Βουστροφηδόν
Βουστροφηδόν είναι τρόπος γραφής με εναλλασσόμενη φορά. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε αρχικά από τους αρχαίους Έλληνες για να περιγράψουν την ιδιάζουσα αρχαϊκή ελληνική γραφή που φαίνεται να εγκαταλείφθηκε τον 7ο με 6ο π.Χ. αιώνα. Βουστροφηδόν γραφή εμφανίζεται και σε κάποιες αρχαίες αραβικές γραφές, όπως στη σαβαϊκή γραφή και στη σαφαϊκή διάλεκτο, μια μορφή αρχαίας βόρειας αραβικής διαλέκτου. Καθώς και σε μια μορφή ιερογλυφικών της Ανατολίας, στα λουβικά ιερογλυφικά.[1]
Η λέξη προέρχεται από αρχαίο ελληνικό επίρρημα που σημαίνει κίνηση όμοια με εκείνη του βοδιού, όταν σέρνει το αλέτρι, ή της σαΐτας κατά την ύφανση στον αργαλειό. Η φορά αυτής της γραφής άλλαζε κατά στίχο. Έτσι, η μια γραμμή (στίχος) είναι γραμμένη από δεξιά προς αριστερά, η επόμενη από αριστερά προς δεξιά, η επόμενη από δεξιά προς αριστερά κ.ο.κ.
Σε αρχαία τρίστιχη κρητική επιγραφή, παρουσιάζεται η ιδιομορφία ο α΄ στίχος να είναι γραμμένος από δεξιά προς τα αριστερά ενώ ο δεύτερος αλλά και ο τρίτος από αριστερά προς τα δεξιά. Πιθανολογείται ότι τότε καθιερώθηκε η γραφή από αριστερά προς δεξιά (από την ευκολία ανάγνωσης).[εκκρεμεί παραπομπή]
Κατά τον Αρποκρατίωνα, οι νόμοι του Σόλωνα ήταν γραμμένοι βουστροφηδόν.
Παράδειγμα αρχαίου ελληνικού κειμένου σε βουστροφηδόν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το παρακάτω παράδειγμα προέρχεται από την επιγραφή του Σιγείου (γνωστή ως στήλη του Φανοδίκου), 6ος αιώνας π.Χ. (Βρετανικό Μουσείο, αρ. εγγραφής BM GR 1816.6-10.107):[2]
| Γραφή σε βουστροφηδόν (μεταγραφή στο κλασικό ελληνικό αλφάβητο) |
Κείμενο με κανονικό τρόπο γραφής | |
|---|---|---|
.svg) |
ΦΑΝΟΔΙΚΟ ΕΜΙΤΟΡΜΟΚ |
Φανοδίκο ἐμὶ τὀρμοκ- |
Η επιγραφή λέει: «Είμαι [η στήλη] του Φανοδίκου [υιού] του Ερμοκράτους από την Προκόννησο [ο οποίος] δώρισε έναν κρατήρα και μια βάση κρατήρα και ένα στραγγιστήρι στο Πρυτανείο των Σιγειέων».
Αντίστροφη βουστροφηδόν
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ξύλινες πινακίδες και άλλα εγχάρακτα αντικείμενα στο Ράπα Νούι (Νησί του Πάσχα), φέρουν μια βουστροφηδόν γραφή που ονομάζεται ρόγκο ρόγκο και δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί ακόμα. Στη ρόγκο ρόγκο, το κείμενο μεταξύ των γραμμών περιστρέφεται 180 μοίρες, αντί να καθρεπτίζεται. Αυτός ο τρόπος ονομάζεται αντίστροφη βουστροφηδόν.
Άλλα παραδείγματα βουστροφηδόν γραφής
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα βουστροφηδόν συστήματος αρίθμησης, συνήθως σε χάρτες που χωρίζουν περιοχές όπως στο εθνικό κτηματολόγιο των ΗΠΑ[3] ή στην αρίθμηση των οδών στις πόλεις όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Σε διάφορες τεχνητές γλώσσες, όπως στην Ithkuil, στην ατλαντική για την ταινία Η χαμένη Ατλαντίδα της Disney και στη γλώσσα Minbari για την τηλεοπτική σειρά Babylon 5.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Campbell, George Frederick (2000). Compendium of the World's Languages. Routledge. σελ. 78. ISBN 0-415-20296-5.
- ↑ Καναβού, Νικολέττα (16 Ιανουαρίου 2006). «Ιωνική Διάλεκτος». Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού - Μικρά Ασία. Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2023.
- ↑ Stilgoe, John R. (1982). Common Landscape of America, 1580 to 1845. New Haven: Yale University Press. σελίδες 104. ISBN 9780300030464.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ΖιγκΖαγκ εΠάνω (Αγγλικά)
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
