Δείκτης ανθρώπινης ανάπτυξης
.svg)
| ≥ 0,950 0,900–0,950 0,850–0,899 0,800–0,849 0,750–0,799 | 0,700–0,749 0,650–0,699 0,600–0,649 0,550–0,599 0,500–0,549 | 0,450–0,499 0,400–0,449 ≤ 0,399 Μη διαθέσιμα στοιχεία |
Ο Δείκτης Ανθρώπινης Ανάπτυξης (ΔΑΑ), (αγγλικά: Human Development Index, HDI) είναι στατιστικός δείκτης ο οποίος χρησιμοποιείται για να κατατάσσει τις χώρες με βάση την «ανθρώπινη ανάπτυξη». Αποτελεί ένα σύνθετο μέτρο που κατασκευάζεται με βάση τρεις επί μέρους δείκτες οι οποίοι σχετίζονται με το προσδόκιμο ζωής, τον βαθμό εκπαίδευσης και την ποιότητα ζωής. Με βάση το ΔΑΑ γίνεται χαρακτηρισμός μιας χώρας σε υποανάπτυκτη, αναπτυσσόμενη ή ανεπτυγμένη. Χρησιμοποιείται επίσης για να μετρήσει την επίδραση των οικονομικών πολιτικών στην ποιότητα ζωής.
Ο ΔΑΑ δημιουργήθηκε από τον Πακιστανό οικονομολόγο Μαχμπούμπ ουλ Χακ (1934 - 1998) και την ομάδα επιστημόνων που σύστησε. Στην ομάδα αυτή συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο Γκουστάβ Ράνις του πανεπιστημίου Γέιλ και ο Λόρδος Μεγκνάντ Ντεσάι του "London School of Economics". Ο βραβευμένος με Νόμπελ Ινδός οικονομολόγος Αμάρτια Σεν θεμελίωσε το εννοιολογικό πλαίσιο στο οποίο στηρίζεται ο δείκτης.
Ο ΔΑΑ χρησιμοποιείται έκτοτε από τον ΟΗΕ στην ετήσια Αναφορά Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Χαρακτηρίστηκε από τον Σεν ως «κοινό μέτρο» λόγω των περιορισμών του, αλλά παρ'όλα αυτά εστιάζει την προσοχή του σε ευρύτερες διαστάσεις ανάπτυξης από το κατά κεφαλήν εισόδημα που εκτόπισε.
Ο ΔΑΑ μετράει τα επιτεύγματα μιας χώρας στις τρεις βασικές συνιστώσες της ανθρώπινης ανάπτυξης:
- Μια μεγάλης διάρκειας και υγιή ζωή, όπως χαρακτηρίζεται από το προσδόκιμο ζωής στην γέννηση
- Γνώση και μόρφωση, όπως χαρακτηρίζεται από το ποσοστό αναλφαβητισμού και το αναμενόμενο βαθμό εκπαίδευσης
- Μια ευπρεπή ποιότητα ζωής, όπως χαρακτηρίζεται από το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) κατά κεφαλήν και την αγοραστική ισότιμη δύναμη.
Κάθε χρόνο, τα μέλη του ΟΗΕ καταχωρούνται και κατατάσσονται σύμφωνα με το ΔΑΑ τους.
Ένας εναλλακτικός δείκτης στο ΔΑΑ, που εστιάζει στο ποσοστό φτώχειας της κάθε χώρας, είναι ο Δείκτης Ανθρώπινης Φτώχειας.
