Konzervativna stranka (Ujedinjeno Kraljevstvo)
Konzervativna stranka Conservative and Unionist Party | |
|---|---|
 | |
| Predsjednik | Rishi Sunak |
| Predsjedavajući | Richard Holden |
| Osnovana | 1834. |
| Prethodnik | Torijevci |
| Sjedište | London, Engleska |
| Adresa | 4 Matthew Parker Street |
| Mladi ogranak | Mladi Konzervativci |
| Broj članova | 172.437[1] |
| Politička pozicija | Desni centar, Desnica |
| Ideologija | Konzervativizam[2][3] Ekonomski liberalizam[3][4] Britanski unionizam[5][6] |
| Boje | Nebeska plava |
| Donji dom | 121 / 650
|
| Dom lordova | 274 / 783
|
| Škotski parlament | 31 / 129
|
| Senedd | 16 / 60
|
| Regionalni gradonačelnici | 1 / 14
|
| Skupština Londona | 8 / 25
|
| Veb-sajt | |
| conservatives.com | |
Konzervativna i unionistička stranka (engleski: Conservative and Unionist Party), obično Konzervativna stranka i kolokvijalno poznata kao Torijevci (engleski: Tories),[7] jedna je od dvije glavne političke stranke u Ujedinjenom Kraljevstvu, zajedno sa Laburističkom strankom. Bila je vladajuća stranka od 2010. do 2024. Stranka se nalazi od desna[8] do desnog centra političkog spektra.[9] Obuhvata različite ideološke frakcije uključujući konzervativce jednog naroda, tačerovce i konzervativce tradicionaliste. Stranka održava godišnju konferenciju Konzervativne stranke, na kojoj visoki konzervativci promovišu politiku stranke.
Konzervativna stranka osnovana je 1834. od Torijevaca i bila je jedna od dvije dominantne političke stranke u 19. vijeku, zajedno sa Liberalnom strankom. Igrala je istaknutu ulogu u politici na vrhuncu Britanskog Carstva. Liberalna unionistička stranka se spojila sa strankom i formirala Konzervativnu i unionističku stranku 1912. godine. Od 1920-ih, Laburistička stranka se pojavila kao glavni rival konzervativaca, a političko rivalstvo konzervativaca i laburista je oblikovalo modernu britansku politiku tokom prošlog vijeka.
Stranka je generalno usvojila liberalnu ekonomsku politiku koja favorizuje slobodna tržišta, uključujući deregulaciju, privatizaciju i marketizaciju, od 1980-ih, iako se historijski zalagala za protekcionizam. Stranka je britanska unionistička, protivi se ujedinjenoj Irskoj, kao i nezavisnosti Škotske i Velsa, i kritična je prema decentralizaciji. Historijski gledano, stranka je podržavala nastavak i održavanje Britanskog Carstva. Stranka je imala različite pristupe Evropskoj uniji, sa euroskeptičnim i, u sve manjoj mjeri, proevropskim frakcijama u njoj. Hstorijski gledano, stranka je nekada imala društveno konzervativan pristup i ostala je takva za nekoliko frakcija stranke.[10][11] Socijalna politika u drugim frakcijama stranke je od tada postala liberalnija.[12][13] U politici odbrane podržava nezavisni program nuklearnog oružja i posvećenost članstvu u NATO-u.
Tokom većeg dijela moderne britanske političke historije, Ujedinjeno Kraljevstvo je pokazalo široku političku podjelu urbano-ruralno; baza za glasanje i finansijsku podršku Konzervativne stranke se kroz historiju prvenstveno sastojala od vlasnika kuća, vlasnika preduzeća, poljoprivrednika, graditelja nekretnina i glasača srednje klase, posebno u ruralnim i prigradskim područjima Engleske.[14] Međutim, od referenduma o EU 2016, konzervativci su ciljali i glasače radničke klase iz tradicionalnih laburističkih uporišta.[15] Dominacija konzervativaca nad britanskom politikom tokom 20. vijeka, nakon što su vladali 65 neuzastopnih godina, i njeno ponovno pojavljivanje u 2010-im, učinili su je jednom od najuspešnijih političkih stranaka u zapadnom svijetu.[16]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Wheeler, Brian (5. 9. 2022). "Tory membership figure revealed". BBC News (jezik: engleski). Pristupljeno 5. 9. 2022.
- ^ "Capping welfare and working to control immigration" (jezik: engleski). Conservative and Unionist Party. Arhivirano s originala, 9. 6. 2016. Pristupljeno 1. 7. 2016.
- ^ a b Nordsieck, Wolfram (2019). "United Kingdom". Parties and Elections in Europe (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 11. 10. 2012. Pristupljeno 21. 1. 2020.
- ^ Bale, Tim (2011). The Conservative Party: From Thatcher to Cameron. p. 145.
- ^ David Dutton, "Unionist Politics and the aftermath of the General Election of 1906: A Reassessment." Historical Journal 22#4 (1979): 861–76.
- ^ McConnel, James (17. 2. 2011). "Irish Home Rule: An imagined future" (jezik: engleski). BBC. Arhivirano s originala, 4. 8. 2021. Pristupljeno 5. 11. 2021.
- ^ Buchan, Lizzy (12. 11. 2018). "What does Tory mean and where does this term come from?". The Independent (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 9. 7. 2022. Pristupljeno 29. 11. 2023.
- ^ Saini, Rima; Bankole, Michael; Begum, Neema (april 2023). "The 2022 Conservative Leadership Campaign and Post-racial Gatekeeping". Race & Class: 1–20. doi:10.1177/03063968231164599.
- ^ James, William (1. 10. 2019). "Never mind the politics, get a Brexit deal done, says UK business". Reuters (jezik: engleski). Pristupljeno 21. 9. 2019.
- ^ Hartley-Brewer, Julia (25. 7. 2000). "Section 28". The Guardian. Arhivirano s originala, 11. 2. 2021. Pristupljeno 19. 1. 2021.
- ^ Special, Keep Sunday (12. 6. 2020). "Keep Sunday Special: Why Sunday trading regulations need to stay". Conservative Home (jezik: engleski). Arhivirano s originala, 5. 12. 2020. Pristupljeno 3. 11. 2020.
- ^ Ivers, Charlotte (4. 4. 2022). "The Tories' socially liberal 2019 intake will shape their future". New Statesman (jezik: engleski). Pristupljeno 22. 9. 2023.
- ^ "The Conservative Party". politics.co.uk.
- ^ "Why the UK has no clear party of business". theconversation.com (jezik: engleski). 10. 12. 2019. Arhivirano s originala, 2. 6. 2022. Pristupljeno 2. 6. 2022.
- ^ "Tories won more working class votes than Labour amid stark generation gap at general election, poll suggests". The Independent. 17. 12. 2019. Arhivirano s originala, 16. 8. 2020. Pristupljeno 21. 8. 2020.
- ^ Steve Coulter (10. 4. 2011). "Book Review: The Conservative Party from Thatcher to Cameron". Arhivirano s originala, 15. 8. 2016. Pristupljeno 8. 7. 2016.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
Konzervativna stranka (Ujedinjeno Kraljevstvo) na Wikimedia Commonsu
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
