Margareta II Danska
| Margareta II | |
|---|---|
 Margareta II u maju 2012. | |
| Kraljica Danske | |
| Vladavina | od 14. januara 1972 do 14. januara 2024 |
| Prethodnik | Fridrik IX |
| Prestolonasljednik | Frederik |
| Supružnik | Henri de Laborde de Monpezat |
| Djeca | Frederik, krunski princ od Danske Joachim od Danske |
| Dinastija | Glücksburg |
| Otac | Fridrik IX, kralj Danske |
| Majka | Ingrid od Švedske |
| Rođenje | 16. april 1940 Palata Amalienborg, Kopenhagen |
Margareta II (punim izvornim imenom Margrethe Alexandrine Þórhildur Ingrid; rođena 16. aprila 1940) bivša je kraljica Danske.[1]
Mladost
[uredi | uredi izvor]Rođena je u kraljevskoj palači Amalienborg u Kopenhagenu, kao najstarija od tri kćerke krunskog princa Fridrika i krunske princeze Ingrid. S obzirom da je u vrijeme njenog rođenja danski kralj, tada njen djed, Kristijan X, bio kralj i Islanda, princeza je dobila i islandsko ime, Þórhildur.
Promjena Ustava
[uredi | uredi izvor]Margreta se nije rodila da postane monarh, iako je bila najstarije dijete prijestolonasljednika i kasnije kralja, jer u vrijeme njenog rođenja su samo muška djeca mogla stupiti na dansko prijestolje. Nekoliko vijekova prije, međutim, Danska je imala jednu ženu na tronu, Margaretu I. S obzirom da Margreta nije imala braće, smatralo se da će tron naslijediti njen nepopularni amidža, princ Knud.
Proces promjene Ustava je započeo 1947. godine, kada je postalo jasno da kraljica Ingrid neće imati više djece. U to vrijeme je princ Knud bio presumirani nasljednik, ali zbog velike popularnosti kralja Fridrika IX i njegovih kćerki, kao i sve prominentnije uloge žena u danskom društvu, započeo je komplikovani proces promjene danskog ustava.
Prijedlog je morao proći kroz dva parlamenta, a onda se održao referendum 27. marta 1953. godine. Novi zakon o nasljedstvu je dozvoljavao ženskim nasljednicima da preuzmu tron Danske, s tim da sinovi imaju prednost nad kćerima, kao i u Ujedinjenom Kraljevstvu. Princeza Margreta je tako postala presumirana nasljednica danskog trona i dobila dodatnu titulu Tronfølgeren (prijestolonasljednica).
Studirala je prahistorijsku arheologiju na Cambridge univerzitetu od 1960. do 1961. godine, političke nauke na Aarhus univerzitetu od 1961. do 1962. godine, na Sorboni 1963. i na London School of Economicsu 1965. godine.
Vladavina
[uredi | uredi izvor]
Kralj Fridrik IX umro je 14. januara 1972. godine i Margareta je naslijedila tron kao Margareta II.
Kraljevina Danska je ustavna monarhija, što znači da suveren ne može donositi odluke nezavisno. Iako Kraljica ratificira sve donešene zakone, oni postaju važeći tek kada ih potpiše šef kabineta, odnosno premijer. Kao glava države, Kraljica učestvuje u formiranju nove vlade.
Kraljičine najvažnije uloge su predstavljanje kraljevine u inostranstvu i ujedinjavajući faktor u zemlji. Zadnju ulogu kraljica ispunjava prihvatajući pozive otvaranja raznih događaja, prisustvujući godišnjicama, inauguraciji institucija itd. Kao monarh, kraljica ne uzima apsolutno nikakvo učešće u danskom političkom životu i ne izražava političko stajalište.
Kraljica Margreta II ima reputaciju jednog od najmodernijeg i najprogresivnijeg evropskog monarha. Ona otvoreno daje televizijske intervjue. Jedna biografija o danskoj kraljici, nazvana Margrethe, prenosi njen govor o islamu, gdje ga naziva totalitističkom religijom, te da se i kršćanstvo nerijetko tako shvata.[2] Kraljičin službeni slogan je: "Božija pomoć, ljubav naroda, snaga Danske".
U svome novogodišnjem govoru, najavila je da će 14.1. 2024 abdicirati sa mjesta kraljice i predati prijestol sinu Frederiku.
