Jacob Grimm
Jacob Grimm | |
|---|---|
 Braća Grimm (Jacob - desno) | |
| Rođenje | 4. januar 1785. Hanau, Sveto Rimsko Carstvo |
| Smrt | 20. septembar 1863 (78 godina) |
Jacob Grimm (puno ime Jacob Ludwig Karl; Hanau, 4. januar. 1785. – Berlin, 20. septembar. 1863.) i Wilhelm (puno ime Wilhelm Carl; Hanau, 24. februar. 1786. – Berlin, 16. decembar. 1859.).
Braća Grimm, njemački folkloristi, filolozi, lingvisti i leksikografi. Glasovitom zbirkom narodnih predanja Dječje i domaće bajke značajno su doprinijeli stvaranju moderne folkloristike, a kao istraživači njemačkog jezika utemeljili su, posebno Jacob, većinu grana njemačke filologije i lingvistike.
Život
[uredi | uredi izvor]Rođeni u uglednoj porodici s mnoštvom braće i sestara, djetinjstvo im je obilježila smrt oca, pravnika i državnoga službenika, rano ih dovela u siromaštvo. Tokom studija prava u Marburgu, potaknuti prijateljima Ludwigom Achimom von Arnimom i Clemensom Brentanom, koji su objavili popularnu narodnu zbirku Dječakov čarobni rog, kao i Karlom von Savignyjem, historičarom prava koji ih je upoznao s metodama istraživanja narodne baštine i pod čijim je mentorstvom tokom 1805. Jacob proveo istraživačku godinu u Parizu, započinju zapisivati usmena narodna predanja. Wilhelm je 1806. diplomirao, a Jacob zbog neimaštine prekida studije te 1808. u Kasselu postaje privatni bibliotekar kralja Vestfalije Jérômea Bonapartea, što je ostao do Bonaparteove abdikacije 1813. nakon čega je do 1815. bio u diplomatskoj službi kneževine Hessen-Kassel da bi se 1816. zaposlio u kasselskoj kneževskoj biblioteci, gdje je Willhelm radio od 1814. Obojica su bili bibliotekari i predavači njemačke historije prava, jezika i književnosti na Univerzitetu u Götingenu u Kraljevini Hannover od 1829. do 1837., kada su se sukobili s profesorskim zborom oko autokratske politike novog kralja Ernsta Augusta. Od 1840. (Jacob), odn. 1841. (Wilhelm), članovi su pruske Kraljevske akademije nauka te od 1841. obojica profesori Humboldtova univerziteta u Berlinu (Jacob do 1848. kada je kratkotrajno bio zastupnik u Nacionalnoj skupštini u Frankfurtu, a Wilhelm do 1852), i nastavili su se baviti naukom do kraja života.
Folklorna književnost
[uredi | uredi izvor]Prvi primjerak zbirke Dječje i domaće bajke (Kinder- und Hausmärchen), koji sadržava 86 priča, objavili su 1812; drugi, s njih još 70, slijedio je 1815. Djelo je do 1857. štampano u devet sažetih i sedam proširenih izdanja, u konačnici sadržavajući 210 tekstova od kojih mnogi, uprkos naslovu, nisu bajke u užem smislu, već legende, basne, zagonetke, pošalice i priče iz historijskih predanja. Koncepciju je mahom osmislio Jacob, dok je Wilhelm, kao vrsniji pisac, većinom bio zadužen za stilsko ujednačavanje te jezično i sadržajno prilagođavanje tekstova radi njihovog aktueliziranja. Mada se prikupljena djela drže narodnom baštinom, uglavnom je riječ o germanskim inačicama predaja koje su se vijekovima prenosile i mijenjale širom indoevropskog govornog područja (neke od njih su prethodno obradili Giambattista Basile i Charles Perrault). Najpopularnije su inačice bajki o Crvenkapici, Cvilidreti, Ivici i Marici, Matovilki, Palčiću, Pepeljugi, Snježani, Trnoružici i dr. Karakteristično za narodnu mitologiju, svima im je većinom karakteristična narativna formulaičnost, utjecaj nadnaravnih sila na sudbine likova, tema sukoba dobra i zla, kao i motiv moralne nagrade na kraju djela. Iako su braća zastupala romantičarsko uvjerenje da se u tim oblicima narodne epike očituje baština drevnih mitova i »duh naroda«, obilježje kolektivnog pjesničkog stvaralaštva, Grimmovi su u praksi znatno preuredili priče: u mnoge početne zabilješke Wilhelm je naknadno unio elemente nordijske, grčke i rimske mitologije te biblijskih priča, kao i mnoge druge izmjene (živopisne, literarizirane opise i dijaloge, dodatne epizode i razrađene motivacije likova, ponavljanja u skladu s »pravilom broja tri«, i dr.), kojih je svakim novim izdanjem bilo sve više (naročito u drugoj redakciji djela 1819. te onoj iz 1857. s Wilhelmovim uspoređujućim napomenama). Naročito su se izmjene odnosile na uklanjanje nepoćudnih motiva nasilnog ili seksualnog sadržaja, kako bi zbirka bila podobnija moralu obrazovanojg čitateljstva kojem je ispočetka bila namijenjena; od 1820-ih takvi su se motivi dodatno ublažavali radi prilagodbe dječjoj čitalačkoj publici, koja je zbirku poslije i proslavila.
Braća su objavila i nekoliko manje popularnih djela koja, međutim, također imaju važnu ulogu u razvoju folkloristike: posebno se ističu zajednička zbirka predanja preuzetih iz pisanih izvora Njemačke pripovijetke (Deutsche Sagen, I–II, 1816–18), te Wilhelmove Stare danske junačke pjesme, balade i bajke (Altdänische Heldenlieder, Balladen und Märchen, 1811) i Njemačka junačka priča (Die Deutsche Heldensage, 1829). Folklornom se književnošću Jacob bavio u svojoj knjizi Njemačka mitologija (Deutsche Mythologie, 1835), u kojoj pronalazi starogermanske paganske izvore njemačkih predanja.[1]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Kragić, Bruno, ured. (2001). "Hrvatska enciklopedija, mrežno izdanje". Zagreb: Leksikografski zavod Miroslav Krleža. ISBN 978-953-268-038-6. Pristupljeno 27. 1. 2023.
| Povezani članci |
|
|---|---|
| Srednjovjekovna književnost |
|
| Rana moderna književnost |
|
| 18. vijek |
|
| 19. vijek |
|
| 20. vijek |
|
| Savremeni pisci |
|
| Nobelovci koji su pisali na njemačkom |
|
| Književne nagrade u njemačkom govornom području |
|
Nedovršeni članak Jacob Grimm koji govori o biografijama treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
