For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Al-Fârâbî.

Al-Fârâbî

Al-Farabi.

Al-Fârâbî, chì u so nomu cumplettu era Abû Nasr Muhammad ibn Muhammad ibn Tarkhân ibn Uzalagh al-Fârâbî dinò cunnisciutu in Uccidenti sottu à i nomi d'Alpharabius, Al-Farabi, Farabi, Abunaser o Alfarabi hè statu un filosofu musulmanu medievali persianu. Natu in u 872 à Wâsij vicinu à Farab in Transoxiane, o à Faryab in u Grandi Khorassan, si ni mori à Damascu, in Siria in u 950. Apprufundisci tutti i scenzi è tutti l'arti di i so tempi, ed hè chjamatu u Sicondu stitutori di l'intellighjenza.[1]

Studieghja à Bagdad (attuali Iraccu). A parsona li devi un cummentu di A Ripublica di Platonu, è ancu un Summariu di I Leghji di Platonu. Fù dinò un teoricu di a musica.

L'urighjini di Fârâbî

[mudificà | edità a fonte]

Ci hè un dibattitu annantu à l'urighjini di Fârâbî. I fonti i più anziani minziuneghjani un'urighjini turca,[2]. Sicondu 'ssi autori, u locu di nascita di Farabi saria Faryab una rigioni di Persia. Altri pensani ch'eddu saria u Turkestan mudernu, parchì i so parenti ci erani immigrati. Oghji in l'opari i più impurtanti, Farabi hè classificatu in a catiguria di i sapienti musulmani.

Fârâbî fù chjamatu u " Sicondu Maestru " da Maimonide, u " Prima Maestru " essendu Aristoteli. Hè unu di i primi à studià, à cummintà è à sparghja frà i musulmani a cunniscenza d'Aristoteli è à influinzà a scola peripatetica uriintali.

Figliolu di una famiglia di capizzoni persichi[3] in a quali u babbu avaria asercitatu un cummandu militarescu à a corti samanidi, vassali di u califfatu abbasidi arabu di Baghdad, Abu Naser Farabi parti à furmà si in a capitala califfali. In Baghdad (attuali Iraccu), studieghja a grammatica, a logica, a filusufia, i matematichi, a musica è i scenzi. Farabi ci suvita l'insignamenti d'Abu Bishr Matta ben Yunus è friquenta i filosufi cristiani nestoriani, eredi di a translatio studiorum di i Grechi versu u mondu arabu, par via di a chjusura di i scoli filusofichi pagani d'Atene da Ghjustinianu in u 529. 'Ssa chjusura marca a fini di l'Accademia di Platonu. I testi grechi antichi sarani eppuri senza arrestu cupiati è studiati (solu prucidimentu di cunsirvazioni di l'ebbica) in i centri munastichi di Grecia è à Custantinopuli. Ferma ch'è i filosufi grechi platonichi si rifughjani in Alissandria, in Harran è in Antioca, prima d'andà si ni versu Bagdad.

A so eluquenza, i so talenti in a musica è a puisia li cunciliàni a stima di u sultanu di Siria, Seif-ed-Daulah, chì volsi lià lu à a so corti di Damascu. Ma Farabi ni si scusò par stallà si in Aleppu, viaghjò in Egittu, è rivensi mora si ni à Damascu in u 950.

Siont'è un'antra virsioni, passò a maiò parti di a so vita à a corti di Siria da u 942, pinsiunatu da u principi. Dopu à avè accumpagnatu u suvranu in u corsu di una spidizioni, si ni morsi versu l'ità di 80 anni.

Fù u maestru à pinsà d'Avicenna (indirittamenti, quiddu essendu natu in u 980).

Opara è pinsamentu

[mudificà | edità a fonte]
Pagini di u manuscrittu di u seculu XVII di u cummentu di Al-Farabi annantu à a Matafisca d'Aristoteli

Farabi hè un filosofu chì stà in u cuntestu particulari di a longa emerghjenza di l'[civilisazioni islamica|islamu]] com'è civilisazioni è entità pulitica stabuli. U califfatu cintrali si frammenta in emirati è in Stati chì si volini indipindenti. I dittagli di a scenza di a riligioni è di u drittumusulmanu (fiqh) struttureghjani i dittagli è i discussioni chì si sviluppani in senu à a vita intillettuali in paesi d'islamu.

