηλού μοριακού βάρους που προέρχονται από την μερική αποικοδόμηση (υδρόλυση) του αμύλου ή του γλυκογόνου. Είναι μίγματα ολιγοσακχαριτών αποτελούμενων από επαναλαμβανόμενες μονάδες D-γλυκόζης.

Οι δεξτρίνες παράγονται από τη διάσπαση του αμύλου είτε με την επίδραση του ενζύμου αμυλάση, είτε με θέρμανση απουσία υγρασίας σε όξινες συνθήκες (πυρόλυση). Η άνυδρη πυρόλυση του αμύλου χρησιμοποιείται στη βιομηχανία ως μέθοδος μαζικής παραγωγής δεξτρινών, παρατηρείται όμως και κατά το ψήσιμο αμυλούχων τροφών όπως το ψωμί.

Κατά την βαθμιαία διάσπαση του αμύλου λαμβάνονται πρώτα οι αμυλοδεξτρίνες, που χρωματίζουν το διάλυμα ιωδίου μπλε όπως και το άμυλο. Καθώς προχωρεί η υδρόλυση σχηματίζονται οι ερυθροδεξτρίνες, που δίνουν κόκκινο χρώμα. Στη συνέχεια σχηματίζονται οι αχροοδεξτρίνες που δεν δίνουν κανένα χρώμα με το ιώδιο, κατόπιν σχηματίζεται ο δισακχαρίτης μαλτόζη και τελικά με πλήρη υδρόλυση λαμβάνεται γλυκόζη.

Σε καθαρή μορφή οι δεξτρίνες έχουν τη μορφή λευκής, κίτρινης ή καφέ σκόνης. Είναι ουσίες υγροσκοπικές (απορροφούν εύκολα νερό) και δημιουργούν κολλώδη, παχύρρευστα διαλύματα.

Στη βιομηχανία τροφίμων οι δεξτρίνες χρησιμοποιούνται ως πηκτικοί παράγοντες και αναγράφονται σαν πρόσθετα με τον κωδικό Ε1400. Προσδίδουν όγκο στα τρόφιμα και αυξάνουν τη συνοχή προϊόντων όπως σάλτσες και γλάσο.

Βρίσκουν επίσης χρήση στη φαρμακοβιομηχανία για την αύξηση του όγκου χαπιών ή την κατασκευή καλυμμάτων από κάψουλες.

Αραιά διαλύματα δεξτρινών έχουν τη μορφή κόλλας και χρησιμοποιούνται για το κολλάρισμα χαρτιού ή υφάσματος. Σε λεπτές επιστρώσεις απαντώνται ως η γνωστή συγκολλητική ουσία σε φακέλους αλληλογραφίας.

• Δ. Μπόσκου, Χημεία Τροφίμων, Εκδόσεις Γαρταγάνη, Θεσσαλονίκη, 2004.
• J. McMurry, Οργανική Χημεία, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2005.