Porodica
[uredi | uredi izvor]Dana 10. juna 1967. godine udala se za francuskog diplomatu po imenu Henri de Laborde de Monpezat, koji je tom prilikom ime promijenio u Henrik i postao danski princ. Prvi od dva njihova sina, princ Frederik, rođen je 26. maja 1968. godine, a princ Joachim rođen je 7. juna 1969. godine.
Kraljica i princ Henrik imaju sedmero unučadi. Krunski princ ima dva sina, princa Christiana (rođenog 2005. godine) i princa Vincenta (rođenog 2011. godine), te dvije kćerke, princezu Isabellu (rođenu 2007. godine) i princezu Josephine (rođenu 2011. godine). Princ Joachim ima tri sina, prinčeve Nikolaia (rođenog 1999. godine) i Felixa (rođenog 2002. godine) iz prvog braka, te princa Henrika (rođenog 2009. godine) iz drugog braka.
Interesi
[uredi | uredi izvor]Kraljica je također priznata slikarka. Njene ilustracije su korištene za dansku ediciju Gospodara prstenova izdatu 1977. i ponovo objavljenu 2002. Ona je također priznati prevodilac i smatra se da je učestvovala u danskom prijevodu Gospodara prstenova. Kraljica je poznata i kao veliki pušač.
Porijeklo
[uredi | uredi izvor]Kraljica Danske je također u nizu nasljednika prijestolja Ujedinjenog Kraljevstva, Kanada, Australije, Novog Zelanda i drugih zemalja Commonwealtha, i to otprilike na 220. mjestu.
| 16. Kristijan IX, kralj Danske | |||||||||||||||||||
| 8. Fridrik VIII, kralj Danske | |||||||||||||||||||
| 17. Ludovika od Hesse-Kassela | |||||||||||||||||||
| 4. Kristijan X, kralj Danske | |||||||||||||||||||
| 18. Karlo XV, kralj Švedske | |||||||||||||||||||
| 9. Luovika od Švedske | |||||||||||||||||||
| 19. Ludovika Holandska | |||||||||||||||||||
| 2. Fridrik IX, kralj Danske | |||||||||||||||||||
| 20. Fridrik Franjo II, veliki vojvoda Mecklenburg-Schwerina | |||||||||||||||||||
| 10. Fridrik Franjo III, veliki vojvoda Mecklenburg-Schwerina | |||||||||||||||||||
| 21. Augusta Reuss od Köstritza | |||||||||||||||||||
| 5. Aleksandrina od Mecklenburg-Schwerina | |||||||||||||||||||
| 22. Mihajlo Nikolajevič Romanov | |||||||||||||||||||
| 11. Anastazija Mihajlovna Romanova | |||||||||||||||||||
| 23. Cecilija Badenska | |||||||||||||||||||
| 1. Margareta II, kraljica Danske | |||||||||||||||||||
| 24. Oskar II, kralj Švedske | |||||||||||||||||||
| 12. Gustav V, kralj Švedske | |||||||||||||||||||
| 25. Sofija od Nassaua | |||||||||||||||||||
| 6. Gustav VI Adolf, kralj Švedske | |||||||||||||||||||
| 26. Fridrik I, veliki vojvoda Badena | |||||||||||||||||||
| 13. Viktorija Badenska | |||||||||||||||||||
| 27. Ludovika od Pruske | |||||||||||||||||||
| 3. Ingrid od Švedske | |||||||||||||||||||
| 28. Albert od Saskokoburga i Gote | |||||||||||||||||||
| 14. Artur, vojvoda od Connaught i Strathearna | |||||||||||||||||||
| 29. Viktorija, kraljica Ujedinjenog Kraljevstva | |||||||||||||||||||
| 7. Margareta od Connaughta | |||||||||||||||||||
| 30. Fridrik Karlo od Pruske | |||||||||||||||||||
| 15. Ludovika Margareta od Pruske | |||||||||||||||||||
| 31. Marija Ana od Anhalt-Dessaua | |||||||||||||||||||
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Danska kraljica Margareta II abdicirala nakon pola stoljeća vladavine: Modernizirala kraljevinu". radiosarajevo.ba (jezik: hrvatski). 14. 1. 2024. Pristupljeno 19. 1. 2024.
- ^ "Telegraph". Arhivirano s originala, 2. 3. 2008. Pristupljeno 13. 7. 2021.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]- Službena stranice kraljice Margrete
- Službena stranica danske monarhije Arhivirano 1. 7. 2006. na Wayback Machine
- Ilustracije - Gospodar prstenova
| Vladarske titule | ||
|---|---|---|
| Prethodnik: Fridrik IX |
Kraljica Danske 1972- |
Nasljednik: / |
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
