Οι Έλυμοι ήταν αρχαίος λαός που κατοικούσε στη δυτική Σικελία από την Εποχή του Ορείχαλκου μέχρι την Κλασική αρχαιότητα. Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα και τον πολιτισμό τους, σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές είχαν σημαντικές διαφορές με τους γείτονες τους Σικανούς που ζούσαν στο νησί ταυτόχρονα στην Εποχή του Σιδήρου.

Ο μυθικός γενάρχης των Έλυμων θεωρείται ο Τρώας ήρωας Έλυμος νόθος γιος του Αγχίση και ετεροθαλής αδελφός του Αινεία. Ο Θουκυδίδης γράφει ότι πολλοί Τρώες που διέφυγαν από την καταστροφή που προκάλεσαν οι Αχαιοί έφτασαν με πλοία στη Σικελία, έγιναν γείτονες με τους Σικανούς και ίδρυσαν δύο πόλεις την "Έρυκα" και την "Έγεστα", είχαν το όνομα "Έλυμοι".^[1] Η "Έρυκα" ταυτίζεται με την Έρυξ και η "Έγεστα" με τη Σεγέστα, ο Διόδωρος Σικελιώτης τον 1ο αιώνα π.χ. καταγράφει αντίστοιχα την "Έγεστα" σαν "Αίγεστα", o Αππιανός τον 2ο αιώνα μ.χ. την καταγράφει για πρώτη φορά σαν "Σεγέστα".^[2][3]

Οι Έλυμοι πήραν πολλά στοιχεία πολιτισμού από τους Έλληνες, υιοθέτησαν το Ελληνικό αλφάβητο με το οποίο έγραφαν στη γλώσσα τους και ανήγειραν χαρακτηριστικό ναό Ελληνικής μορφής στη Σεγέστα, η γλώσσα τους ακόμα και σήμερα δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί. Την εποχή που επεκτάθηκαν οι Ελληνικές αποικίες στη Σικελία οι Έλυμοι συμμάχησαν με την Καρχηδόνα εναντίον των Ελλήνων, οι αρχικές διαφωνίες που είχαν με τη Σελινούντα οδήγησαν σε ανοιχτό πόλεμο (580 π.χ.). Αναζήτησαν συμμαχία με τους Αθηναίους για να πολεμήσουν τη Σελινούντα, αυτό προκάλεσε την καταστροφική Εκστρατεία στη Σικελία εκ μέρους των Αθηνών, μετά την αποτυχία οι Έλυμοι ζήτησαν συμμαχία με τους Καρχηδόνιους για να αντιμετωπίσουν τους αντιπάλους τους.

Όταν ξέσπασε ο Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος εγκατέλειψαν τους Καρχηδόνιους και συμμάχησαν με τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία. Οι Έλυμοι είχαν σημαντικά προνόμια με τους Ρωμαίους και τους θεωρούσαν "αδελφούς λαούς" χάρη στην κοινή καταγωγή από την Τροία, σταδιακά εξαφανίστηκαν επειδή στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ενσωματώθηκαν με τους υπόλοιπους κατοίκους της Σικελίας. Οι Έλυμοι έμεναν στη δυτική Σικελία με τους Σικανούς, τους Φοίνικες και αργότερα τους Έλληνες, οι σπουδαιότερες πόλεις τους ήταν η Σεγέστα το πολιτικό τους κέντρο, η Έρυξ το θρησκευτικό τους κέντρο, η Έντελλα, η Ιετάς και τα Δρέπανα.

• Θουκυδίδης, Πελοποννησιακός Πόλεμος, Βιβλίο ΣΤ΄
• Αππιανός, "ΡΩΜΑΙΚΩΝ ΙΛΛΥΡΙΚΗ", Κεφ. Χ
• Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη/ΙΔ

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Elymians στο Wikimedia Commons