Farabi ùn hè micca u prima filosofu di a civilisazioni islamica, i dui pridicissori maiò di Farabi sò Al-Kindi è Razi, ma i so riflissioni etichi fermani abbastanza alluntanati da i cunsidarazioni pulitichi. Farabi, inquantu ad eddu, s'intaressa particularamenti à a quistioni di u rigimu puliticu. Publicheghja un bon parechji testi chì sò cummenti, o sintesi parsunali annantu à a filusufia di Platonu è d' Aristoteli : L'Accordu di i Filosufi Platonu è Aristoteli, un'enumarazioni di i Dialoghi di Platonu, una opara cunsacratu à l' Upinioni di l'abitanti di a Cità virtuosa è un Summariu di i Leghji di Platonu.

Bench'è parlendu d'Aristoteli, Farabi cunsacra tutti i so sforzi à a filusufia pulitica di Platonu. Cummenta A Ripublica è distingui dui tipi d'insignamentu : l'insignamentu di Socrati è l'insignamentu di Trasimacu (u parsunaghju viulenti missu in scena in A Ripublica). L'insignamentu di Socrati hè dolci è s' addirizza à i filosufi ; ma Socrati perisci sottu à l'accusa d'impietà. L'insignamentu di Trasimacu hè un insignamentu capaci di manipulà l'upinioni è i passioni chì covani in a Cità. Pò tantu azzizzà a Cità ch'è calmà la. Hè in 'ssi qualità chì a parsona trova a fibra di u lighjislatori.

Farabi s'upponi à i pratinsioni filusofichi di i medichi, in particulari quiddi di Galien. S'appoghja annantu à un autori anticu chì pudaria essa Lisandru d'Afrodise. Cerca à dà raghjoni à Aristoteli contru à Galien, in una contruversia annantu à u rollu di u ciarbeddu. In u so Trattatu annantu à i scenzi, ùn inchjudi micca a medicina, quidda ùn essendu chì un arti cunvinienti (technè siont'è Aristoteli), à listessu liveddu chì a lignamaria o a cucina. Par risolva u prublema di l'articulazioni di a medicina è di i scenzi di a natura, dividi a medicina in 7 disciplini, frà i quali 3 tiorichi, ditti cumuni incù a scenza, l'altri 4 rilivendu unicamenti di a pratica medicali. I medichi, ùn essendu passmicca cumpitenti par ghjudicà di a tiuria (cunniscenza di u corpu, di a saluta è di i malatii), divariani limità si à i so pratichi : ussirvazioni di i sintomi, dietetica, l'igiena, è i trattamenti .

Farabi upponi cusì l'attività apparenti in un mondu matiriali, à a biatitudina escinziali di a cunniscenza pura.

U stili di Farabi hè un stili esutericu, o chì aproda i mutivi esuterichi (cunfurmamenti à I tradizioni numarulogichi chì sò sparti dapartuttu). Hè dinò à l'urighjini di una tradizioni di angelulugia sviluppata da i Persichi è da i Ghjudei versu u Xu seculu. Siont'è Farabi, l'universu hè custituitu di una ierarchia di mondi sferichi, cumposti d'intilletti chì s'inghennani riciprucamenti, par via di una cuddata, versu u mondu di u puru intillettu attivu parfettu unitariu è tutali, o pr via di una falata, versu u mondu matiriali imparfettu è divisu di generazioni è corruzzioni.

Bibliugrafia

[mudificà | edità a fonte]

Opari di Farabi

[mudificà | edità a fonte]

L'uriginali di parechji di i so opari sò stati persi, ma sò firmati i virsioni ebraichi. I so opari maghjori sò :

  • una Anciclupedia, chì si trova manuscritta à l'Escurial,
  • un Trattatu di musica,
  • l' Opuscula varia, in i quali a parsona trova un Trattatu annantu à i scenzi è un Trattatu annantu à l'intindimentu induv'eddu sviluppa a duttrina d'Aristoteli annantu à 'ssu puntu.
  • In latinu : Corpus platonicum medii aevi. Plato latinus, ed. Da R. Klibanski, 1950 : Di Platonis Philosophia di al-Fârâbî è Trattatu annantu à i Leghji di Platonu, di al-Fârâbî.
  • Epistula annantu à l'intillettu (Risâla fî-l-'aql), trad., L'Harmattan, 2003
  • Trattatu di l'upinioni di l'abitanti di a cità virtuosa
  • Commentary and Short Treatise on Aristotle 's De Interpretatione, traduzioni è noti di F.W Zimmermann, Oxford, 1981.
  1. 'Ss'articulu pruveni in parti da l'articulu currispundenti di a wikipedia in francesu.
  2. Will Durant, The Age of Faith, (Simon and Schuster, 1950), 253.
  3. Henry Corbin, Storia di a filusufia islamica, Gallimard, 1986, p. 225.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Al-Fârâbî
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?