For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Gwrthdroad (geometreg).

Gwrthdroad (geometreg)

P' yw gwrthro P, yn nhermau'r cylch.
I lunio gwrthdroad P' o bwynt y tu allan i'r cylch Ø: gadewch i r fod yn radiws o Ø. Mae trionglau hafalochrog OPN a ONP' yn gyflun. Mae OP i r yr hyn yw r i OP'.

Oddi mewn i geometreg, yr astudiaeth o nodweddion o wrthrychau a berchir gan math o drawsffurfiad o'r plân Euclidaidd yw geometreg gwrthdroadol (inversive geometry).

Mae'r trawsffurfiadau hyn yn parchu (neu'n 'prisyrfio') onglau ac yn mapio cylchoedd cyffredinol (sef naill ai cylch neu linell (gyda radiws anfeidraidd). Many difficult problems in geometry become much more tractable when an inversion is applied. Mae llawer o'r problemau a geisir eu datrus odi fewn i geometreg yn llawer mwy hydrin pan ddefnyddir y gwrthdroad i'w hateb.

Gellir cymhwyso a chyffredinoli'r astudiaeth o wrthdroad i ddimensiynau uwch.

Gwrthroad y cylch

[golygu | golygu cod]

I wrthdroi rhif mewn rhifyddeg, rydym fel arfer yn "cymryd ei gilydd". Syniad tebyg i hwn yw y gellir "gwrthroi pwynt".

Yn y plân, mae gwrthro pwynt P, yn nhermau cylch (Ø), gyda'i ganolbwynt O a radiws r, yn bwynt P' sy'n gorwedd ar y pelydr o bwynt 0 i P, fel bod

Gelwir hyn yn wrthdroad cylch, neu'n wrthdroad plân.[1][2]

Mae'r gwrthdroi'n cymryd unrhyw bwynt P (ar wahân i O) i'w ddelwedd P' hefyd yn cymryd P' yn ôl P, fel bod y canlyniad o gymhwyso yr un gwrthdroad ddwywaith yw'r trawsffurfiad unfathiant (identity transformation) ar holl bwyntiau'r plân, ar wahân i O.[1][2] I droi gwrthdroad yn infolytedd, mae'n rhaid cyflwyno "pwynt anfeidredd", sef un pwynt a leolir ar bob llinell, ac sy'n ymestyn y gwrthdroad, er mwyn cydgyfnewid y canol O gyda'r pwynt yma yn yr anfeidredd.

Mae'n dilyn o'r diffiniad, felly, fod y gwrthdroad o unrhyw bwynt o fewn y cylch cyfeiriol y tu allan ohono, a vice versa, gyda'r canol a'r pwynt anfeidredd yn newid safle. Ni newidir unrhyw bwynt o fewn y cylch. Yn grynno: yr agosaf yw unrhyw bwynt i'r canol, yna'r pellaf y bydd ei drawsffurfiad, ac fel arall.

Nodweddion

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. 1.0 1.1 Altshiller-Court (1925, p. 230)
  2. 2.0 2.1 Kay (1969, p. 264)
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Gwrthdroad (geometreg)
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?