Buweyhi
Desmal û Arma
Melumat
Ware	Xanedani
Erd	Environ 1 600 000 km2
Hıkumet	Hereditary monarchy
Zıwano resmi	Pehlewki, Erebki û Mazenderanki
Xerita

Buweyhi ya zi Dewleta Buweyhiyan (be Farski: آل بویه āl Būya, be İngılızki: Buyids) yew dewleta verêna. Xanedanê Buweyhiyan eslen Deylemıcê.^[1] Dewleta Buweyhiyan serra 934ıne de İranê Veroci u Iraq de saz biya. Mabênê 930-1055 de İran, Iraq u Uman de hıkum kerdo.^[2]

Raveri Buweyhi be 3 dewletan ra (letê Farsi, letê İraq u Reyi) mıntıqa verocê İrani de saz biyo. Serra 983ıne de hıkumdar Fena Xusrewi nê 3 dewleti kerdê yew u dewlete biya qewetıne. Buweyhi raveri 930 de merkezê İraqi feth kerdo. Bahdo mıntıqanê Kırman (945), Uman (967), Cêzire (979), Taberıstan (980) u Vergani (981) feth biyo. Serra 970ıne de xıdudê Buweyhiyan zıme de Deryayê Xezeri u Tırkiya, veroc de Uman, rocawan de Suriya, rocvetışi de Sistan biyo. Dewleta Buweyhiyan serra 1055ıne de biya xırabe.^[3]

Kulturê Buweyhiyan zaf qewetın biyo. Dewrê Fena Xusrewi İraq de camiy, kutıbxaney, mektebi, xestexaney u bazari vıraştê.^[4]

• Imamudewle934-949
• Fena Xusrew949-983
• Şeref ud dewle 983-989
• Samsâm ud dewle 989-998
• Behâ ud dewle 998-1012
• Sultân ud dewle 1012-1024
• Ebu Kalıcar 1024-1048
• Abu Mansur Fulad Sutun 1048-1055

• Rıkn ud dewle 935-976
• Fexrud dewle 976-980
• Muayyad ud dewle 980-983
• Fahr ud dewle 984-997
• Mecd ud devle 997-1029

• Muezz ud dewle 945-967
• Izz ud dewle 966-978
• Fena Xusrew(Edud ud dewle) 978-983
• Samsâm ud dewle 983-987
• Şeref ud dewle 987-989
• Behâ ud dewle 989-1012
• Sultân ud dewle 1012-1021
• Muşerref ud dewle 1021-1025
• Celal ud dewle 1025-1044
• Ebu Kalicar 1044-1048
• El Melik er Rahim 1048-1055

1. ↑ http://www.iranicaonline.org/articles/deylamites
2. ↑ http://www.iranicaonline.org/articles/buyids
3. ↑ http://www.britannica.com/EBchecked/topic/86866/Buyid-Dynasty
4. ↑ http://tarikheslam.com/history-iran/71-alebooye.html