Christopher Newport
Ganwyd	1561  Limehouse
Bu farw	1617  Banten
Dinasyddiaeth	Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon
Galwedigaeth	morwr

Morwr a phreifatîr Seisnig oedd Christopher Newport (Rhagfyr 1561 – Awst 1617) sy'n nodedig am ei gyrchoedd yn erbyn Ymerodraeth Sbaen yn niwedd Oes Elisabeth ac am ei ymdrechion i wladychu Virginia yn ystod Oes Iago. Ef oedd un o sefydlwyr Jamestown, y wladfa Seisnig gyntaf yn y Byd Newydd.

Cafodd Christopher Newport ei fedyddio yn Harwich, Essex, ar 29 Rhagfyr 1561. Aeth yn forwr yn ystod ei fachgendod, a chyrhaeddodd reng pen-forwr yn gynnar yn ei yrfa. Treuliodd Newport nifer o flynyddoedd yn breifatîr ac yn ymosod ar wladfeydd Ymerodraeth Sbaen ac yn dwyn cyrchoedd ar longau trysor Sbaenaidd i'w hysbeilio. Fe'i dyrchafwyd yn gapten yn 1590, a'r llong gyntaf dan ei reolaeth oedd y Little John, dan berchenogaeth marsiandïwr o Lundain. Parhaodd i ymosod ar drefedigaethau'r Sbaenwyr yn y Caribî, ar y Little John ac yn ddiweddarach y Golden Dragon. Mewn un frwydr yn y cyfnod hwn, fe gollodd ei fraich dde. Yn 1592, cipiodd y Madre de Dios, un o longau trysor Ymerodraeth Portiwgal. Yng nghanol y 1590au, Newport oedd un o gyd-berchenogion y llong brefiatirio Neptune.^[1]

Dyrchafwyd Newport i reng prif feistr y Llynges Frenhinol yn 1606. Y flwyddyn honno, cafodd ei ddewis gan Gwmni Virginia i arwain menter drefedigaethol i'r Byd Newydd. Hwyliodd o Lundain yn Rhagfyr 1606, yn ben ar longau'r Discovery, Godspeed, a'r Susan Constant. Cyrhaeddodd Fae Chesapeake ar 26 Ebrill 1607, a glaniodd yn Cape Henry. Penodwyd Newport yn aelod o gorff llywodraethol y wladfa. Ar 13 Mai 1607 sefydlwyd hefyd gwladfa fewndirol, ar orynys yn Afon James, a gafodd ei henwi'n Jamestown ar ôl y Brenin Iago. Rhwng 1606 a 1611, arweiniodd Newport bum mordaith rhwng Virginia a Lloegr, gan gludo chyflenwadau a rhagor o setlwyr i'r egin-wladfa. Ar un o'r mordeithiau, yn 1609, gyrrwyd ei long ar rîff ger Bermwda, a bu'n rhaid i'r criw a'r teithwyr adeiladu cychod newydd. Ni chyrhaeddasant Jamestown nes bron i flwyddyn gyfan ar ôl y llongddrylliad.^[1]

Yn 1612, gadawodd Newport Gwmni Virginia i weithio dros Gwmni India'r Dwyrain. Aeth i Bersia ar long y Expedition of London yn nechrau 1613, ac i'r India yn 1615. Ar ei drydedd fordaith i'r cwmni, yn is-gapten yr Hope, bu farw ym mhorthladd Bantam ar ynys Jawa yn Awst 1617, yn 55 oed.^[1]