Куртизанка — (фр. Marie Duplessis courtisane, итал. cortigiana, малтанах — «кил ҫумӗнчи») — хӑйне ҫӑмӑлттай тытакан хӗрарӑм, тата пуян та вӑйлӑ еркӗнӗсен укҫи-тенкипе усӑ курса пуян та чаплӑ ҫӳллӗ пӗрлӗхре ҫутӑ пурнӑҫ тытса пынӑ.

Аваллӑхра «гетера» терминпа усӑ курнӑ. Тата куртизанкасене усраври хӗрарӑмсенчен тата патша фавориткисене уйӑрса илме кирлӗ. XV—XVI ӗмӗрсен венеци тата рим куртизанкисем классикаллӑ пулса тӑраҫҫӗ.

XIX ӗмӗре иккӗмӗш хум лекет, ку вара питӗ те чиперкке «ҫур ҫутӑ майрисемпе» паллӑ, вӗсем, унсӑр пуҫне, актрисасем е юрӑҫсем пулса ӗҫленӗ.

«Куртизанка» тесе ытларах чух мӗнле те пулин хӑватлӑ хӗрарӑмӑн таса ятне варалас тесе усӑ курнӑ, ҫавӑнпа та вара, тен, хӑй вӑхӑтӗнче ҫав ятпа палӑртнисенчен пачах та ун пек пулманни те пулать.

Куртизанкасем икӗ тӗп категорисене пайланнӑ:

• «чыслӑ» куртизанкасем тенисене, итал. Marie Duplessis cortigiane «oneste»;
• куртизанки низшего класса — итал. Marie Duplessis cortigiane «di lume».

• Баркова А.Л. Жизнь как произведение искусства: японские куртизанки. // «Человек». — РАН, издательство Наука, 2012. — № 3. — С. 149—165. — ISSN 0236-2008.
• Richardson J. The Courtesans: The Demi-Monde in 19th-Century France. Cleveland: World Pub. Co., 1967
• Griffin S. The book of the courtesans: a catalogue of their virtues. New York: Broadway Books, 2001

• «Part VI: Introductory Remarks» 2011 ҫулхи Кӑрлач уйӑхӗн 5-мӗшӗнче архивланӑ. Section about courtesans in Kamasutra by Vatsayayana