For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Hafez.

Hafez

Hafez. Ditagliu di un manuscrittu miniatu di u Divan di u XVIIIu seculu (British Library)

Hafez, par estesu in lingua pirsiana Khāje Shams o-Dīn Moḥammad Ḥāfeẓ-è Shīrāzī (خواجه شمس‌الدّین محمّد حافظ شیرازی ) (Shiraz, 1315 - Shiraz, 1390), hè statu un misticu è pueta persianu. U so canzuneri (Divan) hè un celebru classicu di a litteratura pirsiana. Ind'è eddu si cumbineghjani parechji toni, di solitu ma micca sempri asattamenti definiti com'è erotichi è mistichi, è temi chì spaziani da un suppostu edunisimu à u panigirisimu. I temi principali di i so 500 ghazal sò l'amori, a cilibrazioni di u vinu è di a briachina, a missa à nudu di l'ipucrisia di quiddi chì s'autudifiniscini com'è vardiani, ghjudici è asempii di rittitudina murali. Adattamenti, imitazioni è traduzioni di i puisii di Hafez sò stati publicati in tutti i lingui i più diffusi. A vita è l'opari di Hafez sò stati ughjettu di analisi, cummenti è intarpritazioni, è ani influinzatu in modu ditarminanti a puetica pirsiana succissiva à u XIV seculu. A so influenza in a vita di l'iraniani hè tistimuniata da u friquenti usu di i so puemi in a musica tradiziunali pirsiana, in l'arti visuali è in a calligrafia pirsiana, è da u fāl-è Hafez (in persianu: فال حافظ ; in talianu: "littura di Hafez"), una forma di divinazioni chì cunsisti in l'apartura à casu di i pagini di u canzuneri par cavà da i versi puetichi a risposta à i so probbii dumandi. U mausuleu chì cunteni a so tomba si trova à Shiraz: rializatu annantu à prugettu di l'architettu francesu André Godard, ricodda à u 1935 è hè un locu di impurtantu intaressu turisticu.

U mosaicu - da l'arabeschi giumetrichi - di u suffittu di u paviglionu di a tomba di Hafez à Shiraz, in Iranu.

Hafez nascì à Shiraz trà u 1317 è u 1325 in un periodu chì a cità era sottumissa à a signuria di u principi sunnita Abu Ishaq Inju, vassallu di i Mongoli è prutittori di i pueti. In seguitu à una sfurtunata impresa bellica, u meceniu fù scunfittu è fattu ghjustizià da u principi Mobarez à u-Din Kirmani, un parsunaghju discrittu com'è un omu asceticu è bigottu chì feci chjuda i taverni è altri loca malfamati di Shiraz - un pruvvidimentu lamintatu da u pueta in i so cumpunimenti - inaugurendu un periodu di austerità di custumi. Successivamenti, Hafez ottensi a prutizzioni di u principi è pueta Shah Shoja', figliolu nuzzadori di u pricidenti munarcu, da eddu stessu spudistatu è fattu accicà. U pueta si rifirisci indirittamenti à stu avvinimentu, raligrendu si par a riapartura di i taverni di a cità dicritata da u novu signori. Hafez fraquintò soprattuttu l'ambienti di a corti di Shiraz, cità da a quali pari ch'eddu si sii alluntanatu solu par un brevi periodu, forsi à causa di bisbigli è incumprinsioni incù Shah Shoja'. Forsi tantò puri di imbarcà si par l'India, ma sicondu fonti tradiziunali una timpesta in u portu u cunvinsi à rinuncià à u viaghju. In a so puisia si vanta di essa beddu notu ancu fora di i tarritorii pirsiani, da l'Iraq à u Bengala, un indiziu prubabili di u fattu ch'eddu gudia di grandi fama mentri era sempri in vita. Fraquintò dinò l'ambienti riligiosi, è in varii cumpunimenti d'occasioni (soprattuttu in mortem) feci u lodu di qadi, duttori è espunenti di i ierarchii riligiosi di a cità. Contruversa hè a quistioni di u so rapportu incù l'ambienti di i cunfraterni sufi: bench'eddu amessi prisentà si, in u canzuneri, incù un'idantità sufi, sti cunfraterni sò, spessu è vulinteri, magagnati in i puisii par via di a so ipucrisia o di malaffari. Forsi insignò materii riligiosi in a lucali madrasa. In ogni casu, mostra in i so versi una cultura riligiosa straurdinaria, attistata frà altru da u so stessu nomu di scrivanu - Hafez - chì significheghja "quiddu chì hà mimurizatu u Coranu". Murì à Shiraz in u 1389 o 1390.