| Δείκτης | Μέτρο | Ελάχιστη τιμή | Μέγιστη τιμή | Τύπος |
|---|---|---|---|---|
| Μακροβιότητα | Προσδόκιμο ζωής στην γέννηση (LE) | 25 χρονών | 85 χρονών | |
| Μόρφωση | Δείκτης ενήλικου αναλφαβητισμού (LR) | 0% | 100% | |
| Δείκτης εγγραφών στο εκπαιδευτικό σύστημα (CGER) | 0% | 100% | ||
| ΑΕΠ | ΑΕΠ κατά κεφαλήν (Ισότιμη αγοραστική δύναμη) (GDPpc) | 100 USD |
40.000 USD |
Αναφορά του 2006
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναφορά του 2007
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αναφορά του 2007 πραγματοποιήθηκε στη Βραζιλία στις 27 Νοεμβρίου 2007. Τα περισσότερα δεδομένα στην αναφορά προέρχονται από το 2005 ή και πιο πριν, συνεπώς δείχνουν τον ΔΑΑ του 2005. Μερικά μέλη του ΟΗΕ επιλέγουν να μην δώσουν ή δεν μπορούν να δώσουν στατιστικά.
Η αναφορά έδειξε μια μικρή αύξηση στο παγκόσμιο ΔΑΑ σε σύγκριση με την περσινή αναφορά.
Ένας δείκτης κάτω από το 0,5 δείχνει «μικρή ανάπτυξη». Όλες οι 22 χώρες σε αυτή την κατηγορία ανήκουν στην ήπειρο της Αφρικής.
Ένας δείκτης από 0,8 και πάνω δείχνει «μεγάλη ανάπτυξη». Αυτό περιλαμβάνει όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, όπως αυτές στην Βόρεια Αμερική, Δυτική Ευρώπη, Ωκεανία και Ανατολική Ασία, καθώς και κάποιες αναπτυσσόμενες χώρες στην Ανατολική Ευρώπη, Κεντρική Αμερική και Νότια Αμερική, Νοτιοανατολική Ασία και την Καραϊβική. Αρκετές χώρες εντάχθηκαν σε αυτή την κατηγορία και έφυγαν από την μεσαία κατάταξη: Αλβανία, Λευκορωσία, Βραζιλία, Λιβύη, Βόρεια Μακεδονία, Ρωσία και Σαουδική Αραβία.
Προηγούμενες κορυφαίες χώρες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η χώρα που έφτασε στην πρώτη θέση της κατάταξης κάθε χρόνο.
Αναθεώρηση 2008
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 2008 η κατάταξη των χωρών αναθεωρήθηκε. Τα στατιστικά στοιχεία δημοσιεύτηκαν στις 18 Δεκεμβρίου του 2008[1]. Περιλαμβάνει συνολικά 179 χώρες (μεταξύ των οποίων 177 από τις 192 συνολικά χώρες που είναι μέλη του ΟΗΕ), το Χονγκ Κονγκ τα Παλαιστινιακά εδάφη και τη Δημοκρατία της Κίνας. Πρώτη στον κατάλογο των χωρών είναι η Ισλανδία και τελευταία η Σιέρα Λεόνε.
Αναθεώρηση 2009
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναθεώρηση 2010
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η επόμενη έκθεση δημοσιεύτηκε στις 4 Νοεμβρίου του 2010 και σε αυτήν οι χώρες κατατάσσονται όχι ανά τρεις αλλά ανά τέσσερις κατηγορίες (με πολύ υψηλή - αναπτυγμένες χώρες-, υψηλή, μεσαία και χαμηλή ανάπτυξη).
Αναθεώρηση 2011
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έκθεση 2013
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έκθεση 2014
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έκθεση 2018
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Έκθεση του 2018 δημοσιεύτηκε στις 14 Σεπτεμβρίου του 2018.
Πιο πρόσφατη έκθεση 2020
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η πιο πρόσφατη λίστα με τις χώρες ανά Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2020.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κατάλογος χωρών κατά δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης
- Ανεπτυγμένη χώρα
- Αναπτυσσόμενες χώρες
- Δείκτης Ανθρώπινης Φτώχειας
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Media Centre | News | Human Development Reports (HDR) | United Nations Development Programme (UNDP)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2009.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Human Development Report Office
- Human Development Index
- Human Development Tools and Rankings
- Κατάλογος των χωρών κατά HDI στο NationMaster.com
- Χάρτης της ανθρώπινης ανάπτυξης
|
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