I so circa 500 puemi lirichi (ghazal) sò notissimi in tutti i paesi di l'ecumena pirsiana, fatti ughjettu di studiu da numarosi cummintadori è spessu amparati à menti ancu da a ghjenti più umili è menu struita. U so Divan, apartu à casu, hè usatu sempri oghji com'è libru pupulari di divinazioni. Hafez in i so cumpunimenti canta u vinu, i gioi è i peni amurosi; ma soprattuttu canta i grazii di un mistiriosu è innuminatu "amicu" (à quandu prisintatu in i mascari di un beddu tavernieri, di un magu zuruastrianu, di un "turcu pridaghju", ma ancu in quiddi di l'assassinu, di u medicu, di u ghjucadori di polo è cetara.) chì tipicamenti mostra crudeltà è indiffarenza, risultendu in sustanza incapiscitoghja. Quant'è à u fattu ch'è Hafez si riferissi à un amori tarrenu o à unu divinu (misticu), hè ughjettu di cuntruversia trà i studiosi. Friedrich Rueckert, in versi spessu citati, esaltò a capacità miraculosa di Hafez di parlà di u "Sensibili" à traversu u "Soprasensibili" è viciversa; a critica autuctona, chì tendi à riducia l'aspetti trasgressivi è anumistichi (vinu, amori omueroticu) di a puisia di Hafez, accintuendu ni a littura in chjavi simbolica è mistica, l'assignò significativamenti u titulu di "lingua di l'Invisibuli" ("lisān à u-ghayb"). Oghji - almenu trà i studiosi uccidintali - hè puri privalenti una littura in chjavi panigiristica: l'amicu cantatu saristi spessu una spezia di duppionu di u principi meceniu di tornu. Trà i studiosi taliani, eppuri, Ghjuvanni D'Erme, puri sottuliniendu i forti liami di u pueta persianu incù u probbiu vissutu, ni poni puri in evidenza i forti sumiglianzi incù u codici sapiinziali di i truvadori pruvinzali è di i stilnovisti taliani. Par asempiu, à a "Belle Dame sans merci" di i primi - simbulu di un' inattignibili Cunniscenza difinitiva - saria accustatu dicisamenti l'Amicu da eddu cantatu. À a basa di sti sumiglianzi poni essa posti sii l'evidenti influssi spiigati da u vicinanti al-Andalus musulmanu, sii l'intensa circulazioni di l'idei chì carattarizò u Mediu Evu è chì parmissi a diffusioni annantu à ampii arii di durevuli stilemi litterarii.

In Uccidenti, fù cunnisciutu à l'iniziu à traversu a traduzioni intigrali di u Divan scumpiita da Joseph von Hammer-Purgstall (1812-1813). Frà i maghjori stimadori di Hafez ci funi, in Alimagna, u pueta Friedrich Rueckert, altru so rinumatu traduttori, è soprattuttu Goethe chì s'inspirò à u pueta persianu in a cumpusizioni di u celebru "West-Oestlicher Diwan"; u pueta è filosofu americanu Ralph Waldo Emerson ebbi modu di cunnoscia lu à traversu traduzioni tedeschi, è una tistimunianza di u so entusiasmu hè prisenti in i "Persian Essays". In Italia fù studiatu inizialmenti da u piunieri di l'iranistica taliana, Italo Pizzi, chì tradussi parechji dicini di cumpunimenti di Hafez in a parti antulogica di a so munumintali "Storia di a puisia pirsiana" (2 vulumi, di u 1884). U manuscrittu intitulatu "Ghazāliyyāt" (Racolta di ghazal), cunsirvatu in Tagikistan, hè statu inclusu da l'UNESCO, in u 2003, incù à "Kulliyyāt" di Ubayde Zākāni, in u programma di tutela archivistica intitulatu Mimoria di u mondu.

Da veda dinò

[mudificà | edità a fonte]
  • Mediu Evu

'Ss'articulu pruveni in parti o in tutalità da l'articulu currispundenti di a wikipedia taliana.

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Hafez
